به گزارش سلامت نیوز به نقل از DW-World ، اگر سالم هستید و مى‌توانید دست و پایتان را تكان دهید، بعضى وقتها یادتان مى‌رود كه چقدر خوشبختید! جنیفر فریج دختر جوانى است كه روى صندلى چرخدار مى‌نشیند. نه سال پیش، در سانحه‌اى هنگام اسكى پایش فلج شده است. بزرگترین آرزوى او این است كه روزى دوباره بتواند راه برود. پس از چندین عمل جراحى، جنیفر اكنون مى‌تواند روى پایش بایستد. با اینكه از جا برخاستنش كمى غیرعادى و ماشینى به نظر مى‌رسد اما مهم این است كه مى‌تواند دوباره بایستد. ایستادنى كه مدیون تعداد زیادى قطعه مصنوعى است كه درون عضلات پایش كاشته شدند. با فشار دكمه‌اى كه روى دستگاه كنترل از راه دور است جنیفر مى‌تواند از جا برخیزد.
جنیفر: ” نوامبر سال ۱۹۹۹ تراشهها به من پیوند زده شد. همینطور كه مى‌بینید مى‌توانم بایستم و حركت كنم و یا كارهاى بكنم كه در حالت نشسته هرگز نمى‌توانستم انجام دهم و مهمتر از همه اینكه مى‌توانم به جایى كه مى‌خواهم بروم، جاهایى كه با صندلى چرخدار نمى‌توانستم بروم.“
با فشار دكمه روى دستگاه كنترل از راه دور، قطعات مصنوعى كه درون پا كار گذاشته شده‌اند با فرستادن تكانه‌اى الكتریكى عضلات پا را تحریك مى‌كند و با این تحریك جنیفر مى‌تواند سر پا بایستد. دوباره سر پا ایستادن براى معلولى كه پایش فلج است پیشرفت بسیار بزرگى است با وجود این متخصصانى مانند جان داناهو از دانشگاه بران در آمریكا معتقدند مى‌توان حتى از این هم فراتر رفت.
جان داناهو و همكارانش در حال طراحى قطعه‌اى هستند بدون دستگاه كنترل از راه دور كار مى‌كند. این قطعه، تراشه بسیار كوچكى است كه به مغز پیوند زده خواهد شد. محل پیوند بخشى از لایه خارجى مغز است كه مسئول حركت اندامهاست. تراشه سیگنالهاى حركتى را از این بخش مغز دریافت مى‌كند و آنها را از طریق یك كابل به بیرون از جمجمه هدایت مى‌كند.
داناهو نحوه عمل تراشه اینطور توضیح مى‌دهد:” از این مدل تراشهها تا به حال اینطور استفاده مى‌شد كه پس از پیوند تراشه به مغز معلول، فرد مثلأ مى‌توانست با قدرت تصمیم‌گیرى ماوس را روى صفحه مانیتور به حركت درآورد. تراشهها مدتى بعد مجهزتر شدند، با مدلهاى كنونى فرد مى‌تواند تصمیم بگیرد كلیك كند و كلیك مى‌كند!“
قطعه كوچكترى كه داناهو و همكارانش طراحى كرده‌اند قابلیتهاى بیشترى دارد. جان داناهو:” به كمك این تراشه دیگر لازم نیست كه معلول دكمه‌اى را فشار دهد تا قطعه مصنوعى كه درون عضلاتش كار گذاشته شده است را تحریك شود. نه! فقط كافى است كه تصمیم بگیرد بلند شود، تراشه درون مغز، سیگنال را دریافت كرده و به كمك كامپیوتر به عضلات پا منتقل مى‌كند بعد هم فرد مى‌تواند از جا بلند شود.“
این تراشه كامپیوترى تا كنون به مغز چهار بیمار پیوند زده شده‌اند. این نوع جراحى هنوز در مرحله آزمایش است. هدف اول از تكمیل این تراشهها كمك به افرادى است كه تمام بدنشان فلج است. طراحان این قطعه امیدوارند این دسته از معلولین بتوانند دست كم به تنهایى غذا بخورند. علاوه بر این نوع تراشهها كه مخصوص معلولین حركتى است، متخصصان چشم‌پزشكى به تازگى تراشه‌اى طراحى كرده‌اند كه تا حدى بینایى از دست رفته را بازمى‌گرداند.
پروفسور مارك همایون از دانشگاه كالیفرنیاى جنوبى در لس‌آنجلس كه مدیر پروژه طراحى این تراشه است مى‌گوید:” این سیستم شامل یك بخش قابل حمل و بخشى است كه پیوند زده مى‌شود. بخش قابل حمل دوربین كوچكى است كه حوادث را ضبط مى‌كند و بعد آن را بصورت سیگنال به كامپیوتر جیبى روى كمربند نصب شده منتقل مى‌كند. كامپیوتر سیگنالها را كمى تغییر مى‌دهد و بدون سیم به تراشه‌اى كه در شبكیه مغز كار گذاشته شده مى‌فرستد. سیگنالها شبكیه را تحریك مى‌كنند و اعصاب بینایى اطلاعات را به مغز مى‌رسانند.“
شرط اول موفقیت پیوند این تراشه در این است كه اعصاب بینایى سالم باشند. این تراشه تا به حال به شش نفر كه بینایشان را در اثر بیمارى از دست داده بودند پیوند زده شده است. مارك همایون در مورد نتیجه مى‌گوید: ”واقعأ اعجاب آور است كه بیمار تا چه حد مى‌تواند تشخیص دهد. در اصل ما انتظار داشتیم كه بیمار تیره و روشن را از هم تشخیص دهد. اما این افراد مى‌توانند چنگال را از چاقو تشخیص دهند. حتى وقتى چیزى در نزدیكى‌شان حركت مى‌كند متوجه مى‌شوند. این خیلى غافلگیرمان كرد. معلوم است كه مغز در موقعیتى است كه مى‌تواند از سیگنالهایى كه چیپ مى‌فرستد، اطلاعات را بیرون آورد.“
این تراشه در سال جارى میلادى بعد از كمى تغییر به پنجاه نابیناى داوطلب دیگر پیوند زده خواهد شد. در صورت موفقیت آمیز بودن پیوند‌ها، تراشه تا دو سال دیگر مجوز خواهد گرفت. پروفسور همایون كه به نتیجه بسیار خوش‌بین است معتقد است این تراشه بینایى از دست رفته میلیونها نفر را با آنها بازخواهد گرداند.
نظر شما