سلامت نیوز: معاون جدید کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدر از مخالفت خود با گسترش کمپ‌های نگهداری معتادان، سخن گفت؛ جمع‌آوری معتادان متجاهر را مُسکن خواند و از حضور مراکز درمان گذری سیار در پاتوق معتادان خبر داد.

  پرویز افشار که به تازگی جای بابک دین‌پرست را به عنوان معاون کاهش تقاضا و افزایش مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر را گرفته است در اولین مصاحبه مطبوعاتی خود که با خبرگزاری فارس انجام داد به بیان برنامه‌های این معاونت  در حوزه درمان معتادان و جمع‌آوری معتادان متجاهر پرداخت.

وی گفت: حوزه فعالیت ما حوزه کاهش تقاضاست که شامل چند بخش مهم مانند اقدامات فرهنگی و پیشگیری، درمان، کاهش آسیب‌های اجتماعی، افزایش مشارکت‌های اجتماعی و توانمندسازی اجتماعی می‌شود.

معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدر ادامه داد: حقیقت امر این است که مبارزه همه جانبه در همه ابعاد باید به صورت متوازن انجام شود و نمی‌توانیم یکی از برنامه‌های خود را برتر از دیگری بدانیم و بگوییم یک قسمت مهم است و قسمت‌های دیگر اهمیت ندارند و اجرای آنها را به تعویق بیندازیم.

وی با اشاره به تجارب کشورهای موفق دنیا در حوزه مبارزه با مواد مخدر گفت: تجربه دنیا نشان می‌دهد که نگاه به حوزه‌ها باید متوازن باشد یعنی همان اندازه که به پیشگیری اهمیت می‌دهیم به درمان نیز اهمیت بدهیم.

از نگاه نامتوازن به سوی نگاهی متوازن

افشار در پاسخ به این سوال که آیا در گذشته نگاه ستاد مبارزه با مواد مخدر به حوزه‌های مختلف متوازن بوده است یا خیر، گفت: نمی‌توانیم بگوییم که نگاهشان متوازن نبوده است.

وی افزود: اما با توجه به ضرورتی که وجود داشته ممکن است که یک بخش برجسته‌تر از بخش‌های دیگر به نظر بیاید و احساس کنیم که در مورد بخش‌های دیگر غفلت صورت گرفته است.

معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدر خاطرنشان کرد: بحث کاهش تقاضا در طول چند سال گذشته نسبت به دیگر بخش‌ها برجستگی بیشتری داشته و حتی در یک برهه‌ای از زمان مانند اوایل مبارزه با مواد مخدر تمامی نگاه‌ها به مقابله صرف معطوف بود و این مقابله با عرضه بوده است که نسبت به دیگر حوزه‌ها اهمیت داشته است.

وی با بیان اینکه اکنون نگاه ستاد مبارزه با مواد مخدر به حوزه‌های مختلف متوازن شده است، گفت: اقدامات پیشگیرانه و درمانی نیز امروزه به همان اندازه اهمیت دارد که مقابله با عرضه و کاهش تقاضا اهمیت دارد مثلاً از یک دهه پیش درمان صرف پرهیزمدار و بدون دارو سوق پیدا کرده است به سوی درمان‌های دارویی به وسیله متادون و غیره که این اقدام باعث شده تا از تبعات منفی اعتیاد مانند HIV مثبت و ایدز جلوگیری شود.

افشار تاکید کرد: اکنون با نگاه متوازن در حال جلو رفتن هستیم و در گستره جغرافیایی مناسبی فعالیت می‌کنیم گرچه این اقدامات به صورت ۱۰۰درصد کفایت نمی‌کند چون اگر موثر بود ما شاهد حضور معتادان متجاهر در کف خیابان‌ها نبودیم.

افزایش مشارکت‌های مردمی کاهش اعتیاد را در پی دارد

وی ادامه داد: برای اینکه بتوانیم معتادان متجاهر را از کف خیابان‌ها جمع‌آوری کنیم باید برنامه‌ای اساسی داشته باشیم.

معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: یکی از این برنامه‌ها این است که همه اجزای مبارزه را درگیر کنیم، به نظر من بحث مشارکت‌های مردمی هنوز به صورت 100 درصدی تحقق پیدا نکرده است.

وی افزود: برای اینکه این موضوع تحقق پیدا کند مردم ما باید نگاهی به سازمانهای مردم نهاد فعال در حوزه پیشگیری پیدا کنند که به خیرین سلامت، مدرسه ساز و غیره دارند.

افشار تاکید کرد: سازمان‌های مردم‌نهاد در حوزه پیشگیری، درمان و حمایت‌های اجتماعی حوزه اعتیاد به همان نسبت اهمیت دارد که فعالیت مردم ما در امور خیر دیگر مانند مدرسه‌سازی، بیمارستان ساختن، کمک به ایتام و غیره اهمیت دارد؛ اما متاسفانه در زمینه مواد مخدر نگاهی وجود دارد که مردم، معتاد را تنها مقصراعتیادش می‌دانند و می‌گویند که او خودش به دام افتاده است.

مخالف جمع‌آوری و انتقال معتادان به کمپ‌های نگهداری معتادان هستم

وی در مورد موضوع جمع آوری معتادان متجاهر از کف خیابان‌ها گفت: اگر بخواهیم نگاه علمی داشته باشیم باید بگوییم که آسیب‌های اجتماعی و اعتیاد در بطن جامعه ایجاد می‌شوند و باید در بطن جامعه نیز درمان شوند یعنی در یک محیط اجتماعی که عدم حمایت از خانواده، فشار گروه همسان، ابتلا یکی از اعضای خانواده به اعتیاد، زمینه ژنتیکی و وفور مواد مخدر سبب شده که فرد دچار بحران شود باید این مشکلات برطرف شود تا فرد از بحران خارج شود.

افشار تاکید کرد: اگر این فرد می‌خواهد درمان شود باید عوامل اعتیاد در همان خانواده، محله و جامعه مرتفع گردد، آنچه که اکنون به عنوان کمپ‌های ماده 16 یا درمان اجباری مطرح است یک مُسکن است که این خرده جرایم ها را از منظر عموم مردم پاک کند.

وی ادامه داد: حقیقت امر این است که اگر معتاد را ببریم در یک فضای بسیار بسیار عالی و با همه امکانات درمانش کنیم باید این فرد بعد از 3 یا 6 ماه به محیطی برگردد که در آن دچار بحران شده و این سبب می‌شود که توانایی مقاومت را از دست داده و مجدداً به سمت مواد مخدر برود.

معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدر میزان برگشت به اعتیاد در مراکز ترک اعتیاد معتبر دنیا را 60 درصد دانست و گفت: در بهترین مراکز ترک اعتیاد دنیا میزان برگشت مجدد به اعتیاد حدود 60 درصد است یعنی در بهترین شرایط 40 درصد ترک می‌کنند که اگر خدمات حمایتی و اشتغال برای این افراد فراهم نشود این میزان بیشتر می‌شود.

وی گفت: من اعتقاد دارم که در شرایط فعلی بیش از 30 درصد کسانی که از کمپ بیرون می‌آیند پاک می‌مانند و آمارها نشان می‌دهد که میزان ترک اعتیاد معتادانی که از کمپ ماده 16 ترخیص می‌شوند 25 تا 30 درصد است.

ورود مراکز دولتی به درمان اجباری صلاح نیست

افشار در مورد جمع‌آوری معتادان و انتقال آنها به کمپ‌های موضوع ماده 16 گفت: پیشنهاد ما این است که درمان کار حکومتی نباشد و ورود مراکز دولتی به درمان اجباری اعتیاد را به صلاح نمی‌دانیم.

وی تاکید کرد: ورود دولت به درمان اجباری نه از لحاظ اقتصادی به صرفه است چرا که هزینه‌های درمان به این شکل بسیار گران‌تر از هزینه‌های DIC ( مراکز درمان گذری) و موضوع ماده 15 است و نه اینکه می‌توان در درمان‌های اجباری از مداخلات اجتماعی و سازمان‌های مردم نهاد کمک گرفت.

معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدر با بیان اینکه دولت باید از متولی درمان اعتیاد به ویژه درمان اجباری پرهیز کند، گفت: نباید در فکر گسترش مراکز ماده 16( مراکز نگهداری) باشیم.

مراجعه مراکز DIC سیار به پاتوق‌های معتادان بهترین راهکار درمان

وی معتادان جمع‌آوری شده در قالب طرح ماده 16 را معتادان خیابانی متجاهر دانست و گفت: بخش قابل توجهی از این معتادان قاچاقچی مواد مخدر نیستند و تنها خرده پاهایی هستند که برای درمان شخصی خود مجبورند خرید و فروش جزئی مواد مخدر کنند تا یک مقداری از این مواد برای مصرفشان باقی بماند.

افشار ادامه داد: غیر از خرده فروشی مواد مخدر، این معتادان برای تامین مواد خود اقدام به جرایم خردی مانند سرقت می‌کنند که مطالبه بحق مردم در این زمینه این است که اولاً این معتادان در منظر عمومی ظاهر نشوند و ثانیاً جرایم خرد کاهش پیدا کند.

وی تاکید کرد: این خواسته مردم به راحتی قابل دسترسی است به این صورت که از طریق مکانیزم‌های جایگزین باید به درمان اعتیاد بپردازیم.

معاون کاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدر یادآور شد: پایلوت یکی از این راه‌های جایگزین اکنون توسط برخی سمن‌ها(سازمان های مردم نهاد) در حال اجرا است به این صورت که مراکز DIC سیار به پاتوق‌های معتادان در سطح شهر مراجعه می‌کند و لوازم و ابزار کاهش آسیب، غذا، لباس و دیگر وسایل مورد نیاز این افراد را در اختیار آنها قرار می‌دهد.

به گفته وی، تجربه این مراکز سیار نشان می‌دهد که اگر ساماندهی در محل استقرار معتادان انجام شود و آنها نیازی به خروج از پاتوق خود برای تامین مواد نداشته باشند جرایم خرد نیز کاهش پیدا می‌کند.

افشار افزود: اگر ما بتوانیم این افراد را به برنامه‌های درمان با نگهدارنده وصل کنیم و وسایل کاهش آسیب را در اختیارشان قرار دهیم مطالبات مردم نیز حل می‌شود.