سلامت نیوز: زلزله یکی از مخرب‌ترین سوانح طبیعی، قرن‌هاست به عنوان تهدیده کننده حیات انسان و دیگر جانداران کره زمین به حساب می‌آید. این پدیده در باورهای مذهبی و سنتی اکثر اقوام جهان جایگاه ویژه‌ای دارد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایلنا، نام زمین لرزه در قرآن کریم هم به میان آمده است. «إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا» (آنگاه كه زمین به لرزش خود لرزانیده شود) آیه 1 از سوره زلزال.
علت این پدیده طبیعی آزاد شدن انرژی شیمیایی ناشی از جدا شدن ناگهانی گسل‌های پوستهٔ زمین است. فلات ایران یکی از کانون‌های زلزله خیز سراسر جهان به شمار می‌آید، به نحوی که بخش عظیمی از نوار زلزله اوراسیا در کشورمان قرار دارد.
در واقع ایران روی کمربند زلزله خیز «آلپ» قرار گرفته و به همین دلیل به دفعات ایران شاهد به وقوع پیوستن زلزله‌های ویرانگری بوده است. این گزارش به زلزله‌های ویرانگر فلات ایران که در تاریخ بلایای طبیعی ثبت شده‌اند اختصاص دارد.
مرگبارترین زلزله‌های تاریخ ایران
۲۲ دسامبر سال ۸۵۶ میلادی برابر با 16ذ شعبان 242 هجری قمری، بزرگترین زلزله تاریخ ایران با ۷.۹ ریشتر در دامغان اتفاق افتاد. قربانیان این زلزله در متون تاریخی 200 هزار نفر ذکر شده‌اند.
۲۳ آگوست سال ۸۹۳ میلادی برابر با دوم جمادی‌الثانی 280 هجری قمری در اردبیل زلزله‌ای روی داد که۱۵۰ هزار قربانی گرفت. البته قدرت این زلزله ثبت نشده است.
1 سپتامبر 1962، 10 شهریور 1341 زلزله ای با قدرت 7.3 ریشتر در ساری رخ داد که در پی آن 294 روستا به کلی از بین رفت و 100هزار کشته برجا گذاشت.
21 اوت ۱۰۴۲ میلادی برابر با 25 ذی‌الحجه 421 هجری قمری در تبریز، زلزله‌ای با قدرت ۷.۶ ریشتر، ۴۰ هزار قربانی گرفت. ضمن اینکه ۱۸ نوامبر ۱۷۲۷ در همین شهر زلزله‌ای که قدرت آن ثبت نشده، ۷۷ هزار قربانی گرفت.
۷ ژوئن 1755 مصادف با 26 شعبان 1168 در کاشان زلزله‌ای روی داد که ۴۰ هزار کشته داد. قدرت این زلزله هم ثبت نشده است.
۲۳ ژانویه ۱۹۰۹، اول محرم 1327 در سیلاخور منطقه بروجرد زلزله‌ای با قدرت ۷.۳ ریشتر ۶ هزار قربانی گرفت.
10 ژوئیه 1909،21 جمادی الاول 1327 در نواحی مرکزی فلات ایران زلزله ای با قدرت7.3 ریشتر پنج هزار 500 قربانی بر جا گذاشت.
۲۵ مه ۱۹۲۳، 9 شوال 1341 در تربت حیدریه زلزله‌ای با قدرت 7.5 ریشتر، دو هزار و 200کشته برجای گذاشت.
اول مه 1929، 21 ذیقعده 1347 در نواحی غرب ایران زلزله‌ای با قدرت ۷.۴ ریشتر، 33 هزار و 30 قربانی گرفت.
۶ می 1930، 16 اردیبهشت 1309 هجری شمسی زلزله‌ای با قدرت ۷.۲ ریشتر در سلماس دو هزار و 500 کشته برجا گذاشت.
27 نوامبر 1945، 6 آذر 1324 زلزله ای با 8.2 ریشتر بلوچستان و سواحل شمالی دریای عمان را لرزاند. این زلزله حدود 4 هزار کشته داشت و بخش‌هایی از کراچی هند را هم لرزاند.
۵ اوت 1947، 13 مرداد 1326 در پانس بلوچستان ایران زلزله‌ای با قدرت ۷.۳ ریشتر ۵۰۰ قربانی گرفت.
۱۲ فوریه 1953، 23 بهمن 1331 تورود در نزدیکی دامغان زلزله‌ای با قدرت ۶.۵ ریشتر اتفاق افتاد که 970 قربانی داشت.
۲ فوریه 1957، 13 بهمن 1335 زلزله‌ای با قدرت 7.4 ریشتر در سراسر استان مازندران 2 هزار کشته برجا گذاشت.
۱۳ دسامبر 1957، 22 آذر 1336 در صحنه کرمانشاه زلزله ای با 7.3 ریشتر 2هزار قربانی گرفت.
آوریل 1960 در شهرستان لار زلزله ای که قدرت آن ثبت نشده به قوع پیوست که 450 قربانی نیز داشت.
سپتامبر ۱۹۶۲ در بوئین زهرا در نزدیکی تهران زلزله‌ای با قدرت ۷.۱ ریشتر بیش از 11 هزار قربانی داشت.
۱۰ فوریه سال ۱۹۶۵ در شهر بستان آباد، زلزله‌ای با قدرت ۵.۱ ریشتر ۲۰ قربانی گرفت.
۳۱ آگوست سال ۱۹۶۸ در شهر فردوس در استان خراسان رضوی، زلزله‌ای با قدرت ۷.۳ ریشتر حدود 10 هزار قربانی برجا گذاشت.
۱۰ آوریل ۱۹۷۲ زلزله‌ای با قدرت ۷.۱ ریشتر در جنوب ایران ۵۰۵۴ قربانی گرفت. این زمین‌لرزه موجب ویرانی 1000 کیلومتر مربع شد.
21 مارس سال 1977 زلزله‌ای در جنوب کشور با قدرت 6.9 ریشتر به وقوع پیوست. در پی این زمین‌لرزه 167 نفر کشته و 35 روستا ویران شدند. در منطقه بندرعباس 7000 نفر بی سرپناه شدند و نکته قابل تامل این که بعد از 90 دقیقه، پس لرزه‌ای با قدرت 6 ریشتر موجب ویرانی هرچه بیشتر منطقه شد.
آوریل سال 1977 زلزله‌ای در منطقه اصفهان رخ داد که شدت آن به ثبت نرسید و 900 کشته برجا گذاشت.
۱۶ سپتامبر ۱۹۷9 در شهر طبس زلزله‌ای با قدرت ۷.۸ ریشتر ۱۵ هزار قربانی گرفت.
۱۱ ژوئن سال ۱۹۸۱ در جنوب ایران (کرمان) زلزله‌ای با قدرت ۶.۹ ریشتر ۳ هزار قربانی گرفت.
۲۸ جولای سال ۱۹۸۱ در جنوب ایران (کرمان)، زلزله‌ای با قدرت ۷.۳ ریشتر 15 هزار نفر کشته داشت.
۲۰ ژوئن ۱۹۹۰ زلزله‌ای با قدرت ۷.۴ ریشتر در منجیل و رودبار همزمان با برگزاری رقابت‌های جام جهانی ۱۹۹۰، ۴۰ تا 50 هزار قربانی گرفت. در پی این زمین‌لرزه 60 هزار زخمی، 400 هزار نفر بی سرپناه در منجیل و رودبار برجا ماند و تقریبا تمام سازه‌ها از بین رفت.
در خلخال و نوشهر صدمات سنگینی به شهر وارد شد و در تهران نیز لرزه‌هایی محسوس بود. قدرت این زلزله 7.4 در مقیاس ریشتر بوده و حتی قسمت‌هایی از تبریز و اراک و مرزهای شمال غربی ایران و کشورهای همسایه لرزید.
متاسفانه پس لرزه‌ای که روز بعد از زمین لرزه با قدرت 5.3 ریشتر زمین را لرزاند سبب شد تا 20 تن از ساکنان شهر منجیل و لوشان کشته شوند.
28 فوریه سال ۱۹۹۷ زلزله اردبیل با قدرت 5.5 ریشتر ۱۱۰۰ قربانی گرفت.
1۰ می سال ۱۹۹۷، در شهر بیرجند و قائن زلزله‌ای با قدرت 7.1 ریشتر 1613 قربانی گرفت.
۱۴ مارس سال ۱۹۹۸، در شهر گلباف کرمان زلزله‌ای با قدرت ۶.۶ ریشتر ۵ قربانی گرفت.
۲۲ ژوئن سال ۲۰۰۲ زلزله‌ای با قدرت ۶.۵ ریشتر در ابهر و غرب ایران 261 قربانی گرفت.
۲۶ دسامبر سال ۲۰۰۳ زلزله‌ای هولناک در بم با قدرت ۶.۶ ریشتر دست کم 40 هزار قربانی گرفت.
۲۸ می سال ۲۰۰۴ زلزله‌ای در استان مازندران، حد فاصل شهرهای فیروزآباد، کجور و مرزن آباد با قدرت ۶.۳ ریشتر دست کم ۳۵ قربانی گرفت. صدمات جانی و مالی این زمین لرزه محدود بوده و یکی از علل آن، تراکم کم جمعیت در پیرامون مرکز زمین لرزه است. لرزش ناشی از این رویداد در بخش‌های وسیعی از کشور حس شد؛ در تهران نیز مردم را دچار وحشت کرد.
۲۲ فوریه سال ۲۰۰۵ در شهر زرند زلزله‌ای با قدرت ۶.۴ ریشتر دست کم ۶۰۲ قربانی گرفت.
۲۷ نوامبر ۲۰۰۵ در شهر قشم زلزله‌ای با قدرت ۶ ریشتر ۱۳ قربانی گرفت.
۳۱ مارس ۲۰۰۶ در شهر بروجرد زلزله‌ای با قدرت ۶.۱ ریشتر ۷۰ قربانی گرفت.
۱۰ سپتامبر سال ۲۰۰۸ زلزله ای با 6.1 ریشتر ۷ قربانی گرفت.
۲۷ آگوست ۲۰۱۰ در شهر دامغان زلزله ای با قدرت ۵.۹ ریشتر ۱۹ قربانی گرفت.
۲۰ دسامبر سال ۲۰۱۰، زلزله‌ای با قدرت ۶.۵ ریشتر در حسین‌آباد ۱۱ قربانی گرفت.
۱۵ ژوئن سال ۲۰۱۱ زلزله‌ای با قدرت ۵.۳ ریشتر در شهر کهنوج، ۲ قربانی گرفت.
11 آگوست سال 2012 در استان آذربایجان غربی 3 زمین لرزه که بزرگ ترین آن 6.2 ریشتر قدرت داشت روی داد. در پی این زلزله 306 نفر کشته شدند.
زلزله یکی از مخرب‌ترین سوانح طبیعی، قرن‌هاست به عنوان تهدیده کننده حیات انسان و دیگر جانداران کره زمین به حساب می‌آید. این پدیده در باورهای مذهبی و سنتی اکثر اقوام جهان جایگاه ویژه‌ای دارد.
نظر شما