سلامت نیوز: از آنجایی كه دولتمردان ما همه حقیقت را به مردم نگفته اند، مردم باورشان ندارند. وقتی می گویند سدها خالی است، باور نمی كنند.

به گزارش سلامت نیوز، اسماعیل كهرم، مشاور سازمان محیط زیست و استاد دانشگاه در روزنامه اعتماد نوشت: از روزگاران قدیم، بزرگان كشور ما معتقد بودند كشور ما روی كمربند خشكسالی قرار دارد، اینكه رییس سازمان حفاظت محیط زیست این مساله را اعلام كرده، اتفاق جدیدی نیست، كوروش كبیر هم در ٢٥٠٠ سال پیش اعلام كرده بود خداوند این سرزمین را از دشمن، دروغ و خشكسالی حفظ كند.

    تقسیم بندی مصرف آب در كشور ما به اینگونه است كه نود و دو تا سه درصد آب مصرفی ما برای كشاورزی است، ٣ تا ٤ درصد آب به بخش صنعت تعلق دارد، چون ما كشور صنعتی نیستیم. ٢تا ٣ درصد هم آب شرب است. با این تفاسیر، حتی اگر در آب صنعتی و شرب صرفه جویی كنیم، تاثیری ندارد، باید بتوانیم در آب كشاورزی صرفه جویی كنیم. اما چطور می شود این كار را كرد. ما سالانه ٤٢٠ میلیارد متر مكعب آب به صورت نزولات آسمانی مانند برف، باران و تگرگ دریافت می كنیم.

ما فكر می كردیم كه از این مقدار حدود ١٢٠ میلیارد متر مكعب آب قابل استحصال است، اخیرا متوجه شدیم در اثر ساختن سدها، سالی ٣٠ میلیارد متر مكعب تبخیر داریم. آب جاری رودخانه تبخیر ندارد، اگر هم داشته باشد خیلی كم است. اما وقتی پشتش دریاچه تشكیل شد، تبخیر زیاد می شود. كل مصرف آب ما در حال حاضر در ایران ٩٠ میلیارد متر مكعب است، یعنی چیزی كمتر از یك چهارم آبی كه می ریزد، مورد بهره برداری قرار می گیرد و این نشان می دهد مدیریت ما اینقدر خراب است. اما اگر بخواهیم به راستی در آب مدیریت كنیم، باید مصرف آب كشاورزی مان را تقلیل دهیم. این قولی بود كه دولت یازدهم در احیای دریاچه ارومیه داد. دولت گفت ما در حوزه دریاچه ارومیه ٤٠ درصد از آب مصرفی كشاورزی را كم می كنیم و به دریاچه ارومیه اختصاص می دهیم. این قولی بود كه داده شد ولی هنوز عملی نشده. بنده در سفری كه به امریكا داشتم، تابلوهای بزرگ صرفه جویی مصرف آب در شهری چون لس آنجلس را دیدم، شهری در جوار اقیانوس آرام با وجود آب شیرین كن های فراوان، آب كم آورده و از مردم خواسته در مصرف صرفه جویی كنند. در پروازی كه بین شهرهای امریكا داشتم، از بالاكه می دیدم، تمام مزارع به صورت دایره وار بود، وقتی به این مزارع سركشی كردم، دیدم یك موتور مركزی وسط مزرعه گذاشته اند كه با بازوی متحرك می گردد و آب را به صورت بارانی به مزرعه یی در حد ٥٠ هكتار می رساند.

    این راه می تواند در كشور ما هم مورد استفاده قرار گیرد. یكی از راه های دیگری كه دولت برای كم كردن ٤٠ درصد آب مصرفی داشت، آبیاری قطره یی بود. اینكه لوله كشی می كنیم وپای هر درخت یك سوراخ در لوله ایجاد می كنند كه چكه چكه آب به درخت برسد. روش های دیگری چون مه پاش هم داریم كه مشابه همین روش امریكاست. البته همه اینها هزینه دارد، باید كیلومترها لوله كشی شود، لوله ها هم بعد از چند سال در آفتاب، سرما و گرما پوسیده می شوند. اما در مصرف آب صرفه جویی به شكل كلان می شود. تنها در آن صورت است كه ما می توانیم آب مورد نیاز برای احیای دریاچه ارومیه را داشته باشیم. ایران روی كمربند خشك و نیمه خشك جهان قرار گرفته است. ما یك سوم معدل جهان بارندگی دریافت می كنیم. جهان ٨٥٠ میلی متر به طور متوسط بارندگی دریافت می كند، بعضی اوقات هم این مقدار به ٢٠٠٠ میلی متر می رسد. اما در كشور ما كمتر از ٢٥٠ میلی متر باران دریافت می كنیم و این یعنی كمتر از یك سوم جهانی.

    ما یك ترسالی داریم و یك خشكسالی. در سال های خشكسالی كه گرفتارش هستیم، ٢٥٠ میلی متر بارش داریم، این عدد گاهی تا ١٦٠ میلی متر هم كاهش می یابد. نقاطی در كویر داریم كه در طول سال، یك میلی متر هم دریافت نمی كنند و نقاطی در شمال هم هست كه بالاتر از ٨٠٠ و ٩٠٠ میلی متر بارش دریافت می كنند. یكی از كارشناسان گفته بود باید برای سال  ١٦٠ میلیمتری مان برنامه ریزی كنیم، نه سال ٢٥٠ میلیمتری. سال ٢٥٠ میلی متری نیاز به مدیریت ندارد، باید همیشه منتظر سال ١٦٠ میلیمتری باشیم. اما در خصوص آب مصرفی یا شرب، در چنین وضعیت خشكسالی، روزی می رسد كه در تهران شیرآب را باز می كنیم و آبی نمی بینیم. در آن صورت نیاز به منابع عظیم آب تصفیه شده داریم. شاید یكی از كشورهای منحصر به فرد جهان باشیم كه با آب شرب، اتوموبیل می شوییم و ایوان جارو می كنیم. البته تلاشی در این زمینه شده، آب فضای سبز در تهران را لوله كشی جدا گانه كردند. این لوله ها در ساعت های معینی در روز، آب تصفیه نشده به در خانه ها می رساند كه به درد فضای سبز می خورد، می توان با آن باغچه ها را آبیاری كرد، اما پیشنهاد من این است كه هزینه لوله كشی داخل خانه برعهده خود صاحبخانه باشد. اگر خواستم حوض خانه را پر كنم از آن آب استفاده كنم و اگر خواستم پخت و پز كنم، از آب تصفیه شده استفاده كنم. مدیریت مصرف آب بر دو قسم است، یك مرحله آن به عهده دولت است، بهبود وضع كشاورزی یا بهبود آب صنعتی كه ما كاری برایش نمی توانیم بكنیم. اما قسمت دیگر مربوط به ما، مردم است كه می توانیم صرفه جویی كنیم و این نیاز به فرهنگ سازی دارد. از آنجایی كه دولتمردان ما همه حقیقت را به مردم نگفته اند، مردم باورشان ندارند. وقتی می گویند سدها خالی است، باور نمی كنند. به آقای چیت چیان، وزیر نیرو گفتم با هلی كوپتر بروید بالای سد، از بالابه مردم نشان بدهید تا باورشان شود.