سلامت نیوز:رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ابراز امیدواری کرد که با توجه به تأکید رئیس جمهوری آب تا پایان سال در زایندهرود جریان داشته باشد. معصومه ابتکار در این اظهار امیدواری کشاورزی در حوزه زایندهرود در دو استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری را مورد اشاره قرار داد و گفت: «اگر کشاورزان ما در حوزه چهارمحال و بختیاری و زایندهرود بخواهند به فعالیت خود ادامه دهند، تالاب گاوخونی و زایندهرود را تحت تأثیر قرار میدهند.»
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران ،هومان خاکپور، کارشناس منابع طبیعی گفت که 90 درصد آب زایندهرود صرف کشاورزی سنتی میشود و همین مسأله به هدر رفت این آب ارزشمند منجر میشود. او عنوان کرد که اگر کشاورزی مکانیزه شود 30 درصد راندمان آب بالا میرود که میتوان حقابه تالاب گاوخونی را از آن تأمین کرد. او البته یک پیش شرط داشت: «به شرطی که نخواهیم صنایع اصفهان را بیش از آنچه امروز هست، گسترش دهیم.»
«معصومه ابتکار» معاون رئیس جمهوری همچنین با اشاره به «طومار شیخ بهایی» که به تقسیمبندی سنتی آب زایندهرود پرداخته است، گفت: «در این طومار نیز به مسأله رهاسازی آب از کوهرنگ تا تالاب برای تالاب گاوخونی اشاره شده؛ چراکه دانش سنتی نیز به این موضوع معتقد بوده که چرخه هیدرولوژیکی آب برای برقراری تمام ساختارهای این زیستبوم بسیار ضروری است.»
او درباره نقش کشاورزی در حیات زایندهرود گفت: «علاوه بر آن بخشهای صنعتی و شهرداریها هم با برداشت بیرویه آب از منابع محدود زیرزمینی و رودخانه میتوانند شرایطی را ایجاد کنند که هرگز آب داخل زایندهرود جاری نشود.» وی ادامه داد: بنابراین درخواست ما این است که هموطنان به چرخه آب توجه داشته باشند و میزان فعالیتها را براساس ظرفیتها تنظیم کنند. هومان خاکپور از کنار پل زمان خان زایندهرود درست جایی که زایندهرود از سد خارج و به سمت اصفهان روانه میشود در گفتوگو با «ایران» گفت: «الان چون فصل بهرهبرداری کشاورزان نیست، دبی آبی که به سمت اصفهان میرود بالاتر از میانگین آورد آن و بین 20 تا25 مترمکعب بر ثانیه است.» به گفته او این آب از سه هفته پایانی سال تا 20 اردیبهشت در اختیار زایندهرود است یا صرف صنایع میشود یا صرف شالیکاری.
دراین مدت احتمالاً اگر برداشتی شود از سمت باغداران چهار محال و بختیاری است یا شالیکاران اصفهان. چرایی شالیکاری (برنج) در اصفهان با توجه به خشکسالیها وکمبود آب از جمله سؤالاتی است که هنوز پاسخی که به نفع محیط زیست باشد! به آن داده نشده است.
به گفته «هومان خاکپور» وقتی آب از باغهای سامان و باغ بهاران میگذرد به زرین شهر و لنجانات اصفهان وارد میشود. در میان محصولات این منطقه، برنج لنجان برای خودش شهرتی دست و پا کرده است.
خاکپور ادامه داد: در این منطقه شاهد توسعه زارعت برنج هستیم. این شالیکاریها به گفته او عمدتاً توسط نهرها و کانالهای بزرگ انحراف آب به صورت سنتی وخاکی آبیاری میشوند. او این روش را باعث هدر رفت نزدیک به 40 درصد آب زایندهرود دانست و گفت: «این آب حتی به مزارع هم نمیرسد.» همین جاست که شاهد کاهش دبی آب رودخانه زایندهرود هستیم. آب زایندهرود بعد از شالیکاریهای لنجان وارد صنایع فولاد و ذوبآهن شده و به اصفهان میرسد. اما این پایان موجهای زایندهرود نیست. این آب پس از مصرف صنایع به زمینهای کشاورزی در شرق اصفهان میرسد. خاکپور گفت: «اصلاً آبی به گاوخونی نمیرسد.» او اعتقاد دارد فارغ از نگاه منطقهای که چهارمحال و بختیاری را از هم جدا میکند، باید فرامنطقهای به زایندهرود توجه شود: «باید با یک نگاه جامع، در بخش کشاورزی راندمان آب را اصلاح کنیم. الگوی کشت را با توجه به شرایط اقلیمی منطقه انتخاب کنیم. محصولات کم آب بر را جایگزین برنج و سیب زمینی که پر آب هستند، کنیم.» جای تعجب دارد در نقطهای که بیشترین مراکز دانشگاهی و علمی متمرکز هستند راندمان آبیاری با میانگین کشور یکی است.
افکارعمومی انتظار دارد در جایی که شاهد تجمیع دانشگاه و دانشگاهیان هستیم، راندمان آب به مراتب بالاتر از میانگین کشوری باشد. اگر آبیاری در کشاورزی منطقه، نصف یا تا یک سوم تقلیل یابد، با صرفهجویی در بخش راندمان آب میتوان حقابه زیستی زایندهرود و گاوخونی را تأمین کرد.
هرچند صنایع موجود در اصفهان هم در بخش مصرف آب با انتقاداتی رو به رو هستند و باید روشهای اصلاحی را برای کاهش مصرف آب خود به کار بگیرند اما 90 درصد آب زایندهرود صرف کشاورزی سنتی با هدف تولید «محصولات پر آب بر» میشود. او گفت نیاز آبی صنایع از زایندهرود کمتر از 10 درصد است که میتوانند با «بازچرخانی» آب از منابع آب استفاده بهینهای داشته باشند. او یک نکته را هم یادآوری کرد برای اینکه بتوان زایندهرود و گاخونی را نجات داد باید پایانی قطعی برای گسترش صنایع در اصفهان نوشت و به سمت گردشگری تاریخی - طبیعی رفت.
نظر شما