سلامت نیوز: محسن طاهرمیرزایی با نگاهی هرچند گذرا به وضعیت استقرار نیروهای اورژانس و هلال احمر در جاده‌های کشور، آن‌هم با فواصل بسیار نزدیک، این ادعا را می‌توان کرد که ادغام اورژانس با جمعیت هلال‌احمر سناریوی درست اما نافرجامی است که سکانس اول آن در واپسین روز سال 1392 برداشته شد. جایی که وزیر بهداشت ادغام یا هم‌افزایی این دو ارگان را یکی از برنامه‌های اصلی خود در سال1393عنوان کرد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه سپید حسن هاشمی ضمن انتقاد از عدم چابکی اورژانس، دلیل این معضل را قرارگیری آن زیرمجموعه معاونت درمان برشمرد. وی پا را از این هم فرا‌تر نهاد و از مردم و خیران نیز برای کمک‌رسانی و توجه بیشتر درخواست کمک کرد و اظهار داشت: «آمادگی ساختن پایگاه‌ها و در اختیار گذاشتن آمبولانس به مردم را داریم. » سکانس دوم این سناریو روز 27 اردیبهشت ماه سال جاری توسط دبیر کل وقت جمعیت هلال‌احمر برداشته شد.
سیداحمد موسوی ضمن استقبال از ادغام هلال‌احمر و اورژانس، از آمادگی سازمان متبوعش برای این اتفاق خبر داد و تصریح کرد: «خدمات اورژانس در هیچ جای دنیا از عهده یک سازمان و یا نهاد برنمی‌آید، بنابراین برای ارائه خدمات اورژانس، همه سازمان‌های سلامت باید مشارکت داشته باشند.» وی ادامه داد: «براین اساس، اینکه فقط یک مجموعه متولی ارائه خدمات اورژانس شود، عملاً انجام شدنی نیست، بنابراین وزارت بهداشت به عنوان مسئول سلامت کشور که عمدتاً سیاستگذاری، هدایت و نظارت بر امور سلامت کشور را بر عهده دارد، باید در حوزه اورژانس هم همین نقش را ایفا کند.»
از همان ابتدا طرح ادغام این دو ارگان مورد استقبال هلال‌احمری‌ها واقع شد، چراکه چندماه بعد، معاون وقت عملیات سازمان امداد و نجات، پیشنهاد جایگزینی شماره سه رقمی112به جای115را به عنوان شماره تماس مشترک این نهاد اعلام کرد. ناصر چرخ‌ساز با بیان اینکه این طرح به صورت پایلوت در استان قم اجرا خواهد شد، گفت: «با تصمیم وزیر راه، اجرای این طرح به‌زودی در این استان آغازمی شود، اما زمان و شیوه اجرای آن هنوز مشخص نیست.» وی تاکید کرد: «این طرح در راستای امداد‌رسانی سریع به مردم صورت می‌گیرد و امیدواریم با اجرای آن بتوانیم در حوادث و سوانح به سرعت به مردم خدمت‌رسانی کنیم.»
تا اینجا شرایط به‌گونه‌ای پیش می‌رفت که ادغام، منجر به یک اقدام بزرگ در نظام سلامت باشد. خاص آنکه در امداد جاده‌ای، به کرات موازی‌کاری این دو ارگان در فواصل بسیار کم به چشم می‌خورد. اما ورق برگشت و گذر زمان شرایط را به شکلی پیش برد که سازمان موافق ادغام، به یکباره تبدیل به مخالف طرح شد. چند روز پیش رئیس جدید جمعیت هلال‌احمر همزمان با مراسم معارفه خود، با بیان اینکه جمعیت هلال‌احمر یک نهاد غیردولتی است، گفت: «امکان ادغام اورژانس وزارت بهداشت با سازمان امداد و نجات وجود ندارد.» امیرمحسن ضیایی با تاکید بر تعامل حداکثری با وزارت بهداشت، درباره فعالیت‌های موازی اورژانس و امداد جاده‌ای هلال‌احمر گفت: «هفته آینده جلسه‌ای با مقامات وزارت بهداشت خواهیم داشت تا هماهنگی‌های حداکثری در زمینه درمان و به‌خصوص امداد جاده‌ای حاصل و این موازی‌کاری‌ها حذف شود.»
اما در این بین وزیر بهداشت که قبلا اعلام کرده بود موافق این ادغام است، موضعی میانه اتخاذ کرد و گفت:« وزارت بهداشت هیچ تعصبی در تصدی‌گری اورژانس ندارد.» حسن هاشمی با بیان اینکه ادغام اورژانس و هلال‌احمر نیاز به متولی دارد، خاطرنشان کرد: «وزارت بهداشت اعلام آمادگی کرد که اگر تضمین‌های لازم داده‌شود، خرید خدمت کنیم و به تصدی‌گری اورژانس هیچ تعصبی نداریم.»
وی ادامه داد: «کارهای موازی نیاز به یک متولی دارد. ممکن است بخش خصوصی بتواند برای آمبولانس هوایی، اورژانس بین‌جاده‌ای و داخل شهر‌ها سرمایه‌گذاری کند و در آن صورت وزارت بهداشت، آمادگی دارد همین امکاناتی که در دست دارد را واگذار و از بخش خصوصی خرید خدمت کند.» هاشمی ادامه داد: «آنچه برای ما اهمیت دارد این است که اورژانس در زمان حادثه، به‌موقع و با آخرین تجهیزات مدرن حضور پیدا کند. حال اگر بخش خصوصی یا دستگاه‌های دیگر نظیر پلیس، هلال‌احمر و یا شهرداری‌ها حضور به‌موقع پیدا کنند، وزارت بهداشت استقبال می‌کند، چراکه به هیچ وجه علاقمند به متورم‌شدن وزارت بهداشت نیستیم.»
اما رضا دهقانپور رئیس اورژانس تهران در گفتگو با خبرنگار ما با بیان اینکه بحث ادغام اورژانس و هلال‌احمر، موضوعی است که باید در سطح کلان و بدنه اصلی مدیریت نظام سلامت کشور مورد بررسی و تصمیم‌گیری قرار گیرد، اظهار داشت: «بنده تاکنون یک اظهار نظر قطعی مبنی بر تصمیم‌گیری قاطع در این خصوص نشنیده‌ام.» مدیر مرکز هدایت عملیات و بحران وزارت بهداشت اما حرف‌های تازه‌ای داشت. مجتبی خالدی در گفتگو با خبرنگار ما ادغام این دو ارگان را یک بحث جدی در نظام سلامت ایران عنوان و تصریح کرد: «ما نباید تصمیمی بگیریم که در نهایت منجر به سخت‌شدن شرایط برای مردم شود.»
وی ادامه داد: «مرکز مدیریت و حوادث فوریت‌های پزشکی، مجموعه‌ای از واحدهای اورژانس پیش‌بیمارستانی، اورژانس بیمارستانی، پیشگیری از حوادث و حوادث غیرمترقبه است. ارائه خدمات تخصصی فوریت‌های پزشکی نیازمند شبکه‌ای است که از زمان بروز حادثه برای فرد تا زمان رسیدن خدمات تخصصی نجات جان بیمار، پیوستگی خود را حفظ کند.
لذا نمی‌توانیم قسمتی از این پازل را برداریم یا حتی کسری آن را از جاهای دیگر جبران کنیم. چراکه فاصله‌های ایجاد شده را از طریق تربیت متخصص طب اورژانس جبران کرده‌ایم. » سخنگوی اورژانس کشور با تاکید بر اینکه صفر تا صد نجات یک بیمار قلبی مرتبط با خدمات تخصصی فوریت‌های پزشکی است، خاطرنشان کرد: «قریب به75درصد از دو میلیون و پانصد هزار ماموریت سالانه اورژانس، مربوط به بیماری‌های قلبی، ریوی، مسمومیت و... و تنها 25 درصد موارد در حوزه حوادث است.
پس اینکه از این عدد بزرگ یک بخش کوچک را ببینیم و بخواهیم دو واحد مجزا را درهم ادغام کنیم، کار درستی نیست.» وی با بیان اینکه مردم نهاد بودن هلال احمر یک نگرانی جدی است که داوطلبی نیرو‌ها و عدم ثبات آنها را در پی دارد، اظهار داشت: «روی نیروی داوطلب نمی‌توان حساب کرد. در حالی?که در مورد نیروهای وزارت بهداشت، می‌توان گفت که در فلان روز چه کسی کشیک است؟» خالدی نگرانی بعدی هلال‌احمر را آموزش و ماندگاری پرسنل آن عنوان و تصریح کرد: «هم‌اینک به یک تکنسین فوریت‌های پزشکی آموزش می‌دهیم که در چه شرایطی مصدوم را جابه‌جا کند.
این آموزش را اگر در سه ماه بعد یا یکسال بعد تکرار کنیم به تجربیات این فرد افزوده می‌شود. اما چه تضمینی وجود دارد که یک نیروی داوطلب سه ماه دیگر در سیستم ما حضور داشته یا در روز حادثه، آموزش‌ها را به صورت متوالی و تکمیلی دیده باشد؟» خالدی با بیان اینکه معمولا دو بحث فرماندهی واحد و واحد فرماندهی به اشتباه گرفته می‌شوند، توضیح داد:« فرماندهی واحد زمانی است که یک نفر دستور می‌دهد و همه اجرا می‌کنند. در خصوص فوریت‌های پزشکی این بحث امکان‌پذیر نیست.
ما نیازمند واحد فرماندهی هستیم. چراکه این امکان وجود ندارد که یک نفر دستور دهد که مثلا اطفای حریق یا اورژانس یا موارد دیگر صورت گیرد. لذا رهبری باید از جنس هماهنگی باشد.» سخنگوی اورژانس کشور با اشاره به اینکه ما1000بیمارستان در کشور داریم که از این تعداد،700بیمارستان زیر پوشش وزارت بهداشت و مابقی مربوط به تامین اجتماعی و... است، خاطرنشان کرد: «بیش از90درصد خدمات حوزه سلامت در ساختار وزارت بهداشت قرار می‌گیرد.
پس چطور توقع داریم اولین نقطه تماس حوزه سلامت، جزء این 90 درصد نباشد. پس این شبکه به‌طور قطع دچار اختلال می‌شود.» وی با تاکید بر اینکه باید از تجارب سایر کشور‌ها استفاده کنیم، اظهار داشت: «در ترکیه بحث‌هایی تحت عنوان نجات و رهاسازی سبک و سنگین وجود دارد. نجات سبک نیاز به آموزش و تجهیزات ساده دارد، اما نجات سنگین به کمک شهرداری و ارگان‌های نظامی وابسته است نه یک سازمان مردم نهاد.»
خالدی در پایان با بیان اینکه باید یک ادغام از جنس هماهنگی ایجاد کنیم، گفت: «هیچ وقت نمی‌توانیم یک برش در ساختار بزرگی چون وزارت بهداشت اعم از اورژانس پیش‌بیمارستانی و شبکه اورژانس بیمارستانی را که شامل حوزه‌های مختلف است ایجاد کنیم و آن را در یک سازمان کوچک‌تر که خود دچار چند مشکل اساسی است ادغام کنی، تفکر موافقین این طرح فرماندهی واحد است، اما در تمام جهان این تفکر واحد فرماندهی است.»
نظر شما