سلامت نیوز: منشأ کیست های تخمدانی از تخمدان ها می باشد و در واقع به عدم تنظیم هورمون ها یا عدم تخمک گذاری در خانم ها مربوط می شود. در این حالت فولیکول رشد بیش از حد پیدا می کند و مایع زیادی در فولیکول جمع می شود و به یک کیست تخمدانی تبدیل می شود. اگر تمام حجم فولیکول مایع باشد، کیست ساده می باشد و اگر قسمت های گوشتی داشته باشد به آن کیست غیرساده یا توده های تخمدانی می گویند.

به گزارش سلامت نیوز، دکتر شیرین گودرزی، متخصص بیماری های زنان، زایمان و ناباروری در برنامه «مجله پزشکی» رادیو سلامت با بیان این مطلب افزود: انواع ساده کیست های تخمدانی به کیست های خوش خیم، کیست هایی که مشکوک به بدخیمی می باشند و کیست های حدواسط این دو مورد که به آنها کیست های مرزی می گویند، تقسیم بندی می شوند، خوشبختانه شایع ترین کیست های تخمدانی، کیست های خوش خیم می باشند و بیشتر در سن تولید مثل (از سن 15 سالگی تا سن یائسگی) فرد را درگیر می کنند و اغلب هم خودبخود رفع می شوند، اما در مواردی هم نیاز به درمان توسط جراحی می باشد. انواعِ نادرتر کیست ها مربوط به کیست های بدخیم می باشد که نیاز به تشخیص صحیح و جراحی دارند. همیشه تمام کیست های تخمدانی علائم ایجاد نمی کنند.
وی ادامه داد:ممکن است یک خانم در طول دوران زندگی خود به کیست های ساده و خوش خیم مبتلا شود و هیچوقت هم متوجه نشود. اما از علائم بالینی شایع در این مورد می توان از دردهای مزمن لگن، دردهای گوارشی، مشکلات ادراری، درد شکم و بهم ریختن نظم قاعدگی و خونریزی های نامنظم نام برد. اگر کیست قسمت گوشتی داشته باشد، کاهش اشتها و افزایش دور شکم نیز به موارد قبلی افزوده می شود. بزرگ شدن کیست اثر فشاری روی بافت ها و اعصاب لگن دارد و باعث درد لگن می شود. در کیست های شکلاتی، میزان این دردها بیشتر می باشد.
گودرزی در ادامه بیان كرد: برای بررسی وجود کیست‌های تخمدانی، نیاز به ویزیت سالانه توسط متخصص زنان وجود دارد، اما هر زمانی که دستگاه تولید مثل دچار تغییر شد (مانند ترشح و خونریزی غیرعادی و همچنین لکه بینی و دردهای غیرعادی) فرد باید به پزشک مراجعه کند، اقدام تشخیصی کمک کننده در افتراق کیست های تخمدانی از دیگر بیماری‌ها، سونوگرافی می‌باشد. در سونوگرافی، شواهد وجود و نوع کیست و همچنین اندازه و ضخامت و منشأ کیست نشان داده می شود.
وی ادامه داد: طولانی بودن عادت ماهیانه می تواند یکی از علائم وجود کیست تخمدانی باشد. اما به طورکلی، طولانی بودن عادت ماهیانه به مشکلات آندومتر رحم مربوط می‌شود که باید به پزشک مراجعه شود. سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) که از سنین نوجوانی شایع ترین علت نازایی در بین خانم ها می باشد و جزء کیست ها محسوب نمی شود، این باور که کسی PCOS دارد و حتماً باید جراحی شود یک باور غلط است. در PCOS، فولیکول های ریز نارسی در تخمدان وجود دارد که بالغ نمی شوند و تخمک گذاری صورت نمی‌گیرد. به همین علت تخمدان بزرگ می شود که منجر به فاصله زیاد عادات ماهانه و یا حتی تأخیر چند ماهه در عادت می شود.
گودرزی در ادامه بیان کرد: عدم تخمک گذاری باعث ناباروری و افزایش هورمون های مردانه می‌شود و در درازمدت باعث افزایش ضخامت آندومتر می‌شود که فرد را مستعد سرطان رحم می کند. بیمارن سندروم تخمدان پلی کیستیک دچار اختلالات تحمل قند هستند و باید داروهایی را دریافت کنند که این بیماری را کنترل می کند. به صورت علمی ثابت نشده است که تغذیه می تواند تأثیری در ایجاد کیست‌های تخمدانی داشته باشد. اما با این وجود احتمال می‌رود که مصرف چای سبز و میوه جات در کاهش ابتلاء به سرطان های تخمدان نقش داشته باشند. خانمی که رحم و تخمدان خود را در آورده است نیز می تواند دچار کیست با منشأ روده یا مزانتر شود. یا اینکه ممکن است در حین جراحی، قسمت بسیار کوچکی از تخمدان در بدن فرد باقی بماند که متصل به عروق تخمدانی باشد و منجر به کیست شود. حتی ممکن است افراد تا 10 یا 20 سال بعد از عمل نیز دچار کیست تخمدانی یا دردهای لگنی شوند. به این دسته، سندروم تخمدان باقیمانده می گویند.
این متخصص بیماری های زنان، زایمان و ناباروری در پایان اظهارکرد: در درمان کیست های تخمدانی، اول باید مشخص شود که بیمار نیاز به جراحی دارد یا به این کار نیازی نیست. اگر بیمار نیاز به جراحی نداشت، باید تحت نظر پزشک، بسته به سن بیمار و ماهیت کیست و در فواصل 6 تا 8 هفته ای، با سونوگرافی و معاینات دوره ای مورد بررسی قرار گیرد. همچنین این باور درست نیست که تمام کیست های تخمدانی باعث ناباروری می شوند. گاهی اوقات در کیست های خوش خیم، بیمار دچار ناباروری می شود و گاهی اوقات نیز در کیست های بدخیم بیمار توانایی باروری دارد.