سلامت نیوز: افراد راست‌دست نسبت به افراد چپ‌دست در سرتاسر جهان از فراوانی بیشتری برخوردارند و بخش بیشتری از جمعیت جهان را تشکیل داده‌اند، پدیده‌ای که شاید برای بسیاری سوال‌برانگیز باشد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری آنلاین، انسان‌ها معمولا با یكدیگر برسر موارد مختلف اختلاف نظر دارند، اما دست‌كم یك موضوع در جهان وجود دارد كه تعداد زیادی از افراد برسر آن با یكدیگر به توافق می‌رسند: اینكه كنترل كدام‌دست راحت‌تر است؟ اگر فردی از دست راستش برای نوشتن استفاده كند، به احتمال زیاد از همان دست برای انجام دیگر كارها مانند غذاخوردن نیز استفاده می‌كند، و در بیش از 85 درصد از انسان‌ها، این دست، دست راست است. به گفته ناتالی اومینی باستان‌شناس دانشگاه لیورپول، در حقیقت هرگز و در هیچ دوره‌ای از تاریخ بشریت گزارشی مبنی بر غالب بودن تعداد چپ‌دست‌ها وجود نداشته‌است.
برتری‌طلبی در استفاده از یكی از اندام‌های بدن، معمولا از مغز آغاز می‌شود. می‌دانیم كه برخی از كارها به شدت تحت كنترل نیمكره چپ مغز قرار دارند و نیمكره راست مغز نیز كنترل بقیه كارها را به عهده گرفته‌است. نكته گیج‌كننده عبور رشته‌های عصبی از میان این دو نیمكره و ارتباط یافتن این دو با یكدیگر است، این به آن معنی است كه نیمكره چپ مغز بیشتر روی سمت راست بدن كنترل دارد و بالعكس. به بیانی دیگر نیمكره چپ مغز بر عملكرد دست، چشم، پا و دیگر اندام‌های سمت راست بدن كنترل دارد.
برخی براین باورند چنین تقسیم كار عصبی برای نیم میلیارد سال از ویژگی‌های حیوانات بوده‌است و شاید از این رو ایجاد شده كه تقسیم انجام محاسبات مختلف توسط دو نیمكره مغز به كارایی این عضو می‌افزاید. برای مثال نیمكره چپ مغز به شكلی تكامل یافته تا بتواند فعالیت‌های معمولی، از قبیل جستجو برای غذا را انجام دهد درحالی‌كه نیمكره راست آزاد گذاشته شده تا به موضوعات مختلف و ناگهانی، از قبیل نزدیك شدن یك خطر، به سرعت واكنش نشان دهد. این ویژگی در بسیاری از حیوانات از قبیل ماهی‌ها و پرندگان دیده می‌شود زیرا این حیوانات معمولا زمانی به شكار حمله می‌كنند كه آن را از چشم راست خود ببینند.
از این رو امكان دارد برتری‌طلبی در استفاده از اندام‌های بدن در اجداد انسان نیز از زمانی آغاز شده‌باشد كه انسان استفاده از دست‌هایش برای انجام كارهای مختلف را آغاز كرده‌است. دانشمندان زمان آغاز این برتری‌طلبی را از روی آزمایش‌هایی تعیین كرده‌اند كه در آنها با استفاده از دست راست یا چپ خود ابزارهای سنگی را تراشیده و سپس آنها را با ابزارهای مشابهی كه توسط انسان‌های اولیه ساخته شده‌اند، مقایسه كردند. براساس نتایج این آزمایش‌ها، شواهد بسیار كمی وجود دارند كه نشان دهند انسان‌های اولیه كه دو میلیون سال پیش ابزار‌سازی را آغاز كرده‌اند، راست‌دست بوده‌اند.
با این‌همه بررسی ابزارهای دست‌ساز انسان‌های اولیه‌ای كه 1.5 میلیون سال پیش در كنیا زندگی می‌كرده‌اند، یعنی هوموهابیلیس‌ها و هومواركتوس‌ها، نشان می‌دهد تعداد زیادی از این انسان‌ها راست‌دست بوده‌اند. در ادامه، با ایجاد نسل هایدلبرگی در آفریقا در حدود 600 هزار سال پیش، شواهد كاملا واضحی از ترجیح دادن استفاده از دست راست در جوامع انسانی موجود است. برای مثال نوع پوسیدگی دندان‌های این انسان‌های اولیه نشان می‌دهند غذا با دست راست به دهان گذاشته می‌شده‌است.
این تحقیقات زمان تغییر در برتری‌طلبی استفاده از اندام‌های بدن را در انسان‌ها نشان می‌دهد. از سویی دیگر برخی معتقدند ایجاد زبان باعث بروز چنین پدیده‌ای شده‌است. درست همانطور كه نیمكره چپ مغز كنترل دست راست را به عهده دارد، پردازش اطلاعات زبانی را نیز به عهده دارد. در حقیقت تخصصی شدن نیمكره چپ مغز برای پردازش زبان بسیار بیشتر از راست‌دست شدن است،از این رو عده‌ای معتقدند نیمكره چپ مغز مخصوص زبان تكامل یافته و راست‌دست شدن تنها یكی از عوارض جانبی این نوع تكامل بوده‌است. فرضیه‌ای كه به فرضیه انسان سخنگو مشهور است. براساس این فرضیه برتری‌طلبی به صورت كلی با آغاز استفاده از دست‌ها در انسان آغاز شده و ترجیح دادن اندام‌های سمت راست بدن بعد‌ها با تكامل زبان ایجاد شده‌است.
در این صورت راست‌دست بودن می‌تواند یك محصول جانبی تصادفی در روند تكامل مغز انسان و شكل‌گیری شبكه عصبی آن باشد. اما اثبات این فرضیه بسیار دشوار و حتی غیرممكن است، زیرا برای اثبات آن باید روی اجداد كهنسال انسان آزمایش‌های طولانی انجام شود. در حقیقت شاید انسان هرگز درنیابد كه چه مجموعه رویداد‌هایی منجر شده تا بیشتر اتكایش بر نیمه راست بدن و نیمه چپ مغزش باشد.
با این‌همه چپ‌دست‌ها با وجود جمعیت كمتری كه دارند، از برتری‌هایی نسبت به راست‌دست‌ها برخوردارند، برای مثال ترمیم آسیب‌های مغزی در آنها روندی سریع‌تر از راست‌دست‌ها دارد و دست راست آنها از قدرت واكنشی بهتری برخوردار است، به بیانی دیگر چپ‌دست‌ها در ورزشهای رزمی بسیار موفق‌تر از راست‌دست‌ها خواهند بود، نشانه‌ای دیگر كه ثابت می‌كند ساختار‌شكنی فواید زیادی برای انسان‌ها در پی دارد.
افراد راست‌دست نسبت به افراد چپ‌دست در سرتاسر جهان از فراوانی بیشتری برخوردارند و بخش بیشتری از جمعیت جهان را تشکیل داده‌اند، پدیده‌ای که شاید برای بسیاری سوال‌برانگیز باشد.
نظر شما