سلامت نیوز:شاید شنیده باشید که با وجود مشکلات عدیده اقتصادی این سال‌ها، بسیاری از خانواده‌ها از شرایط مناسب تغذیه سالم بهره‌مند نبوده و در برخی موارد دچار سوءتغذیه هستند. تغذیه ناسالم آسیب‌های متعددی را به خانواده و افراد آن زده و در بسیاری از موارد معضلاتی که گریبان یکی از اعضای خانواده را گرفته، سایرین را نیز با خود همراه می‌سازد. 

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شهروند ،مهم این است که راهکارهای مناسب، آسان و ارزان برای تغذیه مناسب توسط دولت و گروه‌های اجتماعی برای اعضای خانواده ارایه شود. شاید نیاز باشد که در این‌خصوص کمپین سلامت خانواده راه‌اندازی و ترویج شود. البته طی روزهای گذشته دکتر زهرا عبداللهی، مدیرکل اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از تشکیل بسیج آموزش همگانی درخصوص تغذیه سالم خبر داده است. او علاوه‌بر سوءتغذیه در اثر کم‌خواری، سوءتغذیه بر اثر بیش‌خواری نیز وجود دارد که با اضافه‌وزن و چاقی نمود می‌کند. 

الگوی مصرف غذایی، یک عامل خطر مهم برای بیماری‌های غیرواگیر مانند دیابت، چربی و فشارخون، بیماری‌های قلبی و عروقی، انواع سرطان‌ها و پوکی استخوان است و کاهش این عوارض در گرو اصلاح الگوی غذایی مردم است.

خبر خوب این است که بنا به گفته عبداللهی، اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت، مشکلات تغذیه‌ای شایع کشور را شناسایی و آنها را اولویت‌بندی می‌کند و سپس با طراحی راهکارها و مداخلات لازم و الگوسازی و اجرای پایلوت آنها، این برنامه‌ها را برای اجرای کشوری آماده می‌سازد.

عبداللهی ارتقای فرهنگ و سواد جامعه به منظور بهبود دانش، آگاهی و عملکرد مردم را با تأکید بر گروه‌های آسیب‌پذیر از برنامه‌های مهم اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت دانسته و گفته یکی از برنامه‌ها آموزش همگانی تغذیه برای مردم با استفاده از امکانات موجود در بخش‌های مختلف ازجمله سازمان بهزیستی، آموزش و پرورش و... است. برای مثال کودکان باید از ابتدای کودکی در مهدهای‌کودک و مدارس آموزش‌های لازم را فراگیرند.

علاوه‌بر آموزش از طریق رسانه‌های جمعی، باید آگاهی و آموزش برای کارکنان شبکه بهداشتی - درمانی کشور، معلمان، مربیان مهدکودک، سازمان بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی(ره) و ...  نیز انجام شود.

اما شاید شما از خود بپرسید که چگونه می‌توان فرق بین غذای سالم و ناسالم را تشخیص داد؟ تغذیه سالم یعنی انتخاب غذاهای متنوع از گروه‌های غذایی مختلف. برای تغذیه سالم مجبور نیستید یک رژیم محدود و سخت داشته باشید. تغذیه سالم یعنی ایجاد تغییراتی که بتوانید برای همیشه آنها را پیروی کنید.

تغذیه سالم مهم است به چند دلیل:
۱-  غذاهای سالم تامین‌کننده مواد مغذی مورد نیاز بدن است.
مواد مغذی علاوه‌بر تأمین انرژی بدن، در حفظ عملکرد مغز، قلب و ماهیچه نیز اهمیت دارد.
۲-  تغذیه سالم ریسک ابتلا به بیماری‌ها را کاهش می‌دهد.
الف- مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزیجات ریسک ابتلا به دیابت، فشارخون بالا و برخی از انواع سرطان را کاهش می‌دهد.
ب- مصرف کمتر چربی‌های اشباع (روغن‌های جامد) ریسک افزایش کلسترول خون را کاهش می‌دهد.
ج- مصرف کافی کلسیم و ویتامین D از پوکی استخوان  پیشگیری  می‌کند.
۳- تغذیه سالم، در کنترل و بهبود علایم بعضی از بیماری‌های مهم نیز کمک‌کننده است.
رعایت برنامه غذایی متعادل و تغذیه سالم، در کنترل دیابت و فشارخون بالا نقش دارد.
حالا وقت آن است که بدانید اصول یک تغذیه سالم و متعادل چیست؟
در تنظیم یک برنامه غذایی سالم، ٣ نکته زیر را در ذهن داشته باشید:
تعادل: یک رژیم غذایی متعادل (استفاده از حداقل تعداد واحدهای مورد نیاز از هر گروه غذایی) تضمین‌کننده دریافت مواد مغذی مورد نیاز است.

تنوع: طیف وسیعی از غذاهای متنوع را مصرف کنید. هیچ غذایی به تنهایی تامین‌کننده مواد مغذی موردنیازتان نیست. از هر گروه غذایی، انواع غذاهای متنوع را انتخاب کنید.

میانه‌روی: میانه‌روی در هر کاری کلید موفقیت است. پس با رعایت میانه‌روی در مصرف شیرینی‌جات، چربی‌ها و نمک‌ها می‌توانید از همه غذاهای دلخواه خود بهره‌مند شوید.

برای ارزیابی خود، دفتر یادداشتی تهیه کنید و یک هفته کامل، تمام چیزهایی که می‌خورید و می‌نوشید را در آن با مقدارش یادداشت کنید. سپس با ارزیابی آن، توجه کنید آیا از همه گروه‌های غذایی با تنوع می‌خورید یا نه؟ و آیا برنامه غذایی شما یکنواخت است یا متنوع! با این ارزیابی متوجه می‌شوید آیا تغذیه سالم دارید یا نه؟ وگرنه لازم است با تغییر برنامه غذایی خود و ایجاد تغییرات مورد نیاز، سلامت خود را بیمه کنید.

در دفتر یادداشت خود به حجم‌های مصرفی خود نیز دقت کنید.  ممکن است متوجه شوید فقط در صبحانه خود حجم زیادی نان می‌خورید ولی از دیگر گروه‌های غذایی خبری نیست بنابراین می‌توانید با کاهش مصرف آن، میوه‌ها و سبزیجات را نیز وارد صبحانه خود و به این ترتیب به طرف تغذیه سالم حرکت کنید.
یا اگر متوجه شدید، در روز از محصولات پرچرب استفاده می‌کنید، می‌توانید انواع کم‌چرب آن را جایگزین کنید. همچنین اگر متوجه شدید در طول روز به ندرت میوه‌ها و سبزیجات می‌خورید، وارد کردن میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ را جزو اهداف خود قرار دهید.

مثلا گوجه‌فرنگی، کاهو، خیار و... را می‌توانید در سالاد خود در هر وعده غذایی داشته باشید. همه چیز به سلیقه و علاقه شما بستگی دارد. پس دست به کار شوید و سلیقه خود را در انتخاب میوه‌ها و سبزیجات رنگارنگ نشان دهید. تغذیه سالم یعنی همین!
مطمئنا قبول دارید که برای پیشرفت مداوم باید ارزیابی شوید!
پس بعد از هفته اول و تصمیم‌گیری برای ایجاد تغییرات و اجرای آن، دفتر یادداشت خود را همچنان بنویسید تا در هفته‌های بعد با مرور آن هدف‌های دیگری برای دستیابی به تغذیه سالم تعیین کنید.

پس فراموش نکنید و با مرور دفتر یادداشت خود به سوالات زیر پاسخ دهید: 
- آیا حداقل مقدار واحدهای مورد نیاز را از هر گروه غذایی دریافت  می‌کنید؟
- آیا به مقدار فراوان در طول روز میوه و سبزی می‌خورید؟
-  آیا مقدار قند، نمک و چربی غذاهایتان پایین است؟
- آیا غذاهایتان را خودتان در منزل تهیه می‌کنید یا غذاهای حاضری و فست فودها را مصرف می‌کنید؟
- آیا نوشابه‌های سرشار از قند می‌خورید؟
-  آیا به مقدار فراوان آب می‌خورید؟
و هر هفته این سوالات را از خود بپرسید و بر موفقیت‌های خود در داشتن تغذیه سالم بیفزایید. قطعا تا بسیج همگانی سلامت خود را جمع و جور کند و بخواهد شما را هدایت کند، شما اقدامات ابتدایی را انجام داده‌اید و نیروی تازه نفسی برای این کمپین و کارزار ملی
خواهید  بود.