سلامت نیوز: فرزند عزیرترین حاصل عمر هر انسان است. هر پدر و مادری می خواهد که فرزند خودش را در آغوش بگیرد. پس زایشگاهها مسئولیت سنگینی در رساندن این امانت به والدینش دارند و کوچکترین خطایی، اشتباهی نابخشودنی است، اشتباهی که به قول یک ماما هر نیم قرن یک یا دو بار رخ می‌دهد.
خبرگزاری سلامت نیوز به نقل از فارس،نوشتن مشخصات مادر و جنسیت نوزاد روی دستبندی و بستن آن بر دست یا پای نوزاد، پانگاری و ثبت همه اینها در پرونده نوزاد و البته مراقبت نفر به نفر با قرار دادن مامایی مسئول برای تحویل گرفتن نوزاد از جراح برای آن است که فرزندی را در آغوش والدینش بگذارند، در این میان شلوغی زایشگاهها، انجام همزمان چند زایمان، خستگی کارکنان و البته کمبود نیروی انسانی می‌تواند موجب اشتباهی وحشتناک مانند آنچه در آذر 91 در بیمارستان امام علی (ع) چابهار به وقوع پیوست بشود.
اواخر 91 در چابهار نوزادی در یکی از زایشگاههای دولتی استان سیستان و بلوچستان جابه‌جا شده بود. در این اتفاق، نوزادی سیاه پوست «کبری» به یک خانواده ایرانی سفید پوست تحویل شده بود.
خانواده تحویل گیرنده این نوزاد به موضوع شک کرده و از زایشگاه پیگیری کردند اما زایشگاه با آنها همکاری نکرد و در نهایت پس از شکایت و حکم قضایی اطلاعاتی را برای پیدا کردن فرزند اصلی به این خانواده ارائه داد. در نهایت این خانواده توانست بعد از ماهها پیگیری، فرزند خود را «الناز» در روستایی دیگر پیدا کند، اما خانواده‌ای که فرزند سفید پوست را در اختیار داشت برای تحویل دادن فرزند در خواست 2 میلیون تومان پول کرد و در نهایت با پرداخت پول فرزند را به والدین اصلی‌اش تحویل دادند.
انجام همزمان 3 زایمان سزارین در شب موجب شد تا 2 نوزاد جابه‌جا شوند و بیش از یک سال فضای خانه زوجی جوان را که پیش‌بینی می‌شد با خنده و گریه فرزند دومشان دلپذیرتر شود به صحنه جنگ و درگیری تبدیل کند بررسی این اشتباه، عوامل مؤثر بر آن و البته عواقب این گونه اشتباهات موضوع این گزارش خبری است.
اعظم‌السادات موسوی، رئیس انجمن متخصصین زنان و مامایی معتقد است که جابهجایی نوزادان در زایشگاه بسیار نادر است هرچند حتی یک مورد آن علاوه بر مشکلات شرعی و قانونی موجب بروز عوارض روحی و روانی زیادی برای خانواده‌ها به خصوص مادر و نوزاد می‌شود.
وی می‌گوید: هر مادری که وارد زایشگاه می‌شود، دستبندی بر دست دارد که روی آن مشخصات او نوشته شده است، وقتی نوزاد به دنیا می‌آید، دستبندی مشابه دستبند مادرش به پای او نصب می‌شود، سپس اثر کف پای نوزاد در پرونده‌اش ثبت می‌شود، بنابراین جابهجایی نوزاد امری نادر است.
اشرف آل یاسین، رئیس بخش زنان و زایمان بیمارستان دکتر شریعتی، نیز تاکید می‌کند: جابهجایی نوزادان در زایشگاه اتفاق نادری است، لحظه تولد برچسبی روی دست نوزاد، مادر و تمام برگه‌های پرونده زده می‌شود، همچنین اثر کف دست و کف پای نوزاد ثبت می‌شود و در پرونده قرار می‌گیرد تا مانع از جابه جایی نوزاد با نوزادی دیگر شود.
ناهید خداکرمی، رئیس انجمن علمی مامایی ایران، در این باره می‌گوید: جابهجایی نوزادان در بیمارستان‌ها امری بسیار بسیار بسیار نادر است، زیرا موقع به دنیا آمدن نوزاد تمام اقدامات اولیه برای شناسایی او و مادرش وجود دارد.
وی ادامه می‌دهد: برای اینکه نوزاد و مادر شناسایی شوند، قبل از زایمان دستبندی تهیه می‌شود که مشخصات مادر بر آن نوشته شده است و به محض تولد جنس نوزاد و مشخصات بر آن ثبت شده و به پای یا دست نوزاد بسته می‌شود، بنابراین امکان جابجایی نیست.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌افزاید: همچنین کف پای نوزاد را پانگاری میکنند و اثر پای نوزاد و انگشت مادر در پرونده نوزاد ثبت می‌شود، بنابراین احراز هویت زمان تولد صورت می‌گیرد.
*علل جابهجایی نوزادان
با وجود این مراقبت‌ها شواهد نشان می‌دهد که جابهجایی نوزادان دست‌کم در یک مورد اواخر 91 در بیمارستان امام‌علی(ع) چابهار در کشور رخ داده است. موسوی در این رابطه می‌گوید: مهمترین علت جابهجایی نوزادان می‌تواند انجام همزمان چند زایمان، شلوغ بودن زایشگاه و کمبود نیروی انسانی باشد، چرا که در این صورت ممکن است دستبندها را جابه‌جا بزنند.
آل‌یاسین نیز عوامل مهم جابهجایی نوزادان را چنین برمی‌شمرد: شلوغی بیش از حد زایشگاه و کمبود نیروی انسانی اصلی‌ترین عامل جابهجایی نوزادان است.
این موضوع از سوی دبیر انجمن علمی مامایی ایران نیز مورد تائید است، وی تولدهای همزمان، کمبود نیروی انسانی که در اغلب اتاق‌های عمل و زایشگاهها وجود دارد را اصلی‌ترین عامل برای بروز چنین رخدادهایی می‌داند.
خداکرمی تاکید می‌کند: وقتی 4 یا 5 زایمان همزمان اتفاق می‌افتد به دلیل نیروی کم و اینکه اکثر زایمان‌ها در شب که مصادف با خستگی پرسنل است، رخ می‌دهد ممکن است این مشکلات ایجاد شود. در چابهار همزمان 3 مادر در اتاق عمل زایمان کردند، احتمالاً به خاطر خستگی، کمبود پرسنل و انجام زایمان در شب این اشتباه رخ داده که البته حادثه نادری است.
وی می‌افزاید: برای تولد باید مراقبت نفر به نفر وجود داشته باشد، یعنی بر بالین هر مادر باید یک ماما حاضر شود تا جابهجایی نوزادان اتفاق نیفتد.
*جابهجایی نوزادان چابهاری با شبهه همراه است
رئیس انجمن متخصصان زنان ومامایی ایران معتقد است جابه جایی نوزادان در زایمان‌های سزارین با شبهه همراه است چرا که برای انجام سزارین اتاق‌های عمل جداگانه لازم است.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌افزاید: وقتی نوزاد به دنیا می‌آید پزشک متخصص، او را به ماما تحویل می‌دهد و او موظف است تا نوزاد را روی تخت گذاشته و مشخصاتش را ثبت کند. نکته جالب توجه این است که 2 نوزاد دختری که در چابهار جابه‌جا شده بودند با روش سزارین به دنیا آمده‌اند، این در حالی است که اتاق‌های جداگانه برای سزارین وجود دارد، بنابراین جابهجایی آنها با شبهه همراه است.
موسوی ادامه می‌دهد: اگر زایمان طبیعی نیز باشد، به محض به دنیا آمدن نوزاد، در صورت سلامت او، نوزاد را روی شکم مادر می‌گذارند تا تماس پوستی آنها ضمن برقراری ارتباط، موجب جدا شدن جفت و عدم خونریزی آن شود. چنانچه نوزاد مشکلی داشته باشد نیز به تخت ویژه منتقل می‌شود که در این صورت نیز باید پس از اقدامات لازم، مشخصات او ثبت شود.
*توصیه کادر درمانی به همکاران و وزارت بهداشت
رئیس انجمن متخصصان زنان و مامایی ایران با توصیه به همکاران خود و کارکنان زایشگاهها تأکید می‌کند: چنانچه پرسنل اتاق عمل دقت کافی نکنند، ممکن است خدای‌ناکرده 2 نوزاد جابه‌جا شوند که این موضوع علاوه بر مشکلات شرعی و قانونی موجب بروز عوارض روحی و روانی زیادی برای مادر و حتی نوزاد می‌شود زیرا تا پیدا شدن نوزاد واقعی و اثبات آن، مادر و نوزاد به هم اخت می‌گیرند و جدایی آنها عواقبی در پی خواهد داشت.
آل یاسین نیز معتقد است که قرار دادن این برچسب‌ها دور دست نوزاد و مادر و پرونده و البته گذاشتن یک مامای مسئول برای هر زن می‌تواند جلوی بروز این اتفاقات را بگیرد.
البته وی بومی‌سازی ماما و پرستار در شهرهای کشور و تربیت پرستار و ماما ویژه هر شهر را گامی مهم در عدم تکرار چنین خطاهایی عنوان می‌کند.
رئیس انجمن علمی مامایی ایران در این رابطه می‌گوید: در اتاق‌های عمل سزارین تا دستبند بر دست نوزاد زده نشده و اثر کف پای او گرفته نشود، نباید او را از اتاق خارج کنند. امیدواریم وزارت بهداشت از بدو تولد به فکر نیروی انسانی کافی برای ارائه خدمات به مادران و نوزادان باشد، تأمین به اندازه کافی ماما، نیروهای کمکی و خدمات میانی برای ارائه خدمات رفاهی و دستیار ماما نیاز است. تأمین نیروی انسانی کافی ضمن اینکه موجب اطمینان و آرامش مراجعان به زایشگاهها می‌شود، شغل نیز ایجاد می‌کند.
وی توصیه‌ای نیز برای خانواده‌هایی دارد که در تعلق فرزند خود دچار شبهه می‌شوند.
خداکرمی انجام آزمایش‌ها و تشخیص DNA که منشأ ژنتیکی هر فرد را تعیین می‌کند را راهی در جهت تأیید یا عدم تأیید تعلق یک نوزاد عنوان می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: البته ما به خانواده‌ها توصیه نمی‌کنیم که به صورت روتین این کار را انجام دهند، زیرا اخلاقی نیست، ما خانواده‌های پایبندی داریم، اما اگر شبهه‌ای ایجاد شد، به جای جر و بحث، تهدید به طلاق و آزار یکدیگر از این روش‌های علمی استفاده کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکیدی دوباره بر نادر بودن جابهجایی نوزادان در زایشگاهها از رسانه‌ها می خواهد تا از تشویش اذعان عمومی بپرهیزند.
وی می‌افزاید: ما نباید موجب تشویش اذهان عمومی شویم، گزارش خبر اشکالی ندارد و خانواده‌هایی که احساس میکنند رنگ چهره کودک با والدینش خیلی متفاوت است، می‌توانند این امر را بررسی کنند. طی نیم قرن گذشته شاید یک یا دو مورد جابهجایی نوزاد در کل کشور داشته‌ایم بنابراین رسانه‌ها از تشویق اذهان عمومی بپرهیزند و خانواده‌ها مطمئن باشند که تیم درمان شامل ماما و پزشکان تلاش میکنند که هر فرزند در آغوش پدر و مادر خود قرار گیرد. تمام اقدامات را نیز در این خصوص انجام می‌دهند و اگر خدای ناکرده چنین اتفاقاتی مانند چابهار بیفتد حس آن خانواده می‌تواند برای روشن شدن مسئله کمک‌کننده باشد.
نظر شما