بیماری توهم یا پارانویا، در تعریف عام آن، حالتی است كه شخص در آن با اهمیت فوق العاده و خارج از اندازه‌ای كه به سلامت جانی و مالی خود می‌دهد، خود را شكنجه می‌دهد. این‌گونه از افراد مدام در این فكر هستند كه عواملی انسانی، طبیعی یا ماوراء طبیعی خودشان، دارایی و افراد خانواده شان را تهدید می‌كند و همه، در فكر توطئه چینی بر ضد‌آنها هستند.

امیل كریپلین روان‌شناس آلمانی، در تلاش اولیه خود برای دسته بندی بیماری‌های روانی، از اصطلاح پارانویای مطلق برای شرح حالت روانی‌ای استفاده كرد كه توهم، جزء اصلی آن باشد اما این توهم هیچ صدمه و زوال آشكاری به سلامت عقل شخص وارد نكند.همچنین دانیل فریمن، از سازمان ویلكام تروست به این نتیجه رسیده است كه روابط اجتماعی شهرنشینان نسبت به روستا نشینان بسیار متزلزل و ناپایدار است. به‌طور مثال شهروندان انگلیسی نسبت به 50 سال قبل چهار برابر تنهاتر هستند.

این تنها دلیلی نیست كه انسان‌ها را دچار مشكلات مغزی - روانی می‌كند، بی‌عدالتی‌های اجتماعی، استرس، فشارهای تحصیلی و كاری و به‌دنبال شغل مناسب بودن در به‌وجودآوردن این مشكلات نقش اساسی دارند.

از نظر دانیل فریمن، عوامل دیگری در این مورد مؤثر هستند مثل ترساندن بیش از حد مردم از افزایش جنایات توسط وسایل ارتباط جمعی و نتیجه این می‌شود كه اجازه نمی‌دهیم بچه‌هایمان درخیابان بازی كنند و نسبت به انسان‌های دیگر اعتماد  داشته باشند؛ همچنین مرتب توسط دوربین‌های ویدئویی كنترل می‌شوند.