چهارشنبه ۱۵ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۵:۲۱
کد خبر: 137557

روز گذشته معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفته‌های چند روز پیش وزیر بهداشت مبنی‌بر قد کوتاه شدن ایرانیان را رد کرد. سیدحسن قاضی‌زاده‌هاشمی، نهم بهمن عنوان کرده بود ایرانیان قد کوتاه می‌شوند چون شیر نمی‌خورند. اکنون اما، آرش رشیدیان، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید تصور کوتاه‌قد شدن ایرانیان اشتباه است. در این شکی نیست که سرانه مصرف شیر در ایران پایین است اما، اینکه برای برجسته کردن این موضوع به انجام اظهارنظرهایی غیرکارشناسی بپردازیم نیز خود کار اشتباهی است.

سلامت نیوز: روز گذشته معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفته‌های چند روز پیش وزیر بهداشت مبنی‌بر قد کوتاه شدن ایرانیان را رد کرد. سیدحسن قاضی‌زاده‌هاشمی، نهم بهمن عنوان کرده بود ایرانیان قد کوتاه می‌شوند چون شیر نمی‌خورند. اکنون اما، آرش رشیدیان، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید تصور کوتاه‌قد شدن ایرانیان اشتباه است. در این شکی نیست که سرانه مصرف شیر در ایران پایین است اما، اینکه برای برجسته کردن این موضوع به انجام اظهارنظرهایی غیرکارشناسی بپردازیم نیز خود کار اشتباهی است.
 
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان، سرانه مصرف شیر در‌ ‌كشورهای اروپایی 350 لیتر و در هندوستان و بنگلادش 150 لیتر برای هر نفر در سال است. میزان مصرف در كشور ما 75 لیتر است كه متاسفانه حتی از كشورهای هندوستان و‌ ‌بنگلادش نیز پایین‌تر است. بر این اساس وزیر کشور هفته گذشته هنگام بازدید از یک مرکز دامپروری  گفته بود: مردم اولین ماده‌ای که از سبد غذایی حذف می‌کنند، شیر است. ایسنا نوشت؛ ‌هاشمی افزوده بود: با ادامه این روند در کشور، در آینده خطر کوتاه‌قد شدن ایرانی‌ها وجود دارد چراکه عدم مصرف شیر و لبنیات یا کاهش آنها در تراکم و توده‌ استخوانی موثر است. در اظهارات وزیر بهداشت دو مساله قابل نقد است؛ در درجه اول خطری که ایشان درمورد احتمال کوتاه‌قد شدن ایرانیان در آینده گوشزد کردند که توسط معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی این امر تکذیب شد و عامل دیگر نقش تغذیه و الزاما ماده غذایی شیر در افزایش قد است.


 افزایش متوسط قد نسل به نسل امکان‌پذیر است
بررسی‌های پزشکی مربوط به متوسط قد ایرانیان در سال‌های اخیر و به‌ویژه بیست سال اخیر حاکی از آن است که نه‌تنها طول قد ایرانیان درحال کوتاه‌ترشدن نیست بلکه میانگین آن درحال افزایش است. یک فوق‌تخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم درباره افزایش یا کاهش قد ایرانی‌ها طی سال‌های اخیر اظهار کرد: رشد قد کودکان ایرانی در مقایسه با جوامع پیشرفته 5 تا 10 سانتیمتر پایین‌‌تر است و مهم‌ترین دلیل آن نیز تفاوت در نوع تغذیه است. فریدون عزیزی به تحقیقات صورت‌گرفته در دو شهر تهران و اصفهان درخصوص افزایش یا کاهش قد ایرانی‌ها اشاره کرد و گفت: نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد که میانگین قد ایرانی‌ها نسبت به 20 سال گذشته رشد یافته ولی این امر به این دلیل نیست که افراد کوتاه قد می‌‌توانند بلند شوند بلکه افزایش متوسط قد در هر جامعه‌‌ای نسل به نسل امکان‌پذیر خواهد بود.


 تصور کوتاه‌قد شدن ایرانیان اشتباه است
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران روز گذشته  این تصور که میانگین قد ایرانیان درحال کاهش است را اشتباه خواند و گفت: با تغذیه مناسب اکنون دانش‌آموزان قدبلندتر اما درعین حال چاق‌تر از گذشته هستند. آرش رشیدیان در پاسخ به این سوال که آیا دانش‌آموزان ما نسبت به گذشته قد‌کوتاه‌تر و چاق‌تر شده‌اند؟ گفت: درمورد قد این تصور اشتباه است. معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: امروزه با تغذیه خوب کودکان و توجه والدین به آنها، کودکان هم از عرض و هم طول نسبت به گذشته رشد بیشتری دارند. فارس نوشت؛ او تأکید کرد: ما مشکل کوتاهی قد نداریم اما مشکل چاقی در دانش‌آموزان به یک معضل تبدیل شده است.


 رشد قد 80درصد ژنتیکی است
به‌طور کلی، رشد قد تا قبل از 18سالگی برای پسران و تا قبل 14سالگی برای دختران مشخص می‌شود و بعد از این سنین افزایش قد به شکل محسوسی صورت نمی‌پذیرد. براساس بررسی‌ها شایع‌ترین دلیل کوتاهی قد، ژنتیکی و به سرشت افراد بستگی دارد. این مساله در کودکان با والدین کوتاه‌قد طبیعی محسوب می‌شود و با هیچ دارو و قرصی برطرف نخواهد شد.  متخصصین تغذیه و رشد از «ارثی بودن» و «ژنتیک» به‌عنوان دو عامل مهم در افزایش قد ایرانی‌ها نام می‌برند و معتقدند که 80 درصد افزایش یا کاهش قد مربوط به این دو عامل است و 20 درصد نیز ناشی از ورزش و نحوه تغذیه است. این مساله تا جایی اهمیت دارد که عنوان می‌شود حتی عامل تغذیه و ورزش درصورتی اثرگذار است که پتانسیل ژنی رشد قد در فرد وجود داشته باشد. به‌عبارت دیگر عامل تعذیه در افرادی که استعداد و پتانسیل ژنتیکی افزایش قد را دارند منجر به رشد قد خواهد شد اما در صورتی که این پتانسیل وجود نداشته باشد با هیچ تغذیه یا عامل جانبی و با هیچ زور و اجباری نمی‌توان افزایش قد را ایجاد کرد. از سوی دیگر عنوان می‌شود ویتامین A  و روی بیشترین تاثیر را بر افزایش قد دارد و درحالی که عنوان می‌شود مصرف کلسیم در جلوگیری از پوکی استخوان و ضخامت استخوان‌ها موثر است؛ مصرف روی و ویتامینA در رشد طولی استخوان تاثیر دارد.

ژاپنی‌ها با خوردن شیر قدبلند شدند
یک متخصص ژنتیک در اینباره، می‌گوید: عامل وراثت در افزایش قد موثر است ولی نمی‌تواند حرف آخر را بزند. ندا طهماسبی می‌گوید: متاسفانه سوءتغذیه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل توقف رشد قد ایرانی‌ها محسوب می‌شود. ژاپنی‌ها پس از شکست در جنگ جهانی دوم تصمیم گرفتند برای همه نقاط ضعفشان برنامه‌ریزی کنند، از بین آن نقاط ضعف قد کوتاهشان بود و با برنامه‌ریزی دقیق و محاسبه‌شده غذایی داروئی و ورزشی به دانش‌آموزانشان روزانه یک قرص کلسیم 100 میلیگرمی دادند و در مدارس شیر پخش کردند و ورزش‌ها را در مدارس رایج کردند. او می‌گوید: تلاش ژاپنی‌ها پس از بیست سال به ثمر نشست و نسل جدید ژاپنی قد کوتاه، با افزایش 10 سانتیمتر از حالت قد کوتاهی که به آن معروف بودند خارج شدند و به ادعاهای بی‌خود قبلی که می‌گفتند قد نژاد ژاپنی بر اساس ژنتیکی کوتاه است، پایان دادند. او می‌گوید: این تجربه نشان می‌دهد افزایش قد از طریق فاکتور تغذیه در کوتاه‌مدت ایجاد نمی‌شود بلکه از نظر نسلی و تغییردر بلندمدت موثر است. طهماسبی می‌گوید: ژاپنی‌ها بعد از این تجربه موفق ضرب‌المثلی ساخته‌اند که می‌گوید: اگر می‌خواهید توسعه كشوری را ببینید به بلندای آسمان‌خراش‌های آن نگاه نكنید بلکه به بلندی قد و قامت كودكان آن كشور نگاه کنید.


 کمبود روی اصلی‌ترین عامل کوتاهی قد است
یک متخصص تغذیه در اینباره می‌گوید: هرچه تحرک ما بیشتر باشد، گردش املاح استخوانی بیشتر خواهد بود و هورمون رشد بیشتری ترشح می‌کند، بنابراین انجام فعالیت‌های ورزشی می‌تواند به رشد قدی کمک کند. مسعود کیمیاگر می‌افزاید: در ایران، کمبود روی مهم‌ترین علت کوتاهی قد می‌باشد. همچنین مصرف نان‌هایی كه آرد آنها به‌خوبی تخمیر نشده ‌به‌دلیل داشتن ماده‌ای به نام فیتات در پوسته غلات مانع از جذب مواد معدنی به‌خصوص روی و کلسیم می‌شوند. او می‌گوید: در کنار همه این عوامل رشد قد تا حد بالایی در اثر پتانسیل قدی ژن صورت می‌گیرد و با تغذیه و ورزش و هیچ عامل دیگری به اجبار نمی‌توان آن را ایجاد کرد. او می‌افزاید: تغذیه از نظر تاثیر نسلی و بلندمدت موثر است و آن هم باید به صورت مداوم و دائمی باشد. از سوی دیگر همه مواد غذایی حاوی روی و ویتامین A در افزایش قد موثر هستند و فقط نباید بر یک ماده غذایی تمرکز کرد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha