سلامت نیوز: « مرگ ٩ نوزاد در بیمارستان امام خمینی(ره) طی دو ماه.» خبری كه در روزهای پایانی سال گذشته در هیاهوی استقبال از نوروز و تعطیلی ١٥ روزه رسانه های چاپی و بیرمقی خبرگزاری ها گم شد و بعد از تعطیلات نوروز هم در سایه پررنگ واكنش جامعه پزشكی به یك سریال تلویزیونی فراموش شد.

یكی از كارمندان مجتمع بیمارستانی امام خمینی(ره) در گفت وگو با روزنامه اعتماد ضمن آنكه مایل به درج نام خود نبود، این خبر را این گونه تایید كرد كه بنا بر اطلاعاتی كه او به دست آورده «تعداد نوزادان فوت شده بیشتر از ٩ نفر بوده و حتی یكی از نوزادان پس از سال ها چشم انتظاری مادر و پدر و به روش لقاح مصنوعی متولد شده بوده، مسوولان بیمارستان هم تمایلی به رسانه ای شدن این موضوع نداشتند اما نتوانستند مانع از انتشار خبر فوت ٩ نوزاد شوند و عفونت آسینتوباكتر هم به بخش مراقبت های ویژه نوزادان وارد شده و بخش ویژه نوزادان را هم بیش از ١٠ روز تعطیل كردند...»
   
    خبر فوت تایید شد
    صدف علی پور، معاون درمان دانشگاه علوم پزشكی تهران، تنها با تایید خبر فوت ٩ نوزاد توضیح می دهد كه از ٩ نوزادی كه در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بیمارستان امام خمینی بستری بودند و در فاصله دی تا اسفند ٩٣ فوت شدند، فقط سه نوزاد به عفونت بیمارستانی آسینتوباكتر مبتلاشدند و علت فوت سایر نوزادان بیماری های زمینه ای بوده و محمد حاجی آقاجانی، معاون درمان وزارت بهداشت این خبر را تكذیب نمی كند اما وقوع مرگ در بخش مراقبت های ویژه و شیوع عفونت را یك اتفاق طبیعی دانسته و تاكید می كند كه مرگ ٩ نوزاد بستری در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان امام خمینی مربوط به یك روز نبوده و برخلاف شایعات، این اتفاق در طول مدت طولانی رخ داده و می گوید: «فوت این نوزادان طی زمان اتفاق افتاد و یكباره نبود و البته یك اتفاق عادی است كه در بخش مراقبت های ویژه مرگ اتفاق بیفتد.»سید محمدحسین میردهقان، مدیركل نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزارت بهداشت هم در گفت وگو با «اعتماد» توضیح می دهد: «بیمارستان امام یك مركز درمانی مرجع برای كل كشور است و معمولابیماران پرخطر و عارضه دار به این بیمارستان ارجاع می شوند در حدی كه شما در مراجعه به اورژانس این بیمارستان، هیچگاه با بیماران عادی مواجه نمی شوید.

طبق گزارشی كه به ما ارایه شد و برخلاف آنچه كه مطرح بود، ٩ نوزاد در فواصل زمانی طولانی فوت كردند و بررسی ما از روند مرگ در بخش مراقبت های ویژه نوزادان نشان داد كه نرخ مرگ در بیمارستان هیچ تفاوتی با قبل نداشته علاوه بر آنكه بررسی كمیته مرگ بیمارستان هم نشان داد كه علت فوت ٩ نوزاد صرفا بر اثر عفونت بیمارستانی نبوده است.»میردهقان ضمن طبیعی خواندن وجود عفونت در محیط های بیمارستانی و بخصوص، بیمارستان امام تاكید دارد كه پس از مثبت شدن نتیجه كشت های انجام شده از نوزادانی كه فوت شدند، بخش مراقبت های ویژه نوزادان و بخش زایمان بیمارستان، ایزوله و ضدعفونی شده و مصوبات كمیته كنترل عفونت بیمارستان هم اقدامات انجام شده برای گندزدایی بخش را تایید كرده است.

او تایید می كند كه خانواده های ٩ نوزاد فوت شده در صورت قصور مسوولان بیمارستان مشمول دریافت دیه و خسارت می شوند و اضافه می كند: «خانواده ها این حق را دارند كه برای بررسی بیشتر علت فوت فرزندشان درخواست رسیدگی كنند و در صورت قصور هر یك از مسوولان بیمارستان، ضمن آنكه پرونده و درخواست خانواده ها در اختیار پزشكی قانونی قرار می گیرد، متخلفان هم به دادسرای انتظامی نظام پزشكی و دادگاه جرایم پزشكی معرفی می شوند. اما در گزارش هایی كه به دست من رسید قصوری صورت نگرفته بود.»
   
    معلوم نیست عفونت از كجا آمد
    نسرین كاظمیان، جانشین مسوول بخش مراقبت های ویژه نوزادان بیمارستان امام خمینی كه مرگ نوزادان در آنجا اتفاق افتاده، از چگونگی ورود آسینتو باكتر به بخش مراقبت های ویژه نوزادان اطلاعی ندارد اما می گوید كه «علت مرگ تمام نوزادان در پرونده پزشكی آنها درج می شود و البته نوزادان بخش مراقبت های ویژه معمولابه یك علت فوت نمی كنند زیرا اغلب نارس به دنیا آمده اند و مشكلات متعددی مثل نارسایی قلبی یا نارسایی ریوی دارند. هر ماه هم ممكن است در بخش مراقبت های ویژه نوزادان چندین فوت اتفاق بیفتد. علت فوت ٩ نوزادی هم كه پیش از عید فوت كردند و كشت خون سه نفر از آنها درباره ابتلابه عفونت بیمارستانی آسینتوباكتر مثبت بود در پرونده پزشكی درج شد و جلسه ای هم برای بررسی علت فوت آنها تشكیل شد. به طور معمول كمتر از دو ساعت پس از تولد نوزادانی كه باید در بخش مراقبت های ویژه بستری شوند، كشت خون از آنها انجام می شود تا میزان سدیم و پتاسیم و سایر اطلاعات اندازه گیری شود. به محض آنكه اولین كشت خون نوزاد از آلودگی به آسینتوباكتر مثبت شد برای ضدعفونی بخش اقدام كردیم و منتظر نبودیم تا به نتیجه سوم و چهارم هم برسیم. اما بخش هم فعال بود و به كار خود ادامه می داد. ولی با دریافت نتیجه كشت سوم پذیرش بخش محدود شد و نوزادان مبتلابه عفونت از سایر نوزادان NICU جدا شدند.»
   
    چه كسی مقصر است؟
    هیچ یك از مسوولان فوت ٩ نوزاد را تكذیب نمی كنند اما هیچ یك هم حاضر نیستند درباره قصور افرادی كه در انجام وظایف خود كوتاهی كرده اند حرفی بزنند و با ظرافت از این موضوع می گذرند. هیچ مقام مسوولی حاضر نیست بپذیرد كه كنترل و نظارت بر وجود عفونت در بخش هایی كه باید به طور مستمر از نظر شیوع آلاینده ها كنترل شوند دچار ضعف بوده است. عفونت بیمارستانی عامل ناشناخته ای در نظام درمان ایران نیست. فقط به تازگی برای پایش آن اقدام شده و با وجود آنكه اولین جلسه كمیته كشوری كنترل عفونت های بیمارستانی در سال ٨١ و در مركز مدیریت بیماری های وزارت بهداشت برگزار شده، عمر نظام مراقبت عفونت های بیمارستانی به ١٠ سال هم نمی رسد و حتی مسوولان وزارت بهداشت معترفند كه گزارش دهی مراكز درمانی از بابت عفونت های بیمارستانی شایع در مركز متبوع، نه تنها از صحت برخوردار نیست بلكه حتی زمان مستمر و متناوب را هم برنمی تابد و در نهایت كه شرایط نگران كننده شیوع عفونت های بیمارستانی و ضعف نظارت ها - چه در مراكز درمانی دولتی كه كمبود اعتبارات، می تواند دلیلی برای نادیده گرفتن اصول و دستورالعمل ها باشد و چه در مراكز خصوصی كه سرمایه گذاری بخش خصوصی عاملی است برای توجیه خست در بذل دقت لازم در رعایت دستورالعمل های بهداشتی- از آن اتفاقاتی است كه متولیان سلامت به آن معترفند. مصادیقی كه اجازه انتشار پیدا كرد حكایت از آن دارد كه كمتر از یك سال قبل، شیوع عفونت بیمارستانی در بخش مراقبت های ویژه بیماران قلبی یكی دیگر از بیمارستان های دولتی پایتخت خبرساز شد و كمتر از دو ماه قبل ضعف نظارت بر چگونگی تامین دارو در یك مركز درمانی خصوصی،١٥ شهروند ایرانی را از نعمت بینایی محروم كرد.
    نظارت و كنترل، از جمله واژگانی هستند كه سرنوشت حیات بیماران بستری در بیمارستان های كشور را رقم می زنند. در حالی كه هیچ آمار رسمی و جدید از وضعیت شیوع عفونت های بیمارستانی – به دلیل انجام نشدن تحقیق بر این معضل جدی - در دست نیست گزارش های غیررسمی حاكی از آن است كه اغلب قربانیان عفونت های بیمارستانی در ایران، كودكان هستند و مسوولان وزارت بهداشت، محروم از هر تحقیق جدید، حدس می زنند كه شیوع عفونت های بیمارستانی در بیمارستان های ایران، رقمی در حدود
    ١٥ درصد باشد. ١٥ درصد از مجموع حدود ١٠ میلیون بستری در طول یك سال: حدس بزنید با چه رقم نگران كننده از تعداد قربانیان عفونت های بیمارستانی مواجه می شوید.