سلامت نیوز: هر از  چند گاه یك بار خبری در رسانه ها انتشار می یابد كه یا از نقش خوراكی ها در ایجاد سرطان و یا از تأثیر برخی مواد غذایی در پیشگیری یا درمان تعدادی از سرطان ها خبر می دهد.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از نشریه دانستنی های سرطان، این اطلاعات جسته – گریخته نمی تواند به طور جامع مردم را از اثر گذاری رژیم غذایی بر ابتلا به سرطان یا جلوگیری از ابتلا به سرطان و در نهایت، كمك به بهبود افراد مبتلا آگاه كند. مطلب زیر كه به صورت پرسش و پاسخ تهیه شده برای رفع این كاستی، تهیه و تقدیم خوانندگان گرامی شده است:

— نخستین پرسش این است كه رژیم غذایی می تواند خطر ابتلا به سرطان را كاهش دهد؟

- رژیم غذایی عامل ایجاد 40-30 درصد از سرطان ها در مردان و 60 درصد از سرطان ها در زنان است.

سرطان كولون و سرطان سینه كه از شیوع بالایی برخوردارند، بیشترین ارتباط را با رژیم غذایی دارند.

با یك تغییر ساده در رژیم غذایی می توان خطر ابتلا به سرطان را پایین آورد و میزان تلفات ناشی از آن را به طور چشمگیری كاهش داد.

— چگونه رژیم غذایی باعث پیشگیری یا پیشرفت سرطان می شود؟

-     وقتی یك عامل سرطان زا وارد بدن ما  می شود، سلول ها به روش های مختلفی با آن مقابله می كنند كه اگر در این مرحله موفق نشوند، سلول به یك تومور تبدیل شود. بعضی از غذاها از رسیدن سلول به این مرحله پیشگیری می كنند و در نتیجه سرطان پیشرفت نمی كند. بعضی از غذاها هم ممكن است باعث سرعت یافتن رشد و تكثیر غیر طبیعی سلول و تبدیل آن به یك تومور شوند.

در پاسخ به این پرسش كه «آیا پرهیز از برخورد با عوامل سرطانزا و استفاده از یك رژیم غذایی سالم می تواند به ما در كنترل عوامل ابتلا به سرطان كمك كند؟»

پاسخ می دهیم: بله.

عوامل پیش برنده سرطان در رژیم غذایی

چربی: روی چربی مطالعات دقیقی انجام گرفته و معلوم شده در بین مواد مختلف موجود در رژیم غذایی، چربی بیشترین ارتباط را با سرطان دارد.

تحقیقات آزمایشگاهی و مطالعاتی كه روی عادات غذایی مردم انجام گرفته است، نشان می دهد كه مصرف بالای چربی اشباع و غیر اشباع. باعث بالا رفتن احتمال ابتلا به سرطان های كولوركتال، سینه و پروستات می شود.

دانشمندان هنوز نتوانسته مشخص كنند كه چگونه چربی باعث پیشرفت سرطان می شود ولی به نظر می رسد كه چربی، سلول های غیر طبیعی اولیه یی را كه تغییر یافته اند، در بر می گیرد و منجر به سرطانی شدن آنها می شود و یا ممكن است باعث رشد تومورهای ایجاد شده، گردد.

الكل: ارتباط دقیقی بین الكل و سرطان شناخته نشده است، اما مطالعات نشان می دهد كه مشروبات الكلی خطر ابتلا به سرطان‌های دهان، گلو و كبد را بیشتر می كند. افراد سیگاری كه مشروبات الكلی هم مصرف می كنند بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارند.

غذاهای نمك سود و دودی: این غذاها وقتی كه مرتب و به مقدار زیاد خورده شوند، احتمال ابتلا به سرطان معده را بالا می برند. غذاهای كباب شده روی ذغال چوب به طور چشمگیری خطر سرطان را بالا نمی برند، اما عاقلانه است كه از مصرف این غذاها نیز اجتناب شود.

سایر عوامل: دانشمندان در حال مطالعه و تحقیق هستند تا دریابند كه آیا چاقی، انرژی كل یا میزان پروتئین دریافتی روزانه، با خطر ابتلا به سرطان ارتباط دارد یا نه؟

احتمال اینكه افراد چاق در سن جوانی در اثر ابتلا به یكی از انواع سرطان بمیرند بیشتر از افراد دیگر است.

باید به این مساله مهم توجه كنیم:

«چه چیزی بخوریم و به چه مقدار مصرف كنیم».

تحقیقات نشان می دهد كه دریافت انرژی كمتر، می تواند خطر سرطان را كاهش دهد.

دیگر عوامل خطرزا

آفت كش ها: آزمایشات انجام شده بر روی حیوانات نشان می دهد كه آفت كش ها می تواند ایجاد سرطان كند ولی در انسان، ارتباط بین آفت كش ها و ایجاد سرطان هنوز با ابهامات زیادی همراه است.

افزودنی های غذایی: روی مواد رنگی و طعم دهنده ها آزمایشات لازم انجام می شود و اگر سرطان زا بودن آنها مشخص شود، اجازه استفاده از آنها در محصولات غذایی داده نمی شود.

تحقیقات انجام یافته، ارتباط روشنی را بین مصرف شیرین كننده های مصنوعی (مثل سیكلامات و ساخارین) با سرطان مثانه و دیگر سرطان ها نشان نمی دهد.

كافئین: مطالعات گویای آن است كه كافئین منجر به سرطان و یا پیشرفت آن نمی شود.

پرتوافكنی (اشعه دادن): هیچ مدرك علمی از ارتباط بین پرتو افكنی روی غذا و ایجاد سرطان منتشر نشده است.

FDA (سازمان غذا و داروی آمریكا)، غذاهای اشعه داده شده را از نظر ایمنی تایید می كند و اشعه داد غذا، باعث ایجاد رادیواكتیو در آن نمی شود، اما مخالفان پرتوافكنی غذا معتقدند كه اشعه دادن به غذا باعث تغییراتی در آن می شود و تركیبات جدیدی را در آن ایجاد می كند كه ممكن است مضر و سرطان زا باشد.

نقش محافظتی غذاها

آزمایشات انجام گرفته نشان می دهد كه خوردن سبزیجات، میوه جات و غلات كامل، به ویژه سبزی های سبز، زرد و مركبات باعث پایین آمدن خطر ابتلا به سرطان های ریه، معده، و روده بزرگ می شود.

سعی كنید روزانه 5 واحد میوه و سبزی و 6 واحد از تولیدات غلات كامل مصرف كنید. هر واحد معادل نصف فنجان است، بنابراین به راحتی می توان 2 واحد را در یك وعده غذایی میل كرد.

دیگر عوامل محافظت كننده

سلنیوم عنصری است كه به كاهش شیوع سرطان كولون و پستان و دیگر سرطان ها در انسان كمك می كند.

كلسیم هم اثر محافظتی در برابر سرطان كولون دارد.

ویتامین E از ویتامین هایی است كه از سرطان معده، مری و ریه پیشگیری می كند.

فیبر بخش غیر قابل هضم غذای گیاهی است.

به نظر می آید كه وقتی فیبر به اندازه كافی مصرف شود، ابتلا به سرطان روده را كاهش می دهد.

غذاهای غنی از فیبر

حبوبات خشك (لوبیا قرمز و عدس)، غلات سبوس دار، بروكلی (كلم ایتالیایی)، كلم، هویج، ذرت بو داده شده، آلو بخارا و آلو خشك، دانه غلات، نخودها، كشمش، آرد كامل،  غلات

اسید اسكوربیك یا ویتامین ث به محافظت در مقابل سرطان مری و معده كمك می كند.

منابع ویتامین ث عبارتند است از:

بروكلی (كلم ایتالیایی)، كلم بروكسل، طالبی و گرمك، گل كلم، مركبات و آب آنها، كیوی، فلفل قرمز و سبز، توت فرنگی، خانواده شلغم.

هم ویتامین A و هم بتاكاروتن كه شكلی از ویتامین A است، در میوه ها و سبزیجات یافت می شوند و عقیده بر این است كه خطر ابتلا به سرطان ها را كاهش می دهند.

در افرادی كه منابع غنی از ویتامین A مصرف می كنند، خطر ابتلا به سرطان، به خصوص سرطان ریه پایین تر از افرادی است كه این غذاها را كمتر مصرف می كنند

بهترین منابع بتاكاروتن میوه ها و سبزی های زرد و سبزه تیره است.

منابع بتاكاروتن عبارت است:

زردآلو، بروكلی (كلم ایتالیایی)، طالبی و گرمك، هویج، كلم برگ (كلم پیچ)، كدو، اسفناج، سیب زمینی شیرین

ویتامین A در محصولات لبنی و مارگارین نیز یافت می شود.

برخلاف بتاكاروتن، ویتامین A اگر بیش از مقدار توصیه شده مصرف شود، می تواند سمی باشد، لذا نباید در دوزهای بالا مورد استفاده قرار گیرد، البته استفاده از دوزهای بالا در معالجه برخی بیماری ها، زیر نظر پزشك لازم است.

اكنون كه به ارتباط بین رژیم غذایی و سرطان پی برده اید. ممكن است این احساس در شما پیدا شود كه باید هر چه سریع تر رژیم غذایی خود را تغییر دهید. ولی بهترین راه است كه این كار را به صورت فوری  یك دفعه انجام ندهید. عادات غذایی شما طی زمانی طولانی ایجاد شده است و تغییر آن وقت زیادی می برد.

كلید موفقت شما میانه روی است:

مصرف غذاهایی را كه چربی بالایی دارند محدود كنید و از مواد غذایی پخته شده و میان وعده هایی كه چربی بالینی دارند استفاده كنید. مصرف كره، خامه سس، سالاد و گوشت را محدود كنید.

اگر برنامه رژیمی خود را با مصرف مقدار فراوانی میوه، سبزی و غلات كامل متعادل كنید، احساس گرسنگی نخواهید كرد.

وقتی یك وعده غذایی پرچرب مصرف كردید، سعی كنید با مصرف غذاهای كم چرب در طول روز، رژیم غذایی خود را متعادل كنید.