سلامت نیوز: نشانگان یا سندروم انفجار سر بسیار عجیب، ناخوشایند و به اندازه‌ای باورنکردنی رایج است، اختلال شنیداری که زندگی بسیاری را در سرتاسر جهان مختل ساخته‌است.

به گزارش سلامت نیوز، براساس گزارش BBC، نیل نیلسن یكی از مبتلایان به این اختلال می‌گوید ابتدا موجی فزاینده از صدا شنیده می‌شود و سپس انفجاری گوشخراش و بلند از صداها در مغز طنین می‌اندازد.

این توصیف نیلسن از چگونگی زندگی با سندروم انفجار سر است، حسی بسیار ناخوشایند و گاه به شدت ترسناك.

دیگران این اختلال را مانند انفجار یك بمب در نزدیكی سرشان توصیف می‌كنند،‌ البته درست در زمانی كه تازه به خواب رفته‌اند.

برای عده‌ای، این رویداد در كل طول زندگی تنها یكبار رخ می‌دهد، برخی دیگر در یك شب چند بار آن را تجربه می‌كنند.

این اختلال اولین‌بار در سال ۱۸۷۹ توسط پزشكی به نام سیلاس ویر ویتچل تشریح شد، وی پس از معاینه دو مرد كه از شنیدن صدای ناقوس‌مانند یا صدای شلیك گلوله از خواب بیدار می‌شدند، این اختلال را تخلیه حسی نامید.

اما تحقیقات چندانی روی این پدیده صورت نگرفت.

با این‌همه اكنون نظریه‌ای مطرح است كه می‌گوید این وضعیت و اختلالات ایجاد شده در خواب به واسطه آن می‌تواند رویداد‌های فرهنگی نامرتبط، به ویژه منشا آدم‌ربایی‌های بیگانگان فضایی، نظریه‌های توطئه دولتی و وجود شیاطین فراطبیعی را توضیح دهد.

این رویداد ناخوشایند شبانه به آن اندازه‌ای كه تصور می‌شود، نادر نیست.

نتایج تحقیقی كه ماه گذشته منتشر شد نشان می‌دهد ۱۸ درصد از ۲۱۱ دانشجوی حاضر در این تحقیق دچار این سندروم هستند.

اگرچه این آمار نمی‌تواند نشانگر میزان دقیق شیوع این پدیده باشد زیرا دانشجویان معمولا در معرض كمبود خواب قرار دارند، رویدادی كه احتمال تجریه كردن این صداهای گوشخراش را افزایش می‌دهد.

به گفته برایان شارپ‌لس، استادیار روانشناسی دانشگاه واشنگتن، هرفردی كه در معرض انواع اختلالات خواب قرار دارد ممكن است به این سندروم مبتلا شود. به گفته وی استرس و فشارهای روحی نیز می‌توانند فراوانی وقوع آثار این سندروم را افزایش دهند.

خاموشی ناگهانی

شارپلس می‌گوید نظریه‌ها درباره دلیل بروز این سندروم بسیار گیج‌كننده هستند. نظریه‌های مختلفی مطرحند: اختلالات شنوایی یا حملات صرع. اما تعدادی از قابل‌توجه‌ترین این نظریه‌ها براساس مطالعاتی ارائه شده‌اند كه در آنها سر افراد مبتلا در طول شب اسكن شده‌است. این مطالعات كوچك نشان می‌دهند همزمان با شنیده شدن صداهای انفجار مانند،‌مغز دچار انفجاری از فعالیت‌های نورونی می‌شود.

معمولا زمانی كه انسان به خواب می‌رود، بدن از كار افتاده و فلج می‌شود و در حین خواب فعالیتی انجام نمی‌دهد. در طول مرحله گذار بیداری تا خواب،‌مغز به آرامی و ذره ذره خاموش می‌شود. اما در سندروم انفجار سر، خللی در بخشی از مغز كه مسئولیت نظارت بر این خاموشی كلی را به عهده دارد، ایجاد می‌شود كه این اختلال خاموش شدن بخش‌هایی از مغز را به تاخیر می‌اندازد.

این تاخیر امواج آلفای مغزی را كه مسئولیت خواب‌آلودگی را به عهده دارند، متوقف ساخته و انفجاری ناگهانی از فعالیت‌های نورونی در مناطقی از مغز كه ایجاد صدا را به عهده دارند،‌به وجود می‌آید. شارپلس معتقد است نورون‌ها به یكباره و همزمان اغاز به فعالیت می‌كنند و در نتیجه فرد در سرش صدای انفجاری مهیب را می‌شنود.

نیلسن نیز معتقد است این نظریه قابل‌قبول‌تر است زیرا صداهایی كه می‌شنود به صداهای الكتریكی شباهت دارد، به گفته وی همزمان با شنیدن صدای انفجار، صدایی مشابه جرقه زدن ناشی از برخورد دو كابل با یكدیگر نیز شنیده می‌شود. شارپلس می‌گوید برخی از مبتلایان پیش از آغاز صدای انفجار هاله‌ای الكتریكی را نیز مشاهده می‌كنند كه از سمت پایین نیم‌تنه بالا به سمت سر حركت می‌كند. نیلسن این تجربه را مانند شوك الكتریكی توصیف می‌كند زیرا فرد می‌تواند عبور جریان برق را از میان بدنش احساس كند.
هیچ درمان مطلقی برای این سندروم وجود ندارد، داروهای ضد اضطراب و افسردگی و تكنیك‌های آرامش‌بخش و كاهش اضطراب از دفعات وقوع این انفجارها می‌كاهند.

اما ارتباط میان این سندروم با رویداد‌های فرازمینی و آدم‌ربایی بیگانگان فضایی چیست؟ سندروم انفجار سر معمولا به فلج شدگی در خواب، كه در فرهنگ و زبان ما به نام بختك نیز شناخته می‌شود، ارتباط داده می‌شود، اختلالی كه در آن فرد حس می‌كند بیدار است اما توانایی حركت دادن اعضای بدنش را ندارد. شارپلس معتقد است این دو اختلال می‌توانند چند رویداد مافوق طبیعی را توضیح دهند. هردوی این اختلال‌ها در مرحله گذار بیداری به خواب ریشه دارند. در فلج‌شدگی خواب، بخش‌هایی از مغز در مرحله REM یا اوج خواب قرار دارند،‌ درحالی كه دیگر بخش‌های هشیاری مغز بیدار شده‌اند. از این رو فرد متوجه می‌شود بدنش فلج است اما محتوای خواب REM را نیز می‌بیند،‌ درحالی كه واقعا هشیار است.

در قرون وسطی، بروز این اختلال به دو شیطان زن و مرد به نام‌های اینكوبی و ساكوبی نسبت داده می‌شد. امروزه نیز در بسیاری از موارد، فلج شدن افراد در نیمه شب و در هنگام خواب به آدم‌ربایی بیگانگان فضایی نسبت داده می‌شود. به گفته شارپلس خواندن این داستان‌های تخیلی از آدم‌ربایی‌های بیگانگان باعث می‌شود نشانه‌هایی آشكار از هردو اختلال،‌انفجار مغز و فلج شدگی در خواب مشاهده شوند. افرادی كه صدای انفجاری در سر می‌شنوند و فكر می‌كنند تراشه‌ای در مغز آنها كارگذاشته شده است و یا جریان الكتریكی را در بدن احساس می‌كنند و گمان می‌برند مورد هدف اشعه بیگانگان فضایی قرار گرفته‌اند. نمی‌توانند حركت كنند، اما صداهایی را شنیده و شكل‌های عجیبی می‌بینند و گمان می‌برند توسط فضایی‌ها ربوده شده‌اند.