سلامت نیوز:پس از خزر و ارومیه، دریاچه هامون در رتبه سوم بزرگ‌ترین دریاچه‌های ایران ایستاده است. دریاچه و تالاب هامون واقع در استان سیستان و بلوچستان در فاصله ٢٠٠ كیلومتری شمال زاهدان مركز این استان در حوضه آبریز پنج شهرستان زابل، زهك، هیرمند، هامون و نیمروز واقع و از سه دریاچه كوچك به نام‌های هامون پوزك، هامون صابری و هامون هیرمند تشكیل شده است؛ دریاچه‌هایی كه در زمان وفور آب به هم متصل می‌شوند تا بدنه واحد هامون را تشكیل دهند كه در زمان پرآبی وسعتش به ۵۶۶۰ كیلومتر مربع می‌رسد. از این میان ۳۸۲۰ كیلومتر مربع از دریاچه متعلق به ایران و بقیه سهم كشور همسایه، افغانستان است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد،بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین كشور كه عنوان هفتمین تالاب بین‌المللی در دنیا است از طریق رودخانه سیستان، رودخانه پریان مرزی، فراه رود، چخان رود، خاش رود از افغانستان و بندان، شورو و چند رودخانه كوچك دیگر تغذیه می‌شود. وابستگی دریاچه هامون به رودخانه هیرمند باعث شده تا هرگونه نوسانات در میزان آب آن، مشكلاتی را برای كل سیستم به وجود آورد.
دریاچه هامون به خاطر آب شیرین، امكان پرورش و صید ماهی در سال‌های پر آبی و تامین علوفه دام‌ها از طریق حاشیه و نیزارهای آن و تا اواخر دهه ٧٠ به عنوان عامل اصلی حیات سیستان شناخته می‌شد اما حالا از حدود ١١ سال پیش تاكنون به دلیل قطع رودخانه هیرمند و خشك شدن بستر دریاچه هامون با بحران خشكسالی روبه‌رو شده است و منطقه‌ای كه در گذشته به انبار غله ایران معروف بود اكنون با معضلاتی همچون از بین رفتن كشاورزی، دامپروری و صیادی دست
به گریبان است.
آب این رودخانه به سوی ایران به علت جنگ و بی ثباتی این كشور چندین دوره قطع و باعث ایجاد خشكسالی‌های شدید شده و آثار زیان بار اقتصادی و اجتماعی فراوانی را برای این منطقه در پی داشته است.
بنا به گزارش‌های منتشر شده در سال ٩٢ در اثر خشك شدن هامون ١٥ هزار صیاد بیكار شدند و زنانی كه با بهره‌گیری از نی‌های دریاچه به تولید صنایع دستی اشتغال داشتند منبع درآمد خود را از دست دادند. دامداران سیستانی با ۱۲۰ هزار راس گاوی كه در ۷۰ هزار هكتار از اراضی دریاچه چرا می‌كردند، مهاجرت كردند و ۸۰۰ روستا تحت تاثیر هجوم شن‌های روان دریاچه قرار گرفت.
دریاچه‌ای كه سالانه ۱۲ هزار تن ماهی از آن صید می‌شد تبدیل به بستری خشك و تفتیده شد، بستری كه پیش از آن در زمان وزش بادهای ١٢٠ روزه سیستان منبعی برای خنك كردن آب و هوا بود پس از آن موجب افزایش گرد و غبار و آلودگی هوا در منطقه شد و در بسیاری از موارد این آلودگی از پنج برابر حد بحران نیز فرا رفت.
بهار سال گذشته جاری شدن سیلاب‌های ناشی از بارندگی‌های مناسب در جنوب شرق كشور باعث آبگیری قسمت‌هایی از دریاچه هامون شد و پس از ١٥ سال حیاتی دوباره به این تالاب بین‌المللی بخشید. البته كارشناسان محیط زیست اخطار دادند كه این وضعیت ناپایدار است و برای حل مشكل هامون باید راه اساسی یافت.
امسال هم فروردین برای هامون خوشقدم بوده است. مدیركل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان از ورود آب به رودخانه هیرمند و فراه رود خبر داده و گفته است كه سیلاب‌های دشت سیستان از روز گذشته وارد تالاب هامون شده است: «برای كنترل و نگه‌داشت آب اقدام به انجام عملیات اصلاح شیب، تسهیل جریان آب، انجام لایروبی، احداث ایستگاه هیدرومتری و پایش مستمر شد تا موفق به حفظ جریان مطلوب آب و نگه‌داشت آن در تالاب شویم.»
اهمیت چاره‌اندیشی برای هامون تا آنجا پیش رفته است كه دفتر سازمان ملل در ایران هم وارد مساله شده تا بلكه با جلب همكاری‌های مشترك میان ایران و افغانستان بتواند خاطره روزهای پرآب چشم و چراغ سیستان را دوباره زنده كند.
نظر شما