سلامت نیوز:بررسی‌ها نشان می‌دهد بین ٨٠ تا ٨٥درصد از آب مصرفی در شبکه شهری نیاز به تصفیه تا حد استانداردهای آب شرب را ندارد.
علیرضا توکلی .دانشجوی مقطع دکترای رشته مهندسی آب دانشگاه علوم و تحقیقات تهران در روزنامه شرق نوشت: تامین آب مصرفی در بخش خانگی دغدغه مسوولان هرکشوری است.
طی سال‌های گذشته تحت تاثیر خشکسالی، تغییر اقلیم، افزایش جمعیت و کاهش بارندگی، میزان برداشت از منابع آب تجدیدپذیر و تجدید‌ناپذیر به‌شدت افزایش یافته، به طوری‌که منجر به بحرانی‌شدن وضعیت منابع آبی در اکثر کلان شهرهای کشور شده است. به طوری‌که سهم سرانه آب هر نفر از هفت‌هزارمترمکعب در ٤٠سال گذشته، به کمتر از دوهزارمترمکعب رسیده است. هم‌اکنون از ٦٠٩ دشت کشور بیش از ٣٥٠ دشت ممنوعه یا در شرف ممنوعیت قرار دارند. از ٥٠٠میلیاردمترمکعب ذخایر راهبردی آب زیرزمینی کشور حدود صدمیلیاردمترمکعب آن طی سال‌های گذشته مصرف شده است (ذخایر راهبردی آب‌هایی هستند که طی سالیان طولانی ایجاد شده‌اند و به قولی تجدید‌ناپذیرند ولی در ٣٠سال گذشته حدود ٢٠درصد آنها مصرف شده است). با توجه به مطالب فوق طی سال‌های اخیر طرح‌های تامین و انتقال آب شرب بسیار گسترش یافته‌اند.
از مهم‌ترین این طرح‌ها می‌توان به بزرگ‌ترین پروژه انتقال آب کشور از الیگودرز (سرشاخه‌های دز) به قم با انتقال سالانه ١٨١میلیون‌مترمکعب، احداث چهارسد انحرافی، پنج تونل با طول‌های ١/٢، ٢/٥، ٩ و ٣٦ کیلومتر و قطر چهارمتر اشاره کرد، همچنین طرح انتقال آب بهشت‌آباد از چهارمحال‌وبختیاری به اصفهان جهت تامین آب شرب با ظرفیت انتقال سالانه یک‌میلیاردوصدمیلیون‌مترمکعب با تونلی به طول ٦٤کیلومتر و قطر شش‌متر، طرح انتقال آب از سرشاخه‌های زاینده‌رود در منطقه کوهرنگ بختیاری به کرمان و یزد و کاشان، طرح انتقال آب از سرشاخه‌های کارون به فلات مرکزی ایران، طرح شیرین‌سازی و انتقال آب از دریای خزر به سمنان به مقدار ٢٠٠میلیون‌مترمکعب در سال با خط لوله ١٨٤کیلومتری با قطر هزارو٤٠٠میلیمتر، با استفاده از هشت ایستگاه پمپاژ و سه نیروگاه برق‌آبی و پروژه جدید انتقال آب شرب از خلیج‌فارس به فلات‌مرکزی اشاره کرد. پروژه‌ای که به گفته مسوولان با اجرای فاز نخست آن ١٥٠میلیون‌مترمکعب شیرین‌سازی آب انجام می‌شود که ٤٠میلیون‌مترمکعب به بندرعباس و ١١٠میلیون‌مترمکعب نیز به کرمان و یزد منتقل می‌شود. جهت انتقال آب در قطعه اول، هفت ایستگاه پمپاژ، هفت مخزن ذخیره‌ای و دو مخزن تعادلی طراحی شده و هزینه آن هزارو٣٥٠میلیاردتومان برآورد شده است. برای قطعه دوم، چهار ایستگاه پمپاژ، چهار مخزن ذخیره‌ای و یک مخزن تعادلی طراحی شده و هزینه آن حدود ٥٨٠میلیاردتومان پیش‌بینی شده است. قطعه سوم دارای دو ایستگاه پمپاژ، دو مخزن ذخیره‌ای و دو مخزن تعادلی با هزینه‌ای حدود ٥٥٠میلیاردتومان است. هدف این طرح انتقال آب شرب به فلات مرکزی ایران است که ١٦استان با جمعیت ٤٦میلیون‌نفر از استان خوزستان تا شرق سیستان‌وبلوچستان و از جنوب رشته‌کوه البرز تا بخش‌هایی از زاگرس را تحت‌پوشش قرار می‌دهد.
به گفته مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور، در حال حاضر مطالعات برخی کریدورها به اتمام رسیده است که مثلا می‌توان به کریدور دریای عمان به شمال استان سیستان‌وبلوچستان و کریدور انتقال آب به بخش‌هایی از کرمان و جنوب یزد اشاره کرد. طبق برآورد بخش خصوصی قیمت هر مترمکعب آب انتقال یافته به کرمان حدود هفت تا هشت‌هزارتومان است.
طرح انتقال آب خلیج‌فارس به فلات مرکزی جزو طرح‌های انتقال بین‌حوضه‌ای به شمار می‌رود که در بین روش‌های استحصال آب یکی از گران‌ترین و خسارت‌بارترین روش‌ها (بر محیط‌زیست) به شمار می‌آیند و اگر با روش شیرین‌کردن آب هم تلفیق شوند، آنگاه گران‌ترین روش به‌صورت مطلق برای استحصال آب در دنیا هستند. صرف‌نظر از توجیه‌داشتن یا نداشتن این‌گونه پروژه‌ها، ایرادات زیادی در شبکه آب شهری و روستایی کشور وجود دارد که منجر به تلفات زیاد در خطوط انتقال و توزیع می‌شود، مثلا در کلان‌شهر تهران تلفات فیزیکی و غیرفیزیکی شبکه، قبل از تحویل آب به مصرف‌کننده بین ٢٠ تا ٤٠درصد است. بعد از تحویل آب حدود ٣٠درصد تلفات توسط مشترکان صورت می‌گیرد. نباید این نکته را هم فراموش کرد که مصرف سرانه بخش خانگی دو برابر متوسط جهانی است.
همچنین استفاده از آب تصفیه شده برای شست‌وشو، استحمام و... یکی‌دیگر از عوامل هدررفت و اتلاف آب است. بررسی‌ها نشان می‌دهد بین ٨٠ تا ٨٥درصد از آب مصرفی در شبکه شهری نیاز به تصفیه تا حد استانداردهای آب شرب را ندارد. با توجه به هزینه‌های بالای آب تصفیه‌شده، بسیاری از کشورها از شبکه‌های دوگانه استفاده می‌کنند که آب شرب و غیرشرب تفکیک شده‌اند. در انتها به نظر می‌رسد قبل از مطرح‌کردن چنین پروژه‌های عظیمی بهتر است در اصلاح شبکه انتقال، توزیع، تفکیک آب شرب از غیرشرب و فرهنگ‌سازی در بخش خانگی اقدامات لازم صورت گیرد و سپس بنا به ضرورت، چنین پروژه‌های کلانی آن هم به‌صورت موردی مطرح شود.
نظر شما