سلامت نیوز:دوپامین یک ماده شیمیایی است و به عنوان بخشی از سیستم پاداش مغز عمل میکند. هنگامی که فرد این عادت رفتاری را انجام میدهد مغز نوعی تقویت مثبت را دریافت میکند. محققان دریافتهاند عادات رفتاری کانالهای عصبی آشنایی را در مغز سراغ دارند، به همین خاطر در پاسخ به استرس سریع سراغ این کانالها میروند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران، سیگار کشیدن و مصرف داروهای شیمیایی برای فروکش کردن یک سر درد کوچک تنها عادتهای بد شناخته شده نیستند، جویدن ناخن، خوردن تنقلات و اسنک هنگام تماشای تلویزیون و تأخیر در ورود به مدرسه یا محل کار بهصورت پی در پی عادات بد اعتیادآوری هستند که به عنوان مکانیسمی برای کنار آمدن با کاهش استرس و تجربه احساس خوشایند و لذتبخش انجام میشوند. این رفتارهای منفی زیاد خطرناک نیستند اما برای اطرافیان آزار دهنده هستند. غلبه بر عادتهای رفتاری نامناسب خیلی هم آسان نیست زیرا این عادات رفتاری موجب آزادسازی «دوپامین در مغز» میشود.
دوپامین یک ماده شیمیایی است و به عنوان بخشی از سیستم پاداش مغز عمل میکند. هنگامی که فرد این عادت رفتاری را انجام میدهد مغز نوعی تقویت مثبت را دریافت میکند. محققان دریافتهاند عادات رفتاری کانالهای عصبی آشنایی را در مغز سراغ دارند، به همین خاطر در پاسخ به استرس سریع سراغ این کانالها میروند. البته این بدان معنا نیست که بگوییم مثلاً اگر کسی هر روز عصر عادت به انجام مدیتیشن دارد این یک عادت نامناسبی است بلکه اگر کسی هر شب مقابل تلویزیون دراز بکشد و هنگام تماشای آن بستنی بخورد عادت بدی دارد که بارها تکرار میشود. مقابله با برخی از عادتهای رفتاری زیر واقعاً سخت است و چه بسا ممکن است فرد را به ستوه آورد اما بد نیست برای اینکه کانالهای عصبی را در مغزتان فراموش کنید مطلب زیر را بخوانید.
خوردن اسنک و تنقلات در جلوی تلویزیون
خوردن بستنی، پفک و چیپس و اسنک سرگرمی مورد علاقه افراد زیادی در مقابل صفحه نمایش تلویزیون است اما برخی از کودکان و نوجوانان که این نوع رفتار را اغلب از پدر و مادرشان میآموزند، این عادت بد را تکرار میکنند و غلبه بر آن یکی از سختترین کارها است. برخی افراد حتی اگر یک میان وعده مغذی شامل میوهها و سبزیجات مصرف کنند باز هم چیپس و بستنی را هنگام تماشای تلویزیون فراموش نمیکنند. دریافت چربی، شکر و کالری زیاد در برخی افراد عادت بدی است که ترک آن سخت است.
یک دلیل ساده، برای انجام این رفتارها این است که هنگام خوردن تنقلات، مغز احساس خوبی را با دریافت آن تجربه میکند. غذاهای پر چربی با کربوهیدرات بالا با تولید انتقال دهنده عصبی مثل «سروتونین و آنادامید»، باعث تندی خلق و خو می شوند. این مکانیسم در تاریخ نیز همچنان وجود داشته است. بشر برای حفظ بقا به غذا خوردن نیاز داشت اما زمانی که از غذاهای پر کالری استفاده میکرد حس خوبی در مغزش ایجاد میشد و به نوعی سیستم پاداش دهی مغز فعال میشد. اگرچه این مواد شیمیایی در مغز استرس و حتی دردهای جسمانی را از بین میبرند اما اثر موقتی دارند چرا که وقتی تبدیل به عادت میشوند باید منتظر افزایش وزن نیز باشید؛ چیزی که احساس عذاب وجدان تان را بر میانگیزد.
اما راه حل چیست؟ اگر هنگام تماشای تلویزیون احساس گرسنگی به سراغ تان میآید غذاهای مفید و دلچسبی را در دسترس تان قرار دهید مثلاً مقدار کمی آجیل روی میز بگذارید. هنگام تماشای تلویزیون ذهن به نوع خوردنی تمرکز نمیکند بلکه به دنبال گزینههایی برای احساس لذت میگردد.
جویدن ناخن
جویدن ناخنها به عنوان رفتار نامناسب شناخته میشود. جویدن ناخن و پوسته پوسته شدن و پاره شدن سطح کتیکول ناخن شرم آور است از انجا که ناخن جویدن عادت مرتبط با اضطراب است بنابراین همه میتوانند تنها با نگاه کردن به ناخنهای فرد از وضعیت روانی او آگاه شوند.
نکته جالب توجه آنکه انجمن روانپزشکی امریکا بر اساس طبقه بندی اختلالات روانی، جویدن ناخن را به عنوان یک اختلال رفتاری تکرار شونده که متمرکز بر قسمتی از بدن است، در نظر گرفته است. علائم این اختلال کندن مو و پوست است. از جمله رفتارهای مشخصه اختلال وسواس رفتاری، کندن ناخنها است. افراد مبتلا به وسواس هیچ گونه لذتی از رفتارهای وسواسگونه خود ندارند ولی اختلال جویدن ناخن لذت بخش بوده و به عنوان رفتاری برای تسکین استرس تکرار میشود.
جویدن ناخن به طورکلی برای سلامتی مضر نیست ولی در صورت آسیب به لایه شاخی پوست خطر خونریزی و عفونت باکتریایی در ناخن افزایش پیدا میکند. برای متوقف کردن این عادت بد و داشتن ناخنهای زیاد مانیکور پیشنهاد خوبی است. برخی افراد نیز از پولیشهایی با مزه تلخ روی ناخن استفاده میکنند یا اینکه آن را پانسمان میکنند تا نتوانند ناخن شان را گاز بگیرند.
تأخیر در ورود به مدرسه یا محل کار
حتماً همکلاسیهای قدیمیتان را بهخاطر دارید که همیشه به خاطر دیر آمدن به مدرسه، اسم شان در فهرست سیاه حضوروغیاب قرار داشت. این کار با انواع جریمهها حل میشد، اما در زندگی خصوصی این مسأله دیگران را آزردهخاطر میسازد. اینکه شما یک لحظه بزرگی را از دست بدهید یا دیر در محل رویدادی حاضر شوید، متأسف خواهید شد.
تأخیر ممکن است ناشی از فقدان انگیزه باشد. علاوه بر این، برخی مردم وقتی دیگران را منتظر میگذارند، آدرنالین خون شان بالا میرود و
هیجان زده میشوند. برخی از این افراد زیاد خوشبین هستند و زمان زیادی را برای طی کردن مسیر از نقطهای به نقطه دیگر اختصاص نمیدهند. برای تبدیل شدن به فرد دقیق و وقت شناس، نخست از اعتماد به ساعت درونی تان اجتناب کنید. زمان شلوغی ترافیک و پیاده شدن از ماشین و رفتن به ساختمان اداری را در نظر بگیرید. اگر فرد پرمشغلهای هستید قرار ملاقاتهای تان را در گوشیهای هوشمند یادآوری کنید.
نظر شما