سلامت نیوز:رئیس سازمان حفاظت محیط زیست: بخشی از ریزگردها به سیاستهای گذشته در مدیریت منابع آب، سدسازیها، رودخانهها، مراتع و زمینهای کشاورزی برمیگردد وزارت نیرو مکلف است به نحوی حقابه تالابهای هورالعظیم و شادگان را رعایت کند هیأت دولت 30 هزار هکتار مالچ پاشی و بوته کاری را تصویب کرد.
بخشی از اعتبارات سال گذشته صرف خرید دستگاههای سنجش آلودگی هوا برای ذرات 2 ونیم میکرونی و نصب در 15 شهر خوزستان شده است در کنترل ریزگردها طرح مالچ بیولوژی و مالچ نفتی مطرح است بدون شک مالچ نفتی در تالابها کاربری ندارد مگر اضطرار باشد. اما مالچ پلیمری نیاز به تأییدیههای لازم دارد در مصوبه هیأت دولت 30 هزار هکتار مالچ پاشی و بوته کاری به تصویب رسید منشأ ریزگردها هم علل و عوامل متعددی دارد. برخی از آنها به وضعیت آب و هوا و جو جهانی برمیگردد که ارتباطی با هیچ کسی یا دستگاهی ندارد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران، حذف اعتبار اختصاص داده شده به حل معضل ریزگردها از سوی کمیسیون تلفیق واکنش «معصومه ابتکار» رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور را به دنبال داشت. اعتراض او به حذف این اعتبار باعث شد تا برخی نمایندگان در مقام پاسخ برآیند. همین مسأله بهانه ای برای گفتوگو با ابتکار شد.
در جدیدترین واکنش به خبر حذف اعتبار ریزگردها در بودجه 94 سید شریف حسینی گفته است که در بودجه 93 مبلغ 55 میلیارد تومان برای مقابله با ریزگردها اختصاص داده شده بود که از این میزان یک ریال هم به خوزستان اختصاص نیافت و از سازمان حفاظت محیط زیست خواسته گزارش هزینهکرد این اعتبار را ارائه کند. نظر شما درباره این ادعا چیست؟
گزارش کامل اعتبارات موجود است. بخشی از این اعتبارات صرف خرید دستگاههای سنجش آلودگی هوا برای ذرات 2 ونیم میکرونی شده و در 15 شهر خوزستان نصب شده است. بخشی هم از این اعتبارات در استانهای دیگر که با معضل ریزگرد درگیر هستند، صرف شده است. اما 55 میلیارد تومان در مقابل اعتباری که برای ساخت سدها داده میشود چیزی نیست. مجلس 4 هزار میلیارد تومان برای ساخت سد در کشور مصوب میکند اما برای حل ریزگرد که کل ایران را درگیر کرده 55 میلیارد تومان تخصیص میدهد!
همچنین این نماینده گفته است حذف اعتبار 60 میلیارد تومانی از بودجه 94 ارتباطی با موضوع ریزگردها ندارد، این 60 میلیارد تومان برای آموزش و توانمندسازی جوامع محلی و سازمانهای مردمنهاد برای مشارکت در محیط زیست بود یعنی همایش و کارهایی از این قبیل. پاسخ شما به این موضوع چیست؟
یک بخش مهمی از این اعتبار برای کنترل، نظارت و ایجاد هماهنگی دستگاهها برای کنترل منابع است. مگر میشود بدون کمک جوامع محلی ریزگردها را کنترل کرد. حفظ تالاب و فرهنگسازی درباره اصلاح الگوهایی که تا به امروز باعث خشک شدن و مصرف بیرویه آب شدهاند مگر کارکردی جز احیای منابع و مراتع دارد. توانمندی جمعیت بومی در مناطقی که خشکسالی و ریزگردها آنها را تهدید میکند بخشی از برنامه کنترل و نظارت مسأله است. اصلاح شیوه کشاورزی یکی از اقدامات مهم برای جلوگیری ازمنابع آب و خاک و بیابانی شدن بیشتر کشور است!یکی از راهکارهایی که از سوی کارشناسان شنیده میشود باز کردن آب سدها به روی تالابها و دشتهای خشک شده است.
از سوی دیگر برخی اعتقاد دارند با توجه به کمبود آب، ممکن است که دولت به این نتیجه برسد که گزینه گرفتن حقابه از دشتها و سدها را کنار بگذارد. آیا این تصمیم درحد گمانه زنی رسانهها یا شبکههای اجتماعی است؟
بله دولت به دنبال این موضوع است. یک تفکر قدیمی در تصمیم گیریهای ما وجود دارد که در تقسیم آب ابتدا به آب شرب نگاه میکردیم، بعد حقابه کشاورزی را مشخص میکردیم چون با قوت و رزق و روزی مردم ارتباط مستقیمی داشت و بعد هم سهم صنعت را میدادیم، چون اشتغال ایجاد میکرد. در نهایت اگر چیزی میماند سهم طبیعت میشود. تجربه نشان داده هیچ وقت هیچ چیزی باقی نمیماند و هماره حوزهها با کمبود آب رو به رو بود. در نهایت برداشت بیرویه از سفرههای زیرزمینی، حاشیه رودخانهها و خود رودخانهها باعث معضلات محیط زیستی بسیاری شد.
الان بحث بر سر همین حقابه طبیعت است. دولت در تازهترین تصمیمگیری خود تأمین آب شرب را در همان اولویت اول قرار داده است چون با زندگی جمعیت انسانی سر و کار دارد. اما اگر آب را در چرخه هیدرولوژی (آب و طبیعت) خودش نگه نداریم و آن را نادیده بگیریم هم بخش کشاورزی متضرر میشود و هم صنعت زیان میبیند. الان در جمع مسئولان و تصمیمگیران این درک مشترک حاصل شده است. برای همین در لایحه تالابها که سازمان حفاظت محیط زیست تدوین و دولت هم آن را تصویب کرد بعد از آب شرب، اولویت دوم حقابه طبیعت و سفرههای زیرزمینی است. این چرخه هیدرولوژی باید بماند تا آبی برای مصرف داشته باشیم. الان این حقابه به رسمیت شناخته شده و در دستور کار دولت قرار گرفته است. این تغییر نگرش در سیاستها اتفاق مهمی است. باید اول چرخه حیات را حفاظت و بعد برای بهرهبرداری از آن برنامهریزی کنیم!
با توجه به وضعیت اورژانسی خوزستان، آیا حقابه تالابهای هورالعظیم و شادگان در دستور تأمین است؟
مصوبه تأمین حقابه تالابها به این موضوع اشاره دارد و وزارت نیرو مکلف است به نحوی حقابه تالابهای هورالعظیم و شادگان را رعایت کنید.
این روزها که ریزگردهای خوزستان دوباره خبرساز شدهاند، یکی از راهکارها استفاده ازمالچ پاشی است. این راهکار موافق و مخالف خود را دارد. برخی میگویند که با توجه به تالابی بودن کانونهای ریزگرد امکان استفاده از مالچ نیست. یک مسأله دیگری هم وجود دارد که در دولت گذشته محل بحث بین وزارت نیرو و منابع طبیعی و حفاظت محیط زیست شد و آن قیمت مالچ بود با توجه به ارزش افزوده مالچ استفاده از آن برای تثبیت خاک تپههای شنی چقدر امکانپذیر است؟
در کنترل ریزگردها هم بحث مالچ بیولوژی در میان است هم مالچ نفتی. بدون شک مالچ نفتی در تالابها کاربری ندارد مگر اضطرار باشد. اما مالچ پلیمری وجود دارد که نیاز به تأییدیههای لازم دارد. باید مشخص شود که مشکلات دیگری به وجود نمیآورد. اگر تأییدیه بگیرد با یک روش تلفیقی در کنار کاشت گیاهان مقاوم به کار برده میشود.
دیشب در هیأت دولت 30 هزار هکتار مالچ پاشی و بوته کاری به تصویب رسید.مشخص است که مالچ پلیمری چه مزیتی بر مالچ نفتی دارد؟
ما از متخصصین و صاحبنظران برای پاسخگویی به این سؤالات دعوت کردهایم و منتظر پاسخ آنها هستیم.
چرا زمانی که یک بحران زیست محیطی پیش میآید همه به سمت حفاظت محیط زیست میآیند؟
در حالی که عملکرد سایر دستگاهها معمولاً به ایجاد یک معضل و مسأله در حوزه محیط زیست منجر می شود.شاید به این دلیل است که حیطه تقسیم مسئولیتها را خوب نمیشناسیم. همچنین درباره بسیاری از موضوعات اطلاعرسانی کافی به مردم نمیشود. درست که سازمان حفاظت محیط زیست یک دستگاه نظارتی است اما باید قدرت کافی داشته باشد جلوی آسیبها و تخریبها را بگیرد و روند توسعه پایدار را دنبال کند تا توسعه بدون آسیب تحقق یابد.یعنی ریشه این آسیبها در دستگاههای دیگر است.
مسائل محیط زیست موضوعاتی فرادستگاهی است. مثل ریزگردها که مسألهای فراملی و فرا منطقهای است. امروز فقط غرب آسیا با هجوم ریزگردها رو به رو نیست. آفریقا هم با این معضل دست و پنجه نرم میکند. منشأ این ریزگردها هم علل و عوامل متعددی دارد. برخی از آنها به وضعیت آب و هوا و جو جهانی برمیگردد که ارتباطی با هیچ کسی یا دستگاهی ندارد، مثل گرم شدن زمین. بخشی هم به سیاستها در سطح کشور در مدیریت منابع آب، سدسازیها، مدیریت رودخانهها، مدیریت مراتع و زمینهای کشاورزی برمیگردد. سیاستهایی که در این محدوده اجرا میشود تأثیر بسیار زیادی روی تالاب و حفاظت از آنها و رودخانهها خواهد داشت
.بسیاری پیشنهاد دادهاند که دکتر ابتکار برای حل معضل ریزگردها دفتر خود را به خوزستان انتقال دهد، نظر شما درباره این پیشنهاد چیست؟
دفتر من هم در خوزستان است هم در سیستان و هم در سمنان هم در کرمانشاه و هم آذربایجان. چون ما هامون را داریم، ارومیه را داریم، بختگان را داریم. ما همه جا در خدمت محیط زیست هستیم.
نظر شما