سلامت نیوز: وقتی طرح تحول نظام سلامت در فازهای گوناگون آغاز به کار کرد، در کنار تحسینهای فراوانی که از سوی صاحبنظران و البته مردم به عنوان ذی?نفعان آن مطرح شد، شاهد انتقادات بسیاری نیز بودهایم. انتقاداتی که گاه از پایه و اساس این طرح را زیر سئوال میبرد و گاه نیز به برنامههای هریک از فازهای سه گانه اجرا شده، وارد میشوند.
با نزدیک شدن به اسفندماه، بر مبنای نیاز هر طرح که ارزیابی و بازنگری در فواصل زمانی معین را میطلبد، خبرهایی جدید در این زمینه به گوش رسید. چنانچه سید محمدحسین میردهقان، مدیرکل دفتر نظارت و اعتبار بخشی امور درمان در گفتگو با روزنامه سپید به این موضوع اشاره کرد و گفت:
«برنامهای در حال اجرا است که در آن طرح تحول نظام سلامت را به مدت یکماه، در 10 قطب و 560 بیمارستان کشور با تیمی 150 نفره از خبرگان و افراد حرفهای به شکل سریع ارزیابی میکند تا برای سال دوم بتوانیم اشکالات را شناسایی و رفع کنیم و با قوت تمام پیش رویم.»
بر همین اساس، محمدحاجی آقاجانی، معاون درمان وزیر بهداشت از آغاز برنامه نظارت و ارزیابی طرح تحول نظام سلامت در دانشگاه های علوم پزشکی کشور خبر داد و گفت:«9 تیم ارزیاب از وزارت بهداشت بیمارستان های تابعه این وزارتخانه را ارزبایی میکنند.»
وی عنوان کرد:«9 ماه از آغاز طرح تحول نظام سلامت می گذرد و از اولین روز اجرا، بر نحوه اجرای بستههای خدمتی این برنامه در بیمارستان های وابسته به وزارت بهداشت نظارت قابل توجهی، صورت گرفته است، اما از آنجا که هر طرح بزرگ ملی نیازمند نظارت و مراقبتهای دقیق برای اجرای همه جانبه و جلوگیری از حداقل انحرافات است، برنامه نظارت و ارزیابی طرح تحول نظام سلامت در دانشگاه های علوم پزشکی کشور آغاز شد.»بر اساس اطلاعات منتشر شده، از روزگذشته به مدت یک هفته 9 تیم 8 تا 20 نفره از ارزیابان در 19 دانشگاه شیراز، بوشهر، لار، گراش، فسا و جهرم، سمنان و شاهرود، قم و کاشان، یزد، کرمان، رفسنجان، سیرجان، بم و جیرفت، بندرعباس، اراک، ساوه و در ماموریتهای 4 تا 5 روزه تمامی بیمارستانها و دانشگاههای تابعه را بر اساس 60 شاخص تدوین شده ارزیابی خواهند کرد.
باید فاصله قیمت فنی بخش دولتی و خصوصی کم شود
در این میان علاوه بر بررسی میدانی اجرای طرح در بیمارستانها، توجه به اظهارات افرادی که در طول این 9 ماه به اشکال گوناگون در روند اجرای طرح بودهاند، خالی از لطف نیست. بر همین اساس به سراغ برخی اعضای کمیسیون بهداشت مجلس رفتیم و گپ و گفتی هر چند کوتاه در زمینه آنچه باید در این طرح تغییر کند و یا به آن توجه شود، انجام دادیم. در این میان مسعود پزشکیان، عضو کمیسیون بهداشت از آن جهت که این طرح را منطبق با قانون و اسنادبالادستی ندانسته در نتیجه نیاز به تحول در این طرح را محدود به رفع نواقص موردی نمیداند.
وی گفت:« به نظر من این طرح جامع نیست. اگر منظور از واژه جامع اثربخش بودن یا همهشمول بودن باشد نمیتوان به این طرح این صفتها را اطلاق کرد.» وی در ادامه گفت:« وزارت بهداشت در چهارچوب قانون عمل نمیکند، بنابراین برای رفع مشکلات طرح که البته به نظر من علمی هم نیست، نیاز است، در مسیر قانون قرار بگیریم.» پزشکیان در ادامه افزود:«همان طور که در سیاستهای کلی نظام سلامت ابلاغی مقاممعظم رهبری و در قانون برنامه توسعه، آمدهاست، برنامهها و طرحها باید از مناطق محروم و کمبرخوردارد آغاز شود. بنابراین نیاز است بر اساس نظام ارجاع و سطحبندی عمل کنیم.» این عضو کمیسیون بهداشت مجلس با تاکید بر اینکه ما باید خریدهای راهبردی میکردیم، گفت:« علاوه بر آن در قدم بعدی باید فاصله قیمت فنی بخش دولتی و خصوصی را نیز تا حدی به همسانی سوق میدادیم. اما کاملا خلاف آن انجام شده است.» اما نظر محمدحسین قربانی، سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس متفاوت از نگاه پزشکیان است.
نظارتها و ارتباطات بیشتر و دقیقتر شود
سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس تصریح کرد:«با نگاه به این طرح موفقیت در ارائه بهتر خدمات و مقابله با دریافت غیرمتعارف به چشم میخورد.» وی در ادامه با تاکید بر نیاز این طرح به نظارت جدی و مستمر گفت:«ما باید مراقب روند اجرای طرح باشیم. چنانچه هر جا غافل بودیم، تاثیر آن را دیدهایم. این طرح هم مستثنا نیست، بنابراین باید تلاشمان را در این حوزه بیشتر کنیم.» قربانی در ادامه با اشاره به سامانه 1690 گفت:« برپایی این سامانه یکی از نقاط قوت طرح است، اما نیاز دیگر اطلاعرسانی است که باید انجام گیرد. به عبارتی باید ارتباط دو سویه میان وزارت بهداشت و مردم برای پیشبرد اهداف این طرح صورت گیرد.» وی در پایان با بیان اینکه منابع مالی این نظارتها نیز باید تشدید شود، گفت:« بر همین اساس شاید تنها ضعف موجود همین باشد که نیاز است با سامانه ارتباطی قوی و نظارت دقیق رفع شود.
تدوین دستورالعملهای بالینی و تامین نیروی پرستاری و پزشک عمومی
البته در این زمینه عبدالرحمن رستمیان، نایب رئیس کمیسیون بهداشت در گفتگو با سپید با اشاره بر ارزیابیهایی که به طور مستمر در این زمینه انجام گرفتهاست، گفت:« یکی از مواردی که امیدواریم در سال آتی از سوی وزارت بهداشت به آن توجه شود کمبود نیروی پرستار است.» رستمیان در ادامه به کمبود پزشک عمومی در بیمارستانهای مناطق دورافتاده و شهرهای کوچک اشاره و تصریح کرد:« علت این اتفاق فعالیت در حوزه درمان و ترک اعتیاد است که درآمدی به مراتب بیشتر داشتهاست. به عبارتی این تفاوت درآمد موجب سوق پیدا کردن پزشکان عمومی به این فعالیت شدهاست.» وی همچنین گفت:«باید شرایط به گونهای شود که اگر این افراد به چنین سمتی رفتند موظف به پوشش اورژانسها باشند تا با کمبود پزشک عمومی در شهرهای دیگر مواجه نشویم.» رستمیان با بیان اینکه این روش درمان اعتیاد که این همه پزشکان عمومی را جذب کرده باید بازنگری شود، تصریح کرد:«وزارت بهداشت باید میزان اثربخشی و ضرورت آن را ارزیابی و اطلاع رسانی کند. چنانچه اگر واقعا اثربخشی نداشته باشد، جمع شود.» وی افزود:«در این حوزه رانتهایی نیز صورت گرفتهاست و ما این نگرانی را به وزارت بهداشت منتقل کردیم.»
نایب رئیس کمیسیون بهداشت به برپایی درمانگاههای سرپایی در برخی شهرستانها اشاره کرد و گفت:«اولویتبندیها، بهداشت، درمان سرپایی و پس از آن بستری است. این که درمانگاه سرپایی در حال گسترش است نقطه متبتی است، اما بخش خصوصی در آن کمتر نقش دارد.»
رستمیان در پایان تاکید کرد:«وقتی چنین طرحهایی به اجرا در میآید و هزینه صرف آن میشود باید به سمت دستورالعملهای بالینی حرکت کنیم. نیاز است هر عکسبرداری، بستری و جراحی بر اساس این دستورالعملها انجام گیرد.»
علاوه بر نظرات این افراد، انتقادات و ضرورتهای دیگری نیز برای اجرای بهتر این طرح وجود دارد که اگرچه در ابعادی از این انتقادات در وزارت بهداشت به نیکی یاد نمیشود، اما ضرورت توجه به آن محسوس است. امیدواریم در حین ارزیابی میدانی این طرح توجه به نظرات این افراد نیز به ویژه آنان که دستی در فعالیتهای اجرایی و نظارتی داشتهاند از یاد نرود.
نظر شما