به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر، دادستان کل کشور طی نامه ای به رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور ضمن هشدار نسبت به تبعات دفع زباله رایانه ای وی را مسئول پیگیری راهکاریهای مربوط به امحاء صحیح، اصولی و کم خطر این زباله ها دانست.

حجت الاسلام قربانعلی دری نجف آبادی در این نامه از فاطمه واعظ جوادی خواسته است تا با بررسی روشهای مشابه در سایر کشورها از بروز مشکلات زیست محیطی مربوط به امحاء حدود 4 میلیون قطعه ابزار الکترونیک جلوگیری کند.

دراین باره دکتر اسماعیل کهرم دکترای محیط زیست از دانشگاه ویلز انگلستان در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: پسماندهای ناشی از قطعات رایانه ای و دستگاههای الکترونیکی با توجه به خطر هایی که دارند می بایست به صورت جداگانه و با روشهای علمی همانند سایر کشورهای جهان حمل و سپس دفع شود تا تاثیرات خطرناک و مخرب خود را بر محیط زیست و انسانها باقی نگذارد.

عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست دانشگاه آزاد افزود : در کشورهای جهان مراکزی وجود دارد که این زباله ها را تفکیک کرده و بر اساس میزان پرخطر بودن آنها تقسیم بندی می کنند و سپس به صورت جداگانه و با تفکیک از دیگر زباله ها آنها را دفع می کنند تا کمترین خطری برای محیط زیست نداشته باشد.

این کارشناس محیط زیست با تشریح چگونگی دفع صحیح و بی خطر زباله های قطعات رایانه ای گفت : باید این قطعات را بعد از تفکیک به روشهای درست حمل کرد و بعد از آن با ریختن قالب زخیم بتن اطراف آن در عمق 7 تا 8 متری زمین چال کرد تا کوچکترین تشعشعات آن به بیرون و فضای محیط زیست نفوذ نکند.

دکتر کهرم افزود : با توجه به اینکه بسیاری از قطعات دستگاههای رایانه ای "الکترومگنتیک" هستند اگر به صورت درست و کارشناسانه دفع نشوند با تشعشعاتی که از خود بروز می دهند سلامتی انسانها را با خطر جدی روبرو خواهند کرد. در قطعات "الکترومگنتیک" امواج به صورت عمود بر هم منتشر می شود که برای انسانها بسیار خطرناک است. درست مانند کاری که دستگاههای مایکروویو انجام می دهند و مواد غذایی را از درون می پزند این تشعشعات نیز می توانند تاثیرات خطرناک و مخرب ژنتیکی بر بدن انسانها گذاشته و علاوه بر آسیب رساندن به اندامهای داخلی بدن موجب متولد شدن کودکان ناقص الخلقه نیز شوند.

در این باره مدیر کل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست به پایگاه خبری فضای سبز ومحیط زیست ایران گفته است : موضوع دفع زباله های رایانه ای معضل جدیدی است که خیلی از کشورهای دنیا با آن مواجه هستند و دراین باره کمیته فنی مدیریت پسمانده های الکترونیک با همکاری دفتر صنایع الکترونیک وزارت صنایع به منظور مقابله با این معضل تشکیل شده است.

دکتر سروش مدبری افزوده است : البته کالاهای رایانه ای درایران هنوز به مرحله پسماند نرسیده اند ولی ما از هم اکنون در پی برنامه ریزی صحیح در خصوص این موضوع هستیم.

این در حالی است که دکتر اسماعیل کهرم با انتقاد شدید از عملکرد سازمان حفاظت محیط زیست در این باره گفت: متاسفانه در سالهای اخیر به همه مسائلی که به نوعی دغدغه و مورد نگرانی مردم،علاقمندان و کارشناسان مسائل زیست محیطی بوده مانند حیات وحش، تالابها، جنگلها، آلودگی هوای شهرهای بزرگ و ... با بی برنامگی و کارهای غیر کارشناسی مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست کشور آسیبهای جدی وارد شده است، به همین دلیل نیز امیدی نمی رود که در رابطه با دفع زباله های قطعات رایانه ای کار درست و صحیحی از سوی این سازمان انجام گیرد.   

دکتر کهرم در ادامه گفتگوی خود به خبرنگار مهر گفت : البته مسئله زباله های خطرناک زیست محیطی تنها به پسماندهای رایانه ای محدود نمی شود چرا که قطعات پر خطر دیگری نیز مانند باطریهای اتومبیل، قطعات یخچال که آلوده به گاز " سی اف سی " است ، باکهای بنزین، قطعات تلویزیون و ... هر روزه و به صورت غیر کارشناسی همراه با دیگر زباله ها دفع می شود که هر کدام با توجه به میزان خطری که دارند محیط زیست و حیات انسانها را با آسیب های جدی روبرو می کند.

بر اساس قوانین جهانی زباله های الکترونیکی و الکتریکی (WEE) بازیافت این نوع زباله ها به میزان چهار کیلوگرم به ازای هر نفر الزامی است.

به موجب این قانون تولید کنندگان موظف هستند بودجه طرحهای بازیافت این نوع زباله ها را تامین کنند و خرده فروشان خدمات بازپس گیری را در اختیار مشتریان قرار دهند.

در حالی که موضوع بازیافت زباله های الکترونیکی سالهاست که در دنیا به صورت جدی انجام می شود در کشور ما این بحث هنوز به صورت جدی مطرح نشده است.

هم اکنون در تهران افرادی در امر خرید قطعات قدیمی و رایانه های مستهلک در محله شوش به صورت متمرکز فعالیت می کنند و بررسیهای خبرنگار مهر حاکی از آن است که هر یک از این فعالان سالانه 15 تا 20 میلیون تومان از بابت تجارت قطعات دسته دوم و قدیمی رایانه به دست می آورند بدون آنکه بدانند فعالیت و قرار گرفتن در مجاورت این قطعات در دراز مدت می تواند آسیبهای جدی و فراوانی به اندامهای داخلی و ساختار ژنتیکی آنها وارد کند.   

هم اکنون در دنیا بر اساس گزارش سازمان ملل بین 20 تا 50 میلیون تن زباله الکترونیکی در سال دفع شده و کشور آمریکا بزرگترین تولید کننده این زباله ها در جهان محسوب می شود.

سروش مدبری که علاوه بر مدیر کلی دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست کشور، مدیر مرکز منطقه ای کنوانسیون "بازل" نیز هست ضمن پرسود خواندن تجارت پسماند الکترونیک و استقبال از مشارکت بخش خصوصی و مراکز دانشگاهی در این خصوص گفت: در حال حاضر سه پیشنهاد خارجی جهت مشارکت در بازیافت پسماندهای الکترونیک از بخشهای خصوصی داریم.

مدبری همچنین از تهیه پاسخ به نامه دادستان کل کشور خبر داد و تأکید کرد: با توجه به جلسات هفتگی کمیته فنی مدیریت پسماند و برنامه ریزیهای آتی مشکل خاصی وجود نخواهد داشت.

پیش از این نائب رئیس خدمات رایانه ای مشهد نسبت به خطرات دفع غیر علمی و غیر اصولی این نوع زباله در مشهد هشدار داده بود.

گوشیهای تلفن از رده خارج شده، باتری، قطعات فرسوده رایانه، ماکروویو و دیگر لوازم الکترونیک را زباله های الکترونیکی می نامند که به دلیل وجود فلزات سنگین در این زباله ها و موادی از قبیل پلاستیک، سرب، آلومینیوم، طلا، نقره و به ویژه فلزات سنگینی همچون جیوه، کادمیم و آرسنیک بسیار خطر آفرین هستند و اگر گوشت حیواناتی که این مواد در بدن آنها تجمع یافته باشد مصرف شود سلامت افراد جامعه را به شدت تهدید می کند.