سلامت نیوز: سوءمدیریت درچند سال گذشته از یک طرف و از طرفی تغییر اقلیم و آب و هوا و خشکسالی‌های اخیر منجر به ایجاد پدیده گردوغبار در استان خوزستان و ایلام شده و زندگی را برای ساکنان این مناطق سخت کرده است.
 
ضیاءالدین شعاعی،مدیر ملی مقابله با گردوغبار در روزنامه آرمان نوشت:پدیده‌هایی مانند ورود گردوغبار در خوزستان و خشک شدن دریاچه ارومیه یک‌شبه اتفاق نیفتاده و مطمئنا یک‌شبه حل نخواهد شد. این پدیده محصول فرآیندی است که در درازمدت بر اثر سوءمدیریت‌ها اتفاق افتاده و برای حل آن نیاز به مطالعات دقیق و اجرای برنامه‌های منسجم و کارآمد است.

سوءمدیریت درچند سال گذشته از یک طرف و از طرفی تغییر اقلیم و آب و هوا و خشکسالی‌های اخیر منجر به ایجاد پدیده گردوغبار در استان خوزستان و ایلام شده و زندگی را برای ساکنان این مناطق سخت کرده است. به‌عنوان مثال خشک شدن دریاچه ارومیه ناشی از سوءمدیریت وزارت نیرو در مدیریت منابع آب و عدم توجه به سدسازی‌ها و تخصیص آب و... بوده است اما، خشکسالی‌ها هم در چند سال اخیر نقش مهمی در این حوزه داشته است. درمورد گردوغباری که به خوزستان وارد شد دو مکانیزم مطرح است؛ اول اینکه زمین باید خشک باشد و دوم اینکه سرعت باد بیشتر شده باشد تا بتواند گردوغبار را حرکت دهد و 14 سال خشکسالی این شرایط را مساعد کرده تا این پدیده اتفاق بیفتد .در 5 سال گذشته باد با سرعت 10 متر در ثانیه حرکت می‌کرد ولی درحال حاضر سرعت باد زیر 10 متر در ثانیه است.

این مساله در کنار 14 سال خشکسالی امکان به وجود‌آمدن شرایطی را فراهم کرده است که همه نشانه‌ها و تبعات آن را می‌بینیم. در این راستا نیاز بوده که برنامه‌های میان‌مدت و درازمدتی در دولت‌های گذشته تنظیم می‌شده که این اتفاق نیفتاده است. درمورد تالاب‌ها و خشکیدگی آنها عملیات اکتشافی موثر بوده و مساله کمبود آب در حوضه آبخیز دشت خوزستان مطرح است البته توجه و نگاه ویژه به حوضه آبخیز پرهزینه است و نیاز به اعتبارات بالایی دارد. یکی از راهکارها تغییر کاربری و کنترل چرا و کاهش ظرفیت چرای دام‌ها و مدیریت مراتع است و امیدواریم با جلسات تخصصی که برگزار می‌شود به نتیجه برسیم. به اعتقاد من پدیده مقابله با گردوغبار حتی اگر اعتبارات هم کافی باشد و کارهای اجرایی هم شروع شده باشد به سرعت حل نخواهد شد چرا که بحث درمورد 100 هزار هکتار است و این کار نیاز به برنامه‌ریزی وتحقیق و مطالعات تخصصی و گسترده‌ای دارد و همین که کلیدواژه‌های این کار شروع شده و استارت خورده خبر خوبی است و جای خوشحالی دارد. درمورد مدیریت جامع آبخیز می‌توان گفت که این حوضه‌ها توان اکولوژیک خاصی دارند و بر اساس میزان خاصی از بارش که دریافت می‌کنند مقدار برداشت مجازی دارند اما در استان خوزستان براساس آمارها تا چند برابر ظرفیت مرتع برداشت می‌شود.

در کنار آن بحث سدسازی‌ها در بالادست است که تا به‌حال با استفاده از فرمول و محاسبات معمولی حساب شده است در حالیکه باید خشکی‌های منطقه، میزان آب و دیگر مولفه‌‌ها را هم مدنظر قرار داد. موضوع تغییر جهت بادها هم در ایجاد و ورود پدیده گردوغبار دراستان خوزستان بسیار مهم است. در سال‌های گذشته بادها از شمال غرب کشور وارد و ازجنوب غرب خارج می‌شد اما درحال حاضر و در روزهای گذشته جریانات بادهای فصلی از غرب سوریه، شرق عراق و از کشورهای اردن و عربستان به کشور در حرکت بود و دلیل آن رشد کنترل آب دجله و فرات توسط کشور ترکیه است که باعث خشک شدن حدود 90 درصد از تالاب بین‌النهرین شده است. علاوه بر اینها بخش عظیمی از گردوغبار منشأ داخلی داشته و منشأ گردوغبار در مسیر ماهشهر– اهواز و شرق اهواز بیشتر بوده است. بحث مهم این است که معمولا بحران‌هایی که در کشورها اتفاق می‌افتد گریبان دولت وقت را می‌گیرد درحالی که ریشه در عدم کارایی و سوءمدیریت دولت‌های گذشته بوده است و اگر بگوییم که در خشک شدن دریاچه ارومیه و ورود گردوغبار دولت فعلی مقصر است اشتباه کرده‌ایم و با عنایت دولت فعلی و سازمان‌های برنامه‌ریز این مشکل حل می‌شود.