قحطی، خشكسالی، جنگهای طولانی مدت، آوارگیهای ناشی از آن و نبود سیستم بهداشتی از زمینههای بروز بیماری سل است كه نمونه بارز آن در كشورهای افغانستان، پاكستان و عراق دیده میشود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، به گفته متخصصان براساس شاخصهای سازمان بهداشت جهانی كشورهای مختلف از نظر شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به مناطقی تقسیم شدهاند كه میزان شیوع بیماری سل در منطقه مدیترانه شرقی به دلیل وجود دو كشور سل خیز افغانستان و پاكستان بسیار زیاد است.
منطقه مدیترانه شرقی شامل ۲۲كشور است كه ایران نیز در این منطقه قرار دارد.
كارشناس مسوول سل و جذام معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی كرمانشاه میگوید: میانگین بروز سل با توجه به شاخصهای بهداشت جهانی در كشورهای مدیترانه شرقی ۲۹مورد در هر یكصد هزار نفر برآورد شده است كه این رقم در بعضی كشورهای منطقه مانند افغانستان و پاكستان به بیش از ۱۵۰مورد در یكصد هزار نفر میرسد.
دكتر "حسین بیگلری" روز سهشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود:
پایینترین میزان شیوع سل در منطقه مدیترانه شرقی نیز در كشور قبرس با شش مورد در یكصد هزار نفر مشاهده شده است.
وی گفت: میزان ابتلا به سل در كشور ما به دلیل مجاورت با كشورهای دارای شیوع بالای بیماری سل مانند افغانستان، پاكستان و عراق و وجود اتباع این كشورها در سرزمین ایران زیاد است.
وی افزود: میانگین بروز سل ۱۶مورد در یكصد هزار نفر است كه بیشترین مبتلایان نیز در استانهای خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، سیستان و بلوچستان و گلستان مشاهده شده است.
دكتر بیگلری افزود: در استان كرمانشاه میانگین میزان ابتلا به سل بیش از ۱۰مورد در ۱۰۰هزار نفر است كه میزان بروز این بیماری در استان كرمانشاه در سال ۱۳ ،۸۴نفر در یكصد هزار نفر بوده است.
وی گفت: اكنون ۱۶استان كشور دارای میزان بروز بیش از ۱۰نفر در یكصد هزار نفر هستند كه استان كرمانشاه نیز جز این استانها است.
این متخصص بیماریهای عفونی گفت: سل ریوی از طریق تماس طولانی مدت با قطرات و ترشحات تنفسی فرد مبتلا منتقل میشودو امكان ابتلای افرادی كه از نظر سیستم تغذیهای و ایمنی در وضعیت مناسبی قرار ندارند بیشتر است.
وی افزود: اطرافیان فرد مسلول و كسانی كه در مجاورت طولانی مدت با مخزن بیماری هستند بیشترین احتمال ابتلا به این بیماری را دارند.
وی گفت: میزان ابتلا به سل در كودكان، سالخوردگان، بیماران دیابتی و مبتلایان به HIVبه دلیل ضعف سیستم ایمنی بیشتر است.
این متخصص اظهار داشت: كودكان به دلیل اینكه سیستم ایمنی كاملی ندارند در صورت تماس با فردآلوده بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
وی افزود: سالخوردگان نیز در صورت ابتلا به بیماریهای مزمن و ضعیف شدن سیستم ایمنی آلودگی قدیمی به سل میتواند خود را نشان دهد.
دكتر بیگلری در خصوص میزان ابتلا به سل در زنان و مردان گفت: در حال حاضر نمیتوان نمای مشخصی از رابطه جنسیت با این بیماری ارایه داد اما در گذشتههای دور به علت اینكه زنان در محرومیت بودند و از وضعیت معیشتی نامناسب تری نسبت به مردان قرار داشتند میزان بروز سل در زنان بیشتر بود.
وی افزود: اما در سالهای اخیر با توجه به پیشرفتهای جامعه و نزد یك شدن حقوق زن و مرد این میزان تفاوت فاحشی ندارد.
وی گفت: بر خلاف تصور عدهای از مردم كشیدن سیگار اگر چه زمینه ساز بسیاری از بیماریها است اما در ابتلا به این بیماری نقشی ندارد زیرا سل یك بیماری عفونی است كه عامل آن نوعی میكروب است.
وی تصریح كرد: اكنون بر اساس مصوبه سازمان بهداشت جهانی و تصویب وزارت بهداشت تمام امكانات تشخیصی و درمانی برای بیماران مسلول در كشور رایگان است و درمانها استاندارد و مشابه با درمانهای جهانی و به روز است.
وی گفت: مدت درمان بیماری سل دست كم شش ماه است كه این دوره باعث بهبودی با بیش از ۹۵درصد شانس موفقیت در بیماران مسلول میشود.
وی افزود: بیماری سل در بسیاری از بیماران پس از دو هفته درمان دیگر قابلیت سرایت به دیگران ندارند بنابراین نیازی به جداكردن ظرف و لباس و ایزوله كردن بیمار وجود ندارد.
وی تاكید كرد: این بیماری فقط در تماس طولانی مدت و بسیار نزدیك سرایت پیدا میكند و در اتاق در بسته و تاریك كه سیستم تهویه مناسبی ندارد امكان ابتلا بیشتر است.
وی گفت: از سل نباید ترسید زیرا این بیماری مانند بسیاری از بیماریهای عفونی دیگر به راحتی قابل درمان است و انگ منفی آن باید به طور كلی از بین برود.
به گفته وی سال گذشته حدود ۱۰هزار نفر در كشور مبتلا به سل شدند كه حدود ۱۷درصد آنها افاغنه بودند.
وی افزود: از این تعداد ۲۸۰نفر از استان كرمانشاه بود كه با تلاش پی- گیر پرسنل بهداشتی استان از بهورزان تا پزشكان متخصص بیش از ۹۷درصد از آنها بهبودی كامل پیدا كردند.
وی عمدهترین علامت بیماری سل را سرفه به مدت بیش از سه هفته عنوان كرد و گفت: سازمان بهداشت جهانی اكنون مدت سرفه را بیش از دو هفته را به عنوان موارد قابل تامل اعلام كرده است.
وی وجود خلط و خون در هنگام سرفه، كاهش وزن، احساس تعریق و لرز شبانه بیاشتهایی و احساس ناخوشایند در قفسه سینه را از دیگر علایم برشمرد.
وی گفت: تشخیص این مورد با پزشك است زیرا ممكن است سرفه به علت سینوزیت آلرژیها و آسم باشد.
به گفته این متخصص بهترین راه كار تشخیص بیماری سل انجام آزمایش خلط در سه نوبت است كه اكنون در همه مراكز بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی كشور و استان كرمانشاه رایگان است.
وی گفت: سل میتواند تمام اندامهای بدن را درگیر كند و شایعترین آن سل ریوی خلط مثبت است كه قابلیت سرایت به دیگران را دارد.
وی در خصوص انواع خارج ریوی سل گفت: بالاترین درصد را سل غدد لنفاوی، به خود اختصاص میدهد اما سل استخوان، مننژیت سلی ، سل دستگاه ادراری، كلیه، مثانه و سل حنجره قابل سرایت چون در مسیر راههای تنفسی فئقانی ، سل گوش و سل چشم نیز انواع دیگر این بیماری است.
وی گفت: بسیاری از اشكال سل به صورت سرپایی با نظارت كارمندان بهداشتی و دانشگاه علوم پزشكی انجام میشود و نیاز به بستری ندارد.
وی افزود: در استان كرمانشاه اكنون بیماران مسلول در بیمارستانهای مجهز با سرویس دهی خوب در صورت نیاز به بستری شدن در بخش بیماریهای عفونی بستری میشوند.
وی اشاره كرد: اشكال سل خارج ریوی نیز در بیمارستانهای استان دارای بخشهای تخصصی ویژه هستند.
وی گفت: در سالهای اخیر برای كاهش و كنترل بیماری سل در كشور و استان اقدامات مثبتی انجام شده است و كارگاههای آموزشی متعددی برای پزشكان برگزار شده است.
وی افزود: با وجود برخی از همسایگان بسیار آلوده از نظر سل و نبود سیستم بهداشتی و قابل اعتماد نبودن سیستم گزارش دهی آنها از نظر بهداشت عمومی اما برنامه كنترل سل در كشور ما برنامهای موفق بوده است.
وی اظهار داشت : اقدامات موثر ایران در تشخیص و كنترل بیماری سل در كشور و كشورهای اطراف مورد تقدیر سازمان جهانی بهداشت قرار گرفته است و حتی در وضعیت تشخیص این بیماری در افغانستان تاثیر داشته و بسیاری از افاغنه برای تشخیص و درمان بیماری سل به ایران مراجعه میكنند.
وی گفت : دو نگرانی عمده در برنامه كنترل موارد سل مقاوم به درمان و همزمانی بیماری سل و ایدز است.
وی در خصوص سل مقاوم به درمان گفت : كسانی كه پس از شش ماه به دلیل مصرف نامنظم دارو یا تجویز دوزهای نامناسب و غیراستاندارد بهبودی پیدا نمیكنند وارد مرحله سل مقاوم به درمان میشوند.
وی افزود: موارد این چنینی با وجود میزان اندك به عنوان یك مخزن آلوده نگرانكننده كه نیاز به بستری در بیمارستان مرجع تهران دارند باید مورد توجه قرار گیرد.
وی گفت: درمان یك بیمار مبتلا به سل طی شش ماه به طور میانگین ۱۷۰هزار تومان هزینه دارد اما درمان سل مقاوم به درمان دو سال طول میكشد و هزینه بسیار سنگین معادل دست كم ۱۸۰میلیون ریال را به دولت تحمیل میكند.
وی میزان بهبودی بیماران مبتلا به سل مقاوم به درمان را ۴۰تا ۶۰درصد عنوان كرد و گفت: بیماران مبتلا به سل در صورت رعایت نكات لازم در تشخیص و درمان مناسب میتوانند از ابتلا به سل مقاوم به درمان پیشگیری كنند.
وی چالش دیگر در خصوص برنامههای كنترل سل را همزمانی این بیماری با بیماری ایدز عنوان كرد و گفت: با توجه به اینكه احتمال ابتلا به سل در بیماران مبتلا به ایدز صد برابر بیشتر از افراد عادی است باید اقدامات تشخیصی و درمانی در خصوص آنها با دقت بیشتری انجام شود.
نظر شما