سلامت نیوز:باغ وحش ارم در نگاه فعالان حوزه محیط زیست، حامیان حیات وحش و رسانه‌های این حوزه، تصویر خوبی ندارد! مرگ ببر سیبری و 14 شیر باغ وحش قصه‌ای نیست که آنها بتوانند به این زودی فراموش کنند. این زخم نه چندان کهنه با اعلام ورود شیرایرانی و ببر سفید توسط این باغ وحش، دوباره سر باز کرد اما «ایرج جهانگیری» مدیرعامل باغ وحش ارم اعتقاد دارد که رسانه‌ها بین مدیریت او و مدیریتی که به مرگ ببرسیبری و سوزاندن شیرهای باغ وحش منجر شد، یک خط پررنگ بکشند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران،ایمان معماریان دامپزشک ارشد و مسئول فنی باغ وحش ارم هم با او هم‌نظر است و می‌گوید: «در سه سال گذشته اتفاقات زیادی در باغ وحش ارم به وقوع پیوسته که تفاوت بسیار زیادی با گذشته‌ای دارد که رنگ را مرگ می‌دهد.» از جمله تفاوت‌هایی را که او از آن صحبت می‌کند احتمالاً باید در ظاهر قفس حیوانات دید. قفس شیرها و پلنگ‌ها شیشه‌ای شده است، فضای سبز بیشتری به حیات وحش موجود در ارم اختصاص داده شده. هرچند این مسأله هرگز آن گروه مخالفی را که از اساس با تأسیس هرگونه باغ وحش مخالف هستند، راضی نمی‌کند!

مقصر به مجلس رفت!
حرف‌های ایرج جهانگیری مدیر عامل باغ‌وحش ارم  و معماریان دامپزشک ارشد با انتقاد برخی از خبرنگاران حاضر در جلسه مطبوعاتی رو به رو می‌شود. اهالی رسانه از جهانگیری می‌پرسند چرا هرگز مقصر ماجرای مرگ ببر سیبری که قرار بود نسل ببر مازندرانی را احیا کند، مشخص نشد؟ آنها می‌گویند آیا رسانه‌ها در سال‌های آینده و با جا به جایی مدیریت‌ها بازهم شاهد این بی‌قانونی خواهند بود؟ جهانگیری اعتقاد دارد که مقصر ماجرای مرگ ببر سیبری مشخص است و از سوی مجلس هم فراخوانده شد. هرچند مسأله در نظر او روشن است اما منتقدان اعتقاد دارند که مسئولان مرگ ببر آموری هرگز آن‌طور که باید بازخواست نشدند.

البته مرگ ببر سیبری و شکست طرح احیای ببرهای مازندران پایان ماجرایی که با کابوس مشمشه، ببرهای سیبری و گربه‌سان‌ها را در معرض خطر قرار داد، نیست. کابوسی که به گفته «محمد باقر صدوق» معاون محیط طبیعی آن روزهای سازمان، نتیجه یک مبادله سیاسی بود، نه یک طرح زیست محیطی برای احیای گونه‌ای منقرض شده! به گفته صدوق، ایران در مقابل درخواست روس‌ها برای دو پلنگ ایرانی، از آنها خواسته بود تا شرایط حضور دانشجویان ایرانی را در دانشگاه‌های روسیه میسر کنند اما طرف روسی نپذیرفته بود و دو ببر روسی روی میز مذاکره آمده بودند. اما ادامه کابوس را چگونگی معدوم‌سازی گربه‌سان‌ها رقم می‌زند! آن روزها بسیاری فکر می‌کردند که شیرها برای جلوگیری از گسترش بیماری مشمشه با گلوله خلاص شده‌اند. چند سال بعد بود که مشخص شد، شیرها در آتش سوزانده شده‌اند. این گمانه‌زنی‌ها وجود دارد که آنها بدون آنکه بی‌هوش شوند یا در نیمه بی‌هوشی، به حریق سپرده شده‌اند. جهانگیری وارد این ماجرا نمی‌شود اما می‌گوید: «تمام اقدامات صورت گرفته و معدوم‌سازی شیرها با توجه به قوانین سازمان دامپزشکی و توسط این سازمان و برای حفظ بهداشت عمومی و جلوگیری از شیوع بیماری صورت گرفته است.»

او درباره وضعیت ماده ببر سیبری که سه سال است دور از چشم رسانه‌ها در قرنطینه زندگی می‌کند، می‌گوید: «با سازمان محیط زیست و سازمان دامپزشکی برای معدوم‌سازی یا خروج ببر سیبری از قرنطینه مکاتبه داشته است.» مکاتباتی که رونوشتی از آنها هم در اختیار خبرنگاران حاضر در باغ وحش ارم قرار می‌گیرد اما به گفته او این دو سازمان هنوز تصمیمی برای روشن شدن تکلیف بازمانده آن طرح پر سر و صدا، نداشته‌اند. این مسأله آنقدر جهانگیری را ناراحت کرده که می‌گوید «تصمیم گرفته بود یک روز ببر ماده را سوار ماشین کند و به پردیسان ببرد.»هرچند بعد از آن در تصمیم خود تجدید نظر می‌کند. پیش از این جلسه «دکتر مجید خرازیان مقدم»، مدیر کل دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست گفته بود: «امیدوارم راه حلی پیدا شود که نگرانی از ابتلای ماده ببر سیبری به مشمشه برطرف شود و بتوان جلوی معدوم‌سازی آن را گرفت.» به گفته جهانگیری سازمان محیط زیست اعتقاد دارد که ببر سالم است اما دامپزشکی این گربه‌سان مهاجر را مبتلا به مشمشه می‌داند.

جهانگیری با مبرا دانستن باغ وحش از وضعیت امروزی ببر ماده آموری می‌گوید «امیدوارم روزی کسی از دو سازمان متولی جرأت کند و ببر را معدوم کند یا آن را از باغ وحش ارم به جای دیگری انتقال دهد.» او اعتقاد دارد بدون اینکه مسئولیتی در قبال ورود این گونه به ایران داشته باشند، ببر سیبری را به یقه او و کارکنانش سنجاق کرده‌اند، «محیط زیستی‌ها از ما خواسته‌اند که جای آن را از دید رسانه‌ها پنهان کنیم.»

معماریان هم می‌گوید: «مکاتبات زیادی با مجامع بین‌المللی در انگلستان، استرالیا و... داشته‌اند و آنها اعتقاد دارند که می‌توان ببر را از قرنطینه خارج کرد» اما به گفته او مخالفان خروج ببر احتمال می‌دهند که بیماری به صورت پنهان در وجود ببر سیبری باشد! او در پاسخ به این سؤال که دوره پنهان این بیماری در گربه‌سان‌ها تا چه زمانی است می‌گوید: «هیچ گزارشی درباره گربه‌سانان وجود ندارد و این موضوع تنها درباره اسب گزارش شده است.» تا به امروز بازمانده طرح احیای ببر مازندرانی روی دست سه دستگاه‌ متولی محیط زیست، دامپزشکی و باغ وحش ارم مانده است. نظری قطعی درباره ابتلا یا عدم ابتلای او به مشمشه وجود ندارد. حالا از طرحی که قرار بود صدای غرش ببرهای مازنی را در جنگل‌های گلستان طنین‌انداز کند و چتر حمایتی‌اش را روی میانکاله بکشد تا این منطقه از دست ساخت و سازهایی چون پالایشگاه و... نجات بدهد، ببری منزوی مانده است که معدوم شدن او مخالفانی دارد و حاشیه‌هایی که گریبانگیر کسانی می‌شود که ورقه پایانی دفتر زندگی او را امضا می‌کنند، ماندن او در این وضعیت هم که جهانگیری از آن به وضعیتی «نامناسب» یاد می‌کنند، منتقدانی دارد! تا همچنان نتیجه تبادل سیاسی ایران و روسیه در باغ وحش ارم در تعلیق بماند! قاچاق گونه‌های حیوانی از طریق باغ وحش از جمله نکات بحث برانگیز دیگر باغ وحش ارم است که جهانگیری در پاسخ به آن می‌گوید: «این قصه را از سال 90 برای همیشه پایان داده است!»پاسخی که برای تمام حاضران قانع‌کننده نیست.

شیر ایرانی
معماریان دامپزشک باغ وحش درباره اصرار ارم برای ورود شیرایرانی می‌گوید: «این باغ وحش به دنبال اهدافی است برای احیای این گونه که نماد کشور ایران است.» او در حالی بحث احیا را پیش می‌کشد که «احیا در اسارت» کاملاً از سوی کارشناسان محیط زیست رد شده و آنها اعتقاد دارند که این احیا هیچ ارزشی برای محیط زیست ندارد. اما این دامپزشک می‌گوید: «علاوه بر معرفی این گونه‌ها به نسلی که آنها را در طبیعت ندیده‌اند، می‌توان به ذخیره ژنی آنها از سوی باغ وحش نگاه مثبتی داشت». او این پاسخ را مناسب حال دو پلنگ ایرانی که باغ وحش به دنبال تولید مثل آنهاست هم می‌داند. دو پلنگی که البته تا به امروز هیچ تمایلی برای آغاز یک زندگی مشترک نشان نداده‌اند و شاید وضعیت آنها مساوی با وضعیت «کوشکی» و «دلبر» دو یوزپلنگ پارک پردیسان باشد که کارشناسان پست قفس مشترک آنها برای گرفتن بله و آغاز زندگی مشترک به انتظار نشسته‌اند.

[quote-right]به گفته معماریان اگر تولید مثل این دو پلنگ به طور طبیعی انجام نشود آنها به سمت «لقاح مصنوعی» خواهند رفت. معماریان روی ذخیره ژنی پلنگ در باغ وحش اصرار دارد. [/quote-right]

به گفته معماریان اگر تولید مثل این دو پلنگ به طور طبیعی انجام نشود آنها به سمت «لقاح مصنوعی» خواهند رفت. معماریان روی ذخیره ژنی پلنگ در باغ وحش اصرار دارد. جهانگیری هم با پیش کشیدن مرگ 4 پلنگ در یک ماهه اول سال‌جاری روی حرف‌های او تأکید می‌کند و می‌گوید: «معلوم نیست که وضعیت پلنگ در ایران با توجه به میزان تلفات آنها به چه سمتی برود.» هرچند باید دید که آیا درجوامع علمی ذخیره ژنی را وظیفه باغ وحش‌ها می‌داند یا خیر؟ به گفته معماریان پس از دو سال مکاتبه و کار مداوم، مؤسسه اروپایی باغ وحش‌ها و آکواریوم‌ها پس از بررسی‌های انجام شده و ایجاد استانداردهای لازم، حضور یک جفت شیر ایرانی در باغ وحش تهران را تأیید کرده و قرار است یک جفت شیر نر و ماده ایرانی به باغ وحش تهران داده شود.

ببری در چمدان
خفه شدن ببر بنگال در حوض آب محل نگهداری آن هم از جمله موضوعاتی است که تصویر باغ وحش ارم را در اذهان دچار خدشه می‌کند. جهانگیری می‌گوید که ببر بنگال 10 سال گذشته به صورت قاچاق و داخل یک چمدان به کشور وارد شد. ببرهای قاچاق شده دو قلاده بودند یکی سفر را به پایان نمی‌رساند و در میانه راه جان می‌دهد. آن هم بر اثر تشنج‌های مکرر، به گفته «پرویز قندالی» مدیر باغ وحش تهران آن روزها خبری از شناسنامه و مجوز و... نبود. بنابراین مسئولان از ابتلای ببر به بیماری صرع خبر نداشتند. جهانگیری هم می‌گوید: «تشخیص بیماری صرع در ببر بنگالی در زمان مدیریت او اتفاق افتاده است.» هرچند اطلاع آنها از این بیماری هم نتوانست ببر را از مرگی چنین تلخ نجات دهد. با وجود این معماریان می‌گوید با توجه به نسخه‌ای که برای او نوشته شد و داروهایی که مصرف می‌کرد، تشنج حیوان کم شده بود اما در نهایت یک روز براثر تشنج در حوض خفه می‌شود. روایت جهانگیری و معماریان از لحظه مرگ ببر باهم تفاوت دارد. معماریان می‌گوید که کارگر قفس خیلی زود ببر را از آب بیرون کشیده اما چون مثل انسان نمی‌شود به حیوان تنفس داد راهی برای نجات او نیافته‌اند اما جهانگیری می‌گوید که اشتباه خود را قبول دارد و اعتقاد دارد که شاید اگر نگهبانی برای لحظه‌هایی که از حوض آب استفاده می‌کرد وجود داشت، سرنوشت این ببر امروز جور دیگری روایت می‌شد.