آن قدر مردم در مورد خطر بیماری‌های مزمن، سرطان، پیری، آلزایمر و مانند آن شنیده‌اند كه برای فرار از آن حتی شده از طرف خودشان تجویزهای مختلف می‌كنند كه ویتامین‌های مختلف از همین تجویزهاست. با این حال، تازه‌ترین مطالعات، فایده این ویتامین‌ها را زیر سؤال برده‌اند؛ به‌خصوص وقتی به‌صورت مكمل مصرف شوند.
محققان از جمع‌بندی این مطالعات چنین نتیجه‌گیری می‌كنند كه بهتر است به جای اتكا به قرصها و كپسول‌های رنگارنگ ویتامینی، به مصرف متعادل میوه‌ها و سبزی‌های تازه حاوی این ویتامین‌ها روی آوریم تا از همه فواید آن به اندازه لازم بهره ببریم.
یكی از این مطالعات كه به‌تازگی نتایج آن در نشریه انجمن پزشكی آمریكا چاپ شده، نشان می‌دهد كه مصرف ویتامین C یا E، نقشی در كاهش میزان ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، شامل حمله قلبی یا سكته مغزی ندارد.
رویترز گزارش كرده است در این مطالعه كه روی بیش از 14 هزار نفر انجام شده مشخص شده كه طی 8 سال مطالعه، مصرف این ویتامین‌ها هیچ تفاوتی با مصرف دارونما
(ماده‌ای بی‌اثر) نداشته است. پیشتر مطالعات آزمایشگاهی نشان داده بود كه این ویتامین‌ها خاصیت آنتی‌اكسیدانی دارند و به همین علت می‌توانند رادیكال‌های آزاد حاصل از سوخت‌وساز بدن را از بین ببرند؛ موادی كه تجمع آنها در بدن می‌تواند سبب تسریع فرآیندهای پیری سلولی، سرطان و بیماری‌های دیگر شود. همچنین مطالعات دیگر نشان داده بود كه مصرف میوه‌جات و سبزیجات، از این جهت كه حاوی اینگونه مواد آنتی‌اكسیدانی هستند، می‌توانند از احتمال ابتلا به این بیماری‌ها بكاهند.
اما آیا مصرف این ویتامین‌ها، به‌صورت مكمل‌های جداگانه هم می‌تواند چنین خاصیت مفیدی داشته باشد؟این سؤالی است كه مطالعات بعدی در پی پاسخ به آن بوده‌اند و جواب اكثر آنها به آن منفی بوده است. به‌عنوان مثال، در یكی از این مطالعات در دانشگاه كپنهاگ، مشخص شده كه هیچ دلیل محكمی برای اینكه مولتی‌ویتامین‌ها بتوانند باعث افزایش طول عمر شوند، به دست نیامده است.
وقتی این محققان، نتایج 20 مطالعه مرتبط‌تر و معتبرتر را انتخاب و تحلیل كردند، به نتیجه جالب‌تری رسیدند و آن اینكه انواع ویتامین‌ها حتی ممكن است باعث مرگ زودرس شوند. به این ترتیب كه ویتامین E، باعث بالارفتن 4 درصدی احتمال مرگ زودرس می‌شود، بتاكاروتن، آنتی‌اكسیدان معروف و پیش‌ساز ویتامین A، باعث افزایش 7 درصدی آن می‌شود و خود ویتامین A باعث 16 درصد افزایش در احتمال مرگ زودرس افراد می‌شود. در این بررسی‌ها، نتیجه قابل‌ارائه‌ای در مورد مصرف ویتامین C و همچنین سلنیوم به دست نیامده است.
مطالعه دیگر، سال گذشته میلادی، در دانشگاه كلورادوی آمریكا انجام شد كه نشان می‌داد برخلاف آنچه متخصصان و ایمنی‌شناسان تصور می‌كردند مصرف ویتامین E، نه تنها تاثیر مثبتی در كاهش خطر ابتلا به سرطان ریه ندارد بلكه درصورت زیاده‌روی در مصرف ممكن است احتمال بروز آن را افزایش هم بدهد.
این محققان در آن زمان در شماره فوریه نشریه «طب اورژانس و بیماری‌های تنفسی» اعلام كرده بودند استفاده از روزی 400 میلی‌گرم از این ویتامین یا بیشتر در درازمدت، می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان ریه را تا 28 درصد بالا ببرد. براساس این مطالعه، همچنین مشخص شده بود كه این خطر، به‌خصوص در مورد سیگاری‌ها به شكل جدی‌تری وجود دارد.
مطالعه دیگری كه نتایج آن بهار سال 2004 منتشر شد، نشان‌دهنده تاثیر منفی ویتامین‌های اضافی بر سوختن كلسترول در بدن بود. در این مطالعه كه در دانشگاه نیویورك روی تاثیر 2 ویتامین E و C و آنتی‌اكسیدان بتاكاروتن انجام شده بود، مشخص شد این 3 عامل، می‌توانند آنزیم‌های كبدی مسئول سوزاندن كلسترول بد خون، به نام VLDL را مهار كنند و به این ترتیب باعث تجمع آن در بدن شوند.
مطالعات پیشین نشان داده بودند كه افرادی كه ویتامین‌های بیشتری دریافت می‌كنند، چربی كمتری در رگ‌هایشان رسوب می‌كند و به همین علت، محققان تصور كرده بودند كه شاید مصرف ویتامین اضافی هم بتواند با تاثیرگذاری مثبت روی سوخت‌وساز چربی‌ها، در كاهش بروز تصلب شرائین، مؤثر باشد؛ بیماری‌ای كه از رسوب چربی‌ها در دیواره رگ‌ها ایجاد می‌شود و موجب حمله قلبی و سكته مغزی در تعداد زیادی از بیماران می‌شود. با این حال، نتایج مطالعات انجام‌شده، خلاف این را نشان داد و محققان را از یافتن راه میان‌بری برای كاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و در نتیجه كاهش مرگ‌ومیر زودرس این بیماران ناامید كرد.
مطالعات دیگری نیز در مورد تاثیر احتمالی مصرف مولتی‌ویتامین‌ها بر میزان ابتلا به سرطان‌ها انجام شده و نتایج مشابهی داشته است. محققان مركز ملی تحقیقات سرطان آمریكا در سال 2007 نشان دادند مردانی كه در روز بیش از یك عدد قرص مولتی‌ویتامین استفاده می‌كنند، 32 درصد بیشتر از سایر مردان به سرطان پروستات مبتلا می‌شوند. ضمن اینكه احتمال كشندگی سرطان پروستات هم در این مردان، در مقایسه با سایر مردانی كه هیچ‌گاه به‌طور منظم از این قرصها استفاده نكرده‌‌اند، تقریبا دو برابر است.
این روزها استفاده از كپسول‌های رنگارنگ مولتی‌ویتامین در بیشتر جوامع باب شده است.
نظر شما