این خبری بود كه هفته گذشته به نقل از رئیس انجمن تروماتولوژی و ارتوپدی ایران منتشر شد. خبری كه البته به سرعت از سوی مدیركل اداره تجهیزات پزشكی وزارت بهداشت و مدیر روابط عمومی این وزارتخانه تكذیب شد.
دكتر خلیل علیزاده، رئیس انجمن ارتوپدی با بیان اینكه بسیاری از اجناسی كه به‌عنوان وسایل ارتوپدی وارد می‌شوند، تقلبی هستند و در برخی كشورها مانند هندوستان و پاكستان توسط كارگاه‌های غیرمجاز ساخته می‌شوند، به فارس گفته بود: اكثر بیماران اصلاً این وسایل را نمی‌بینند كه بخواهند به بسته‌بندی، كشور سازنده یا اصل بودن آن توجه كنند، چون یك شركت واسطه وسیله را در اختیار بیمارستان قرار می‌دهد و وسیله تقلبی در اتاق عمل در بدن بیمار قرار می‌گیرد.
بیمار بدون اینكه وسیله را ببیند، قیمت وسیله اصلی و استاندارد را پرداخت می‌كند.
اما اظهارات رئیس انجمن ارتوپدی ایران مبنی بر استفاده از وسایل ارتوپدی تقلبی بدون اطلاع بیماران در بیمارستان‌های دولتی، در حالی است كه به گفته كارشناسان وزارت بهداشت تمام تجهیزات پزشكی، دندانپزشكی و آزمایشگاهی كه وارد یا در كشور تولید می‌شوند، توسط وزارت بهداشت كنترل كیفی شده و بعد از تست‌های ایمنی عملكرد، به آنها پروانه ساخت داده می‌شود.علاوه بر این موضوع هولوگرام‌دار شدن این تجهیزات دلیل دیگر مقامات وزارت بهداشت است كه خود برچسب اطمینان برای تجهیزاتی است كه از مجرای قانونی وارد كشور می‌شوند و از لحاظ ایمنی مورد تایید وزارت بهداشت هستند؛
به‌طوری كه عموم مصرفكنندگان تجهیزات پزشكی با مشاهده این برچسب می‌توانند نسبت به كیفیت كالای خریداری شده مطمئن شوند.
با این حال دكتر رضا مسائلی، مدیركل اداره تجهیزات پزشكی وزارت بهداشت با تاكید بر اینكه هیچ بیمارستان دولتی از وسایل ارتوپدی، قلبی و چشمی تقلبی استفاده نمی‌كند، به همشهری می‌گوید: وزارت بهداشت اختصاصاً درباره تجهیزات ارتوپدی، قلبی و چشمی دستورالعمل مشخصی را به بیمارستان‌های دولتی ابلاغ كرده است كه براساس آن این بیمارستان‌ها موظف هستند فقط تجهیزاتی را كه اسامی آنها در وب سایت اداره كل تجهیزات پزشكی وجود دارد و مورد تائید است، خریداری كنند.
وی با بیان اینكه تمام شركت‌های تجهیزات پزشكی معتبر داخلی و نمایندگی شركت‌های معتبر خارجی این تجهیزات، طی 3 سال گذشته شناسنامه‌دار و ثبت شده‌اند، در ادامه توضیح می‌دهد: اسامی همه این شركت‌ها نیز به بیمارستان‌های دولتی اعلام شده و در وب سایت اداره كل تجهیزات پزشكی وزارت بهداشت نیز وجود دارد.
به عقیده دكتر مسائلی، بر این اساس طرح جامع ثبت و ایمنی وسایل پزشكی در وزارت بهداشت اجرا شده است و تمام وسایل ارتوپدی، قلبی و چشمی در بیمارستان‌های دولتی، تحت نظارت كامل وزارت بهداشت است. البته به جز در موارد استثنایی.
اطلاعات كاملند
با این حال دكتر مسائلی در ادامه خاطرنشان می‌كند: وزارت بهداشت در رابطه با وسایل ارتوپدی، قلبی و چشمی برای تولید‌كننده و واردكننده این تجهیزات تعریف مشخصی ارائه داده و اطلاعات مربوط به آن در اختیار تمام مصرفكنندگان و متخصصان قرار گرفته است.
به این معنی كه بعد از ثبت شركت و صدور پروانه برای تولیدكننده‌ها، این اطلاعات با همكاری شورای‌عالی بیمه در سطح كشور در اختیار تمام مراكز درمانی قرار می‌گیرد.
به گفته وی اگر كسی بخواهد وسیله ارتوپدی خریداری كند، با مراجعه به اطلاعات موجود می‌تواند مراكز عرضه مجاز و همچنین كالاها و تجهیزات استاندارد را شناسایی كند.
«در دومین مرحله وزارت بهداشت برای مبارزه با قاچاق تجهیزات پزشكی و با همكاری ستاد مبارزه با قاچاق مواد، دستورالعمل پیشگیری و مبارزه با قاچاق تجهیزات پزشكی را ابلاغ كرده است.»
دكتر مسائلی ضمن اشاره به این عبارات می‌گوید: وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشكی، گمرك و وزارت بهداشت و دستگاه‌هایی از این قبیل ملزم به رعایت این دستورالعمل هستند.
علاوه بر این، معاونت سلامت وزارت بهداشت به تمام دانشگاه‌های علوم پزشكی ابلاغیه‌ای داده و آنها را موظف به تهیه وسایل ارتوپدی مورد نیاز بیماران در بیمارستان‌ها كرده است.
به عقیده مدیركل اداره تجهیزات پزشكی وزارت بهداشت، با این شرایط بحث تجهیزات تقلبی در بیمارستان‌ها كاملا منتفی است.
ارزان بودن، دلیل تقلبی بودن نیست!
اما كارشناسان وزارت بهداشت در مورد وضعیت تجهیزات ارتوپدی بیمارستان‌های دولتی در شرایطی توضیح می‌دهند كه متخصصان ارتوپدی هم معتقدند بیمارستان‌های دولتی به هیچ وجه حق استفاده از وسایل تقلبی و قاچاق برای بیماران را ندارند.
دكتر فرزاد كارگرزاده، رئیس بخش ارتوپدی بیمارستان طرفه و استاد دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی به همشهری می‌گوید: ما یك مصوبه داریم كه بیمارستان‌های دولتی موظف هستند تجهیزات پزشكی را از شركت‌های داخلی و مورد تایید وزارت بهداشت تهیه كنند.
این تجهیزات هم اغلب تولید داخل هستند. البته تجهیزاتی هم كه محصول چین هستند، وارد بیمارستان‌های دولتی می‌شوند.
وی در رابطه با این تجهیزات به ظاهر ارزان‌قیمت اینطور توضیح می‌دهد: این تجهیزات ارزانند چون به هر حال بیمارستان‌ها توان خریداری تجهیزات گران‌قیمت را ندارند.
اما اگرچه این محصولات استاندارد اروپا را ندارند، ولی این بدان معنی نیست كه تقلبی و قاچاق محسوب می‌شوند.
به گفته این متخصص ارتوپدی، تجهیزات بیمارستان‌های دولتی از طریق كارپردازی بیمارستان خریداری می‌شوند.
حتی اگر هم زد و بندی بین كارپردازی بیمارستان و شركت مورد نظر وجود داشته باشد، پزشك و یا جراح براساس استانداردهای تعریف شده حاضر به بكارگیری تجهیزات تقلبی و قاچاق نیست.
پزشكان هم مراقبند
اما ظاهرا در این میان دلیل دیگری هم برای قطعیت استاندارد بودن تجهیزات ارتوپدی بیمارستان‌های دولتی وجود دارد؛
وجود متخصصان ارتوپدی فنی.دكتر سید محمد جزایری، متخصص ارتوپدی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی در گفت‌وگو با همشهری در این رابطه توضیح می‌دهد: متخصصان ارتوپدی فنی كسانی هستند كه بعد از 4 سال تحصیل در دانشگاه بعضا به بیمارستان‌ها مراجعه می‌كنند و وسایل ارتوپدی كه ساخته‌اند را به بیمارستان‌ها معرفی می‌كنند.
این افراد كاملا شناخته شده هستند. به گفته وی علاوه بر این ارتوپدها هم برای هر بیماری كه نیاز به وسایل كمكی ارتوپدی دارد، بر حسب شناختشان از مراكز ارتوپدی فنی این وسایل را نسخه می‌كنند.
وی با اشاره به اینكه در بیمارستان‌های دولتی هم این سیستم وجود دارد، ادامه می‌دهد: البته شاید در موارد نادری در مورد این تجهیزات قاچاق و تقلب صورت گیرد، برای همین است كه پزشكان ارتوپد باید بعد از نسخه وسیله ارتوپدی فنی و بعد از اینكه بیمار آن را از داروخانه تهیه كرد، حتما آن را از نظر تقلبی نبودن مشاهده كنند.
به گفته وی البته دومین راه برای جلوگیری از تهیه وسیله تقلبی ارتوپدی این است كه داروخانه‌ها به بیمارانی كه نسخه پزشك ارتوپد را ندارند، به هیچ وجه این وسایل را نفروشند.
استفاده از وسایل ارتوپدی تقلبی بدون اینكه بیماران متوجه شوند، در برخی بیمارستان‌ها به‌خصوص بیمارستان‌های دولتی رواج دارد.
نظر شما