سلامت نیوز: کاووس سیدامامی استاد دانشگاه و فعال محیط زیست در روزنامه ایران نوشت : مقامهای ارشد نظام تصمیمها و دستورات مهمی را برای جلوگیری از تخریب محیط زیست و حفظ منابع طبیعی صادر کردند. این مجموعه تصمیمها بیش از همه مسئولیت سازمان محیط زیست را سنگینتر کرده است. چنان که از اظهارات رئیس این سازمان پیدا است بعد از دستورات رهبری و رئیسجمهوری به نظر میآید فصل تازهای در عملکرد محیطبانان و فعالان حوزه زیست محیطی گشوده شده است.
اما در شرایط فعلی این سازمان برای ایفای نقش خطیر خود لازم است بر مشکلات و مسائل حاشیهای غلبه کند. یکی از این حاشیههای خبرساز طرحی بود که پیش از این در بهارستان به جریان افتاد. طرحی با امضای 130 تن از نمایندگان محترم مجلس که سازمان حفاظت محیطزیست در وزارت جهاد کشاورزی ادغام شود. یکبار در دوران پیش از انقلاب نیزچنین طرحی مطرح شده بود که البته هرگز تحقق نیافت.
در اینجا مقصود دفاع صرف از عملکرد سازمان حفاظت محیطزیست یا نقد وزارت جهاد کشاورزی نیست و مانند بسیاری دیگر از فعالان محیطزیست به برخی تصمیمگیریها و عملکردهای سازمان انتقادهایی دارم.
اما نباید این نگاههای بخشی و یا احیاناً سیاسی ادامه پیدا کند که یک سازمان با تمام محدودیتهای بودجهای، قانونی و سیاسیاش چنین در معرض فشار قرار گیرد. افرادی که با مقاصد سیاسی اقدام به حاشیهسازی در این عرصه میکنند. اغلب یا نگرانی از مشکلات محیط زیست ایران ندارند و یا در گفتار و کردارشان معمولاً در صف حامیان پروژههای آسیبزا به محیط زیست، مثل سدسازیهای، جادهسازی از میان پارکهای ملی و بهرهبرداریهای ناپایدار از منابع طبیعی قرار میگیرند.
نباید از نظر دور داشت که بحرانهای محیطزیستی ایران مثل پدیدار شدن مشکل ریزگردها نه به یک سال و دوسال اخیر بر میگردد و نه میتوان برای آن راه حلی فوری یافت. این مشکل حاصل بیتوجهی چند دههای به پیامدهای خشکاندن تالابها و فرسایش خاک در اثر چرای بیرویه یا شیوههای ناپایدار کشاورزی در داخل ایران و در کشورهای همجوار بوده است.
راه حل نیز، برخلاف آنچه به غلط در میان مردم تبلیغ میشود، مالچ پاشی نیست. هزاران هکتار زمین فرسایش یافته و بسترهای خشک تالابها در ایران و عراق و سوریه را نمیتوان با مواد نفتی پوشاند تا جلوی برخاستن خاک گرفته شود.
علاوه بر مشکلاتی که در اثر سدسازیهای بیمطالعه، خشکاندن تالابها، فرسایش گسترده خاک به سبب چرای بیرویه و انواع کشاورزی های ناپایدار پدید آمده است، تغییرات آب و هوایی و از جمله تداوم خشکسالیها در منطقه ما عاملی مهم در بروز پدیده گردوغبار بوده است. راه حل اصلی مشکل ریزگردها بازگرداندن حقابه تالابهایی است که رسوب پودرمانند کف آنها منشا اصلی بیشتر ریزگردها در جنوب غربی و غربی و تا حدودی شرقی کشور است. منشا گردوغبار محلی نیز غالبا خاک فرسایش یافته و کاهش پوشش گیاهی بخشهای گستردهای از سرزمین کشور ماست.
با توجه به تداوم خشکسالی و تغییر جهت منابع آبی کشور به انواع کشاورزیهای ناپایدار و مشکلات سیاسی ناشی از بازپس گرفتن این منابع از بخش کشاورزی، باید اذعان داشت که راه حل سادهای نه تنها پیشروی سازمان محیط زیست بلکه در مقابل کل دولت و حتی دولتهای بعدی نیز قرار ندارد. به علاوه، تغییرات آب و هوایی ناشی از گرمایش کره زمین را نیز نمیتوان با هیچ ارادهای در سطح ملی برطرف کرد.
آنچه میماند دوری از واکنشهای هیجانی و تلاش برای یافتن راه حلهای عاقلانه و علمی برای روبهرو شدن با مشکل، همکاری تمامی دستگاههای دولتی و به ویژه همکاری قانونگذاران کشور است. انتظاری که از نمایندگان محترم ملت در مجلس میرود این است که به جای توجه به منافع جاری حوزههای انتخابیه خود، منافع درازمدت کشور را در نظر گیرند و در برابر فشارهایی برای احداث بدون ارزیابیهای محیطزیستی سد و جاده در حوزه انتخابیه آنان به عمل میآید مقاومت کنند.
در شرایط کنونی بایدبه وسیله تمامی رسانههای ارتباطی این حقیقت به مردم ایران اطلاعرسانی شود که کشور ما متاسفانه دچار خشکی بیشتر و ادامهدار، کمبود جدی منابع آبی و مشکلات محیط زیستی ناشی از آن شده است و مردم باید خود را آماده انطباق با شرایط جدید آب و هوایی در کل منطقه کنند. فراموش نکنیم که کشور ما با عوارض ناگوار سالها غفلت از محیط زیست و گسترش شیوههای ناپایدار بهرهبرداری از منابع طبیعی کشور دست و پنجه نرم میکند.
نظر شما