سلامت نیوز: اگر فرد چند روز پشت سر هم کمتر از 5/7 ساعت بخوابد، این میتواند باعث احساس خواب آلودگی در طی روز شود.

خواب یکی از نیازهای ضروری و حیاتی ما محسوب می شود. همانطور که به آب و غذا نیاز داریم، خواب مناسب هم یک ضرورت برای داشتن یک بیداری مطلوب است. حتی محرومیت از خواب در حیوانات نیز می تواند حیات آنها را به خطر بیاندازد. بنابراین هر عاملی که بتواند خواب خوب و با کیفیت را به خطر بیاندازد، جزء اختلالات خواب محسوب می شود.

به گزارش سلامت نیوز، دکتر خسرو صادق نیت، ریاست مرکز تحقیقات اختلالات خواب دانشگاه علوم پزشکی تهران در برنامه «استودیو سلامت» گروه سلامت جسم و پیشگیری رادیو سلامت گفت: اختلالات خواب می تواند کیفیت یا کمیت خواب را به خطر بیاندازد. در حال حاضر بیش از 80 نوع بیماری و اختلالات در خواب شناسایی شده است.وی در ادامه اظهاركرد: اختلالات پاراسومنیا، اختلالات خوابی هستند که ممکن است معلول علائم دیگر باشد. نارکولپسی و کاتالپسی (حالت افتادن و رویاهای قبل و بعد از خواب و فلج خواب) و تشخیص اینکه بیمار به نارکولپسی مبتلا است باید تست پلی سومنوگرافی (PSG) انجام داد که دو مرحله دارد. در مرحله اول (تست شبانه) بررسی می شود که کیفیت خواب بیمار چه اختلالاتی دارد و چقدر با خواب نرمال فاصله دارد؟ 50 درصد خواب باید خواب مرحله 2، 20 تا 25 درصد خواب عمیق و 20 تا 25 درصد خواب باید در مرحله «رم» باشد. در مرحله دوم (تست سنجش میزان خواب آلودگی در طول روز (MSLT) می باشد تا موضوع بررسی شود. اگر نارکولپسی باشد به غیر از درمان دارویی، مراقب های جدی نیز وجود دارد. مثلاً فرد نباید رانندگی کند و مشاغل حساس را بر عهده نگیرد. در این بیماری، جنبه های ژنتیکی اهمیت دارد، بنابراین خانواده فرد نیز باید مورد بررسی قرار گیرند. این افراد باید از رژیم غذایی که خواب را مختل می‌کند خودداری کنند.

رییس مرکز تحقیقات اختلالات خواب دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه بیان كرد: خواب سبک بدین معنا است که فرد با تحریکات خیلی کوچک ممکن است بیدار شود. اگر این اتفاق کیفیت خواب فرد را متاثر کند باید بررسی شود. افراد یا در شروع خواب مشکل دارند، یا اینکه در حین خواب مکرر بیدار می شوند و یا اینکه، صبح قبل از اینکه خواب آنها کامل شود بیدار می شوند. نوع بعدی بی خوابی مربوط به کسانی است که به اندازه کافی می خوابند ولی صبح که بیدار می شوند احساس سرحالی نمی کنند. برای این موضوع پنج علت اساسی وجود دارد: مصرف داروها قبل از خواب، وجود بیماری هایی مانند دیابت و بیماری های قلبی، عوامل فیزیولوژیک (مانند کسانی که به مناطق دور می روند و شب کارها)، عوامل محیطی (مانند سرما و گرمای نامناسب و نور نامناسب) و عدم رعایت بهداشت خواب که مهمترین عامل می باشد. باید علت بی خوابی مشخص شود. در خیلی از موارد داروهای خواب آور باعث پنهان ماندن علت اصلی و همچنین وابستگی به مصرف داروها را موجب می شود.

*احساس خواب آلودگی از علائم اختلال خواب است
در ادامه، دکتر سعید قزوینیان، متخصص بیماری های مغز و اعصاب نیز در این برنامه گفت: یکی از مهمترین علائم اختلال خواب، احساس خواب آلودگی طی روز می باشد. کسانی که احساس خواب آلودگی غیرمعمول طی روز دارند بدین معنی است که مشکلی در خواب شب آنها وجود دارد. البته احساس خواب آلودگی بین ساعت 1 تا 3 بعدازظهر طبیعی است. اگر فرد چند روز پشت سر هم کمتر از 5/7 ساعت بخوابد، این میتواند باعث احساس خواب آلودگی در طی روز شود. همچنین بیماری ها نیز می توانند باعث این مشکل شوند. مهمترین علامت بیماری نارکولپسی خواب آلودگی شدید در طی روز و خواب رفتن طی زمانی کوتاه و احساس سرحالی بعد از بیدار شدن می‌باشد. یکی دیگر از اختلالات خیلی شایع که باعث افت کیفیت خواب می شود (مخصوصاً در آقایان) اختلالات تنفسی می باشد که مهمترین علامت آن خروپف است.
وی ادامه داد: کسانی که در طی خواب شبانه خروپف می کنند و در طی روز احساس خواب آلودگی می کنند به این مشکل دچار هستند که بسیار پرعارضه و قابل درمان می باشد.

خوشبختانه امروزه رشته خواب یک رشته رو به پیشرفت می باشد و هم اکنون کلینیک های خواب وجود دارد که در آنها فرد آنالیز می شود. خواب دیدن پنج مرحله پیچیده دارد که از بیداری شروع می شود و به مراحل 1 و 2 و 3 خواب و مرحله «رم» که در آن حرکات سریع چشم وجود دارد، ختم می شود. مرحله یک تا چهار می تواند بین 70 تا 100 دقیقه طول بکشد. امواج نوار مغزی در همه این مراحل متفاوت است و به دو قسمت امواج همزمان و امواج غیر همزمان تقسیم می شود. در بی خوابی اولیه فرد طبیعتاً بی خواب است و با چهار ساعت خوابیدن نیازش به خواب برطرف می شود و هیچ علتی نیز برای آن پیدا نشده است. بی خوابی ثانویه به علت مسائل روحی-روانی، اضطراب، افسردگی، بیماری های داخلی، بیماری تیروئید و مصرف داروها مانند کورتون است.
قزوینیان بیان كرد: همه ما بعد از اینکه به مکان دیگر می رویم که از محل زندگی ما دور است و ساعت آن به وقت محلی متفاوت می باشد دچار اختلالا خواب می شویم. در این مورد دارویی به نام ملاتونین که در حقیقت همان ماده ای است که از غده پینه آل ترشح می شود و خواب را تنظیم می کند، می تواند کمک کننده باشد. رویا ندیدن به معنای این نیست که فرد وارد مرحله خواب عمیق (رم) نمی شود. به یاد آوردن رویا احتمالاً به این معنی است که فرد در مرحله رم از خواب بیدار شده است و می تواند آن را به یاد آورد.

این متخصص بیماری های مغز و اعصاب در پایان اظهاركرد: نوزاد حدود 16 تا 20 ساعت می خوابد و با بالا رفتن سن زمان خواب کمتر می شود. این زمان در سن بالا به حدود 6 تا 5/6 ساعت می رسد. البته این مقدار به شرایط روحی، ژنتیکی و محیطی افراد ربط دارد و کم و زیاد می شود.
چرت های بعدازظهر به مدت 20 دقیقه تا نیم ساعت بسیار توصیه می شود. در کسانی که اختلالات خواب دارند، ریسک فشار خون، سکته های قلبی و مغزی در آنها بالا است. پرخوابی هم می تواند تلنگری برای سردردهای میگرنی باشد. بنابراین مهم است که زمان خواب تنظیم شده باشد.در رابطه با بهداشت خواب، اگر فرد در طی روز فعالیت فیزیکی داشته باشد و خواب بعدازظهر نداشته باشد، به طرف شب که می رود فعالیت خود را کم کند و ورزش های سنگین را افراد در عصر و شب انجام ندهند.