سلامت نیوز:علی آبادکتول - عدم اجرای صحیح ارزیابی زیست محیطی بهره برداری از جنگل های شمال، باعث شده تا بخش زیادی از جنگل های گلستان تخریب شده و همین امر باعث بروز سیل و خسارت های جبران ناپذیر در گلستان شود.
به گزارش مهر، بهره برداری از جنگل ها بعنوان یک سرمایه ملی در همه کشورهایی که دارای جنگل هستند رواج دارد، اما بر اساس اصول و قوانین خاص خود. در کشور ما نیز همانند سایر کشورها، بهره برداری از جنگل ها انجام می شود، اما به عقیده کارشناسان و مسئولان ذی ربط، نگاه حاکم در بهره برداری موجود در کشور ما، نگاه اقتصادی است و موجب برداشت بی رویه و در نتیجه تخریب جنگل ها بخصوص در سال های اخیر شده است.

به عقیده کارشناسان، در امر بهره برداری از جنگل ها، کشورهای برداشت کننده به دو بخش تقسیم می شوند. ابتدا کشورهایی که از جنگل به عنوان نه تامین کننده اقتصاد و درآمد بلکه به عنوان یک سرمایه ملی که باید حفظ شود از آن برداشت اصولی و کاملا ضابطه مند کردند. در این گونه کشورها نه تنها سطح جنگل با برداشت از آن، کاهش پیدا نکرد بلکه افزایش یافت.

دوم کشورهایی که به جنگل نگاهی صرفا اقتصادی دارند و برداشت از آن را برای کمک به اقتصاد مملکت خود ضروری می دانند. در این موارد، نحوه برداشت بر طبق دفترچه طرح اصولی است اما عملا رعایت نمی شود، زیرا متولیان جنگل خود را حافظ تمام عیار آن بحساب نمی آورند.

احداث جاده های جنگلی در طرح های بهره برداری، ذخیره گاه های نادر را از بین می برد

جاده های جنگلی از مواردی هستند که برای دسترسی راحتتر به مراکز جنگل و همچنین برداشت درختان در طرح های بهره برداری احداث می شوند. البته متولیات این طرح ها معتقدند این جاده ها کاملا اصولی هستند و آسیبی به جنگل ها وارد نمی کنند، اما یک کارشناس محیط بانی محیط زیست یکی از مشکلات جدی گونه های جانوری ساکن جنگل در سال های اخیر را احداث جاده های جنگلی و دست اندازی سودجویان دانست و به خبرنگار مهر، گفت: با احداث جاده های جنگلی که با مسافت های طولانی اجرا شده، بسیاری از عرصه های زیست محیطی تخریب شده و یا در معرض نابودی قراردارند.

محمدحسینی افزود: ورود بیش از حد افراد در قالب مامورین طرح های جنگلی موجبات تهدید جدی زیست گاه های جانوری را فراهم کرده است.

وی تصریح کرد: احداث این جاده دسترسی عموم را به جنگل ها راحتتر می کند و از طرفی چون نظارتی صحیحی وجود ندارد، ضمن تخریب جنگل ها باعث پاکوب شدن جوانه و جلوگیری از رشد مجدد درختان می شوند.

 غیر فعال شدن برخی طرح ها نیروی کار را از بیکار می کند

طرح بهره برداری از جنگل ها، اما موافقان خاص خود را دارد که معتقدند نه تنها آسیبی به جنگل ها نمی زنند بلکه باعث ایجاد اشتغال هم شده اند. محمد کبیری، یکی بهره بردارانی است که ضمن تایید مفید بودن این طرح ها، در گفتگو با خبرنگار مهر توضیح داد: طیف مخالف جدی این طرح در عرصه های جنگلی خود را حافظ اصلی جنگل می دانند و ارزیابی طرح ها را مغایر با اصول برداشت جنگل می دانند.

وی اجرای طرح ارزیابی محیط زیستی را مانعی بر سر بهره برداری از جنگل های داسنت و گفت: این طرح باعث غیر فعال شدن برخی طرح های بهره برداری شده و نیروی کار را از کار برکنار می کند.

کبیری که نگاه اقتصادی به طرح های بهره برداری دارد، ادامه داد: ارزیابی زیست محیطی عملا باعث کندی کار طرح ها شده و به یاری دهندگان تولید نا خالص داخلی آسیب وارد می کند.

طرح های بهره برداری عامل سیل های اخیر گلستان است

اما در مقابل، نگاه دیگری وجود دارد که  معتقد است بهره برداری از درختان نه تنها باعث تخریب درختان شده بلکه اثرات سویی ماننند سیل هم داشته است. اسماعیل مهاجر، مدیر کل حفاظت محیط زیست گلستان یکی از این افراد است. وی در گفتگو با خبرنگار مهر، جاری شدن سیل های اخیر گلستان را یکی از تاثیرات طرح های بهره برداری دانست و گفت: براساس آمار، بیش از هفت هزار کیلومتر جاده جنگلی در جنگل های شمال ایران احداث شده است و همین جاده خود عاملی برای روز سیل شده انند.

وی با بیان این که طرح ارزیابی اثرات زیست محیطی، قانون مصوب در برنامه دوم و سوم توسعه است، گفت: نظارت بر طرح های جنگلداری یکی از مصوبات این طرح است و قرار بود بر اساس آن بهره برداری ها ارزیابی محیط زیستی شوند.

مهاجر با انتقاد از عدم اجرای صحیح این قانون در کشور، از بلاغ آن توسط دولت یازدهم به سازمان محیط زیست خبر داد.

 هرگونه قطع، برداشت  و جاده سازی در جنگل های شمال کشور ممنوع شد/ برداشت فقط از درختان افتاده و تو خالی

بهزاد انگورج، معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: با مصوبه هیئت دولت به منظور صیانت از جنگل ها هر گونه قطع، برداشت، حصارکشی و جاده سازی در جنگل های شمال کشور ممنوع شده و اعتبارات سرمایه گذاری در جنگل ها افزایش می یابد.

وی تصریح کرد: در اجرای برنامه دولت و براساس ماده ۶ این مصوبه برداشت از جنگل تنها شامل درختان کف جنگل شامل شکسته ها و افتاده ها و سرپاها هم شامل درختان خشک و توخالی می شود.

انگورج اظهار کرد: با اجرای این مصوبه مردم دیگر شاهد برداشت های بی رویه از جنگل ها نخواهند بود.

وی درباره عبور جاده‌های جنگلی از زیست‌گاه‌های حیات وحش هم گفت: جاده جنگلی نباید مانعی زیستگاه های جنگلی شود، بلکه باید با مدیریت صحیح به کمک جنگل ها بیاید و راهکار این مدیریت هم فرهنگ استفاده از جاده های جنگلی است که باید بین ما نهادینه شود، لذا این جاده ها نباید مکانی برای مزاحمت حیات وحش و درختان جنگلی شود.

معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور بیان کرد: در برداشت از جنگل‌ها هدف نهایی برداشت با سود اقتصادی نیست و در راستای مدیریت فنی و فیزیکی حفاظت از جنگل ها انجام می شود.

انگورج درباره سیل های اخیر و نقش مراتع دراین سوانح خاطرنشان کرد: متاسفانه مراتع بالادست فقیر شده و مورد چرای بی رویه قرار می گیرد که بارش باران سبب حرکت خاک از این اراضی می شود.

وی تعداد طرح های بهره برداری از جنگل های کشور را ۴۵۴ طرح در سطح یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار از جنگل های شمال عنوان کرد و گفت: این طرح ها در یک میلیون و ۲۸ هزار هکتار جنگل فعالیت می کنند.

انگورج گفت: تلاش ما این است که بقیه سطوح جنگل‌ها را به طرح های منابع طبیعی واگذار کنیم تا تحت پوشش حفاظت و صیانت باشند.

معاون امور جنگل سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور درباره حفاظت از ذخیره گاه های جنگلی هم گفت: حفظ و نگهداری از ذخیره گاه ها بصورت طبیعی است و ما حق کاشت و دخالت دراین ذخیره گاهها را نداریم.

طرح های بهره برداری گلستان کاهش یافت

ابوطالب قزلسفلو، مدیرکل منابع طبیعی گلستان هم درباره طرح های بهره برداری از جنگل های گلستان، گفت: اجرای طرح بهره‌برداری از جنگل‌های شمال کشور که در راستای طرح‌های تعدیل بهره‌برداری از جنگل است، از ۱۰ سال به سه سال کاهش یافته است.

وی افزود: امروز تغییرات آب و هوایی و روند تخریب جنگل‌ها متولیان امور جنگل را وادار به بازنگری در قانون بهره‌برداری از جنگل‌ها کرده است.

قزلسفلو با اشاره به وجود بخشی از جنگل‌های هیرکانی در استان گلستان گفت:  ۳۰شرکت بهره بردار در ۲۰۰ هکتار از جنگل‌های استان گلستان طرح‌های برداشت و حفاظت خاک و جنگل‌کاری دارند.

مدیرکل منابع طبیعی استان گلستان تصریح کرد: از این سطح سالانه ۱۲۰ هزار متر مکعب چوب برداشت می‌شود که با اجرای مصوبه اخیر دولت مبنی بر تعدیل بهره‌برداری به ۴۰ هزار متر مکعب کاهش می‌یابد.