سلامت نیوز: اغلب وقتی میشنویم فردی چربی خون دارد سریع آن را به فرد چاقی که سن بالای 40 سال دارد، ربط میدهیم غافل از اینکه، متاسفانه امروزه حتی کودک 9 سالهای که چاق است، چربی خون هم دارد. مشکلی که راهحلش افزایش آگاهی و تغییر سبک زندگی و اشاعه تغذیه سالم در خانوادههاست؛ سبکی که اگر تغییر نکند، بیماری شاخصه اصلی جامعه خواهد شد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از شفقنا زندگی، چندی پیش دکتر علی اکبر سیاری معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اظهار داشت که 47 میلیون نفر در ایران غذای ناسالم مصرف میکنند و منظور از مصرف غذای ناسالم به معنای کم مصرف کردن میوه و سبزی و زیادهروی در مصرف چربی، شکر و نمک است. در کنار این موضوع، کم نیستند هشدارهای دیگری که نشان از اضافه وزن و فربهی در افراد جامعه دارد و متاسفانه دامنه این مشکل صرفا در سنین بالا ختم نمیشود و روند چاقی در کودکان نیز کاملا مشهود است. اگر نخواهیم به طور جدی تدابیری برای این موضوع بیندیشیم زمینه را برای بروز بیماریها در سنین پایینتر فراهم خواهیم کرد. اغلب وقتی میشنویم فردی چربی خون دارد سریع آن را به فرد چاقی که سن بالای 40 سال دارد، ربط میدهیم غافل از اینکه، متاسفانه امروزه حتی کودک 9 سالهای که چاق است، چربی خون هم دارد. مشکلی که راهحلش افزایش آگاهی و تغییر سبک زندگی و اشاعه تغذیه سالم در خانوادههاست؛ سبکی که اگر تغییر نکند، بیماری شاخصه اصلی جامعه خواهد شد.
دکتر ایرج حریرچی، قائممقام وزارت بهداشت نیز نسبت به عوارض ناشی از تغذیه ناسالم، تحرک ناکافی هشدار داد و بر لزوم اصلاح شیوه زندگی در جهت تامین سلامتی در افراد تاکید کرد و گفت: «مهمترین عامل و ریزفاکتور مهم از 10 عامل موثر در بروز چاقی، تغذیه ناسالم است که مشکلات بسیاری را ایجاد میکند. تغذیه ناسالم باعث افزایش موارد ابتلا به بیماریهای غیرواگیردار در سطح جامعه میشود و سونامی بیماریهای غیرواگیر، باعث ایجاد آسیبهای فراوانی میشود. یکی از عوامل شیوع این بیماریها نیز سبک تغذیه نادرست است که خود یکی از عوامل بیماریزا محسوب میشود.»
رسانهها در آگاهی بخشیدن به مردم نقش موثری دارند
دکتر حریرچی با بیان اینکه سبک زندگی سالم تلاشی است برای ایجاد تعادل منطقی و آگاهانه بین اقداماتی که هر فرد برای اصلاح یا بهبود سلامت خود، سلامت دیگران و سلامت محیط زندگیاش انجام میدهد، افزود: « بسترسازی لازم برای این تغییرات و افزایش آگاهی مردم نیازمند صرف زمان و فرهنگسازی است. البته نباید این مساله را فراموش کرد که ارائه تمهیدات لازم برای این فرهنگسازی منحصرا برعهده وزارت بهداشت نیست و این ارگان صرفا نمیتواند متولی این مساله باشد و از پس آن برآید. امروزه رادیو و تلویزیون به عنوان پر مخاطبترین رسانههای جمعی میتواند با پخش برنامههای آموزشی و هشدار در خصوص خطرات ناشی از تغذیه نامناسب در مصونسازی جامعه نقشآفرینی کند. رسانهها در آگاهی بخشیدن به مردم برای پیشگیری از عوارض تغذیه ناسالم نقش عمدهای دارند و یکی از مهمترین عوامل موثر در ایجاد این فرهنگسازی که میتواند موثر باشد، رسانه است.»
تغییرات نیازمند صرف زمان است
وی در ادامه با اشاره به اینکه صرفا هشدار درخصوص خطرات ناشی از تغذیه نامناسب و کمتحرکی برای تغییر سبک زندگی کافی نیست و برای این منظور باید جایگزینهای مناسب به مردم ارائه و معرفی شود و گفت: «با فرهنگسازی و اطلاعرسانیهایی که درخصوص مصرف روغن سالم صورت گرفت، امروزه 50 درصد مصرف روغن جامد کاهش یافته که این امر توام با فرهنگسازی و اصلاح آن و جایگزین کردن روغن مایع در سبد غذایی مردم بوده است. از دیگر تغییرات مثبت در اشاعه و گسترش تغذیه صحیح میتوان به افزایش مصرف میوه اشاره کرد البته هرچند هنوز به حد مطلوب نرسیده و نتوانستیم در کاهش مصرف نمک و افزایش مصرف سبزیجات فرهنگسازیهای لازم را انجام دهیم. باید این واقعیت را پذیرفت که یکشبه نمیتوان سبک زندگی افراد جامعه را تغییر داد و این تغییرات نیازمند صرف زمان و ارائه بستههای پیشنهادی و جایگزینی است مثل استفاده از روغن کلزا و مایع درمقایسه با روغن جامد و حیوانی.»
خودمراقبتی از اهمیت ویژهای برخوردار است
حریرچی با اشاره به اینکه ضروری است مردم با خودمراقبتی در جهت مصرف غذای سالم تلاش و وزن خود را کنترل کنند و از موادخوراکی مضر استفاده نکنند و سبزیجات و میوه بیشتری را در برنامه غذایی خود بگنجانند، افزود: «خودمراقبتی از اهمیت ویژهای برخوردار است و در آن، هر فردی از دانش، مهارت، و توان خود به عنوان یک منبع استفاده میکند تا به طور مستقل از سلامت خود مراقبت کند. منظور از به طور مستقل، تصمیمگیری درباره خود و با اتکا به خود است. البته این تصمیمگیری میتواند شامل مشورت و کسب کمک تخصصی یا غیرتخصصی از دیگران (چه متخصص، چه غیرمتخصص) نیز باشد. با اصلاح عادات غذایی، ورزش و تغییر شیوه زندگی میتوان از بروز بسیاری بیماریها و همچنین بروز عوارض آنها جلوگیری کرد. بر این اساس مشاهده میکنید که خود فرد در پیشگیری از بروز بیماری و همچنین پیشگیری از بروز عوارض آن نقش مهمی دارد که بیتردید در این راستا آموزش و اطلاعرسانی از اهمیت بسزایی برخوردار خواهد بود.»
صرفا ممنوعیت مصرف پاسخگو نیست باید جایگزینهای مناسب معرفی شود
حریرچی با تاکید بر اینکه کشورهایی در زمینه فرهنگسازی موفق بودهاند که جایگزینهای مناسب برای حذف یا کاهش یک ماده غذایی را معرفی کردهاند، گفت: «اولین راهکار و توصیه ما برای اطلاعرسانی به جامعه، ممنوعیت تبلیغات در زمینه مصرف محصولات غذایی و توصیه بر عدم توسعه این محصولات است و نباید از این مساله غافل بود که ممنوعیت مصرف یا محدودسازی، نمیتواند در این زمینه پاسخگو باشد. نگاهی به تجربه کشورهای موفق نشان میدهد که موفقیت این کشورها در زمینه فرهنگسازی، با محدودسازی مصرف یک محصول همراه نبوده بلکه آنها جایگزینهای مناسب را برای حذف یا کاهش مصرف یک ماده غذایی به مردم معرفی کردهاند. در حال حاضر با گسترش زندگی شهری و ماشینی و افزایش اشتغال زنان و کمبود وقت، توصیه بر عدم استفاده از غذاهای آماده و نیمهآماده تقریبا غیرممکن است و شاید راهکار مناسب برای مقابله با این امر و در کنار آن حفظ سلامت مردم این باشد که تولیدکنندگان با همفکری و مشاوره با کارشناسان تغذیه، محصولات غذایی آمادهای را به بازار عرضه کنند که در عین اینکه سریع آماده میشوند، نیازهای بدن به املاح و ریزمغذیها را نیز تامین کنند.»
اشاعه مصرف میوه و سبزی و غذاهای سالم و کاهش مصرف فستفود
کمبود وقت نباید بهانهای برای کمتحرکی باشد
وی در پاسخ به این سوال که در کشورهایی مانند مالزی و تایلند با توجه به توریستیبودنشان، رستورانهای زنجیرهای بسیاری وجود دارد که در مقایسه با ایران، کمتر شاهد مراکز فستفود در آن هستیم و در این رستورانها تنوع غذایی بیشماری وجود دارد که سالم هستند آیا لازم نیست که در ایران فعالیت فستفودها را کنترل کنیم، گفت: «با توجه به اقلیم این مناطق نباید فراموش کرد که در این کشورها تنوع غذایی دریایی و گیاهی بسیاری وجود دارد و از سوی دیگر فرهنگسازی لازم درخصوص تغذیه سالم ارائه شده است. از سوی دیگر، هم نمیتوان نسخهای واحد را برای تغییر سبک زندگی برای همه تجویز کرد و مهمترین اقدام برای بهبود وضعیت جسمانی افراد جامعه، این است که فرهنگ کشور در راستای اطلاعرسانی و اشاعه مصرف میوه و سبزی و غذاهای سالم و کاهش مصرف فستفود قرار بگیرد. همچنین کمبود وقت نباید بهانهای برای کمتحرکی باشد و اگر فردی نمیتواند به دلیل مشغله کاری، ساعتی را در باشگاهها به فعالیت بپردازد حداقل روزانه مسیری را پیاده طی کند چرا عملکرد مدیران کار به گونهای نباشد که برای حفظ و ارتقای سلامت افراد، برخی دستگاههای ورزشی را در محل کار قرار دهد تا فرد بتواند زمانی از وقت خود صرف فعالیت با آنها داشته باشد. اینها از جمله تدابیری است که در کنار اطلاعرسانی و افزایش آگاهی مردم میتواند به حفظ سلامت و ارتقای آن کمک کند.»
نظر شما