سلامت نیوز: مدیر کل محیط زیست استان گیلان معضل زمین خواری را یکی از آفات زیست محیطی این استان می داند: تبدیل اراضی کشاورزی به زمین هایی برای ویلا سازی هم اکنون یکی از آفات مهم اکوسیستم های جنگل و مرتعی استان است .
به گزارش سلامت نیوز به نقل از خبرآنلاین، از ورود انواع سموم و کودهای کشاورزی به رودخانه ها، مصرف بی رویه آفت کش ها، تخریب زیستگاههای حیات وحش، عدم تصفیه فاضلاب های شهری و روستایی و ورود آن به زیستگاههای آبی، تخریب جنگل ها به میزان سالانه ۱۰۰ هزار هکتار که بگذریم، زمین خواری به طور عام و کوه خواری به طور خاص معضلی است که تازگی ها با محیط زیست گیلان گره خورده است. معضلی که رییس جمهوری در سفر اخیر خود به این استان از آن یاد کرده و خواستار توقف بهره برداری از جنگل ها شد: «ما مصمم هستیم که برای مدتی بهره برداری از جنگل ها کاملا متوقف شود و احیا آنها به بخش خصوصی واگذار شود. معتقدیم باید دوره تنفس جنگل ها اعلام شود. همچنین کاغذسازی با چوب وارداتی در گیلان توسعه می یابد.»
زمین خواری به شیوه های متفاوتی بروز می کند گاه یه شکل ویلایی روی زمین های کشاورزی یا باغات و جنگل ها ظاهر می شود و گاه معدنی می شود و سر از کوه بیرون می آورد.
محمدرضا برجی، مدیر کل محیط زیست استان گیلان معضل زمین خواری را یکی از آفات زیست محیطی این استان می داند و می گوید: «تبدیل اراضی کشاورزی به ویلا سازی هم اکنون یکی از آفات مهم اکوسیستم های جنگل و مرتعی استان است . هجوم فراوان متقاضی از مناطق مرکزی و جنوب کشور برای تهیه زمین و تبدیل کاربری آنها از باغات به مسکونی در تضارب با کمبود سرزمین در گیلان باعث بروزمعضلات وخیم محیط زیستی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شده است.»
گفت و گو با مدیر کل محیط زیست استان گیلان در ادامه می آید:
نخستین سفر استانی دولت تدبیر و امید در سال ۹۴ به استان گیلان بود. دراین سفر بحث کوه خواری و زمین خواری در مطرح شد. نوع برخورد اداره محیط زیست گیلان با این جرایم به چه صورت است؟
چنانچه زمین خواری در حوزه مناطق چهارگانه محیط زیست رخ دهد این دستگاه مستقیما وارد عمل شده و با طرح دعاوی حقوقی و کیفری در مراجع قضایی ، پیگیر تعارضات خواهد بود . چنانچه در سال های گذشته همین موضوعات را در حوزه پناهگاه حیات وحش لوندویل آستارا ، پناهگاه حیات وحش امیرکلایه ، منطقه حفاظت شده سیاهرود رودبار و ... پیگیری قضایی کرده و تا کنون 92 هکتار آزاد سازی و به انفال بازگردانده شده است . اما در حوزه های خارج از مناطق چهارگانه ، اراضی ملی تحت مدیریت سازمان جنگل ها و مراتع قرار دارد و سازمان حفاظت محیط زیست سمتی در آن نداشته است. با این حال این اداره کل با طرح موضوعاتی چون تخریب محیط زیست و ایجاد آلودگی نوعا با این نوع تصرفات نیز بر اساس ماده 688 و ماده 690 قانون مجازات اسلامی برخورد کرده و موضوع را گاه مختومه و گاه به سمت اداره منابع طبیعی گیلان سوق داده است . یکی از آسیب های جدی مناطق چهارگانه محیط زیست کشور همین تعرضا ت است و متاسفانه بخش عمده مالکیت این اراضی هنوز به نام سازمان جنگل ها و مراتع است و مالکیت آن به سازمان حفاظت محیط زیست واگذار نشده است. این نقیصه گاه موجب می شود که شکایات سازمان در مراجع قضایی شنیده نشود و موجبات اضرار به انفال را فراهم آورد .
این نوع زمین خواری ها بیشتر از چه نوعی بوده است؟آیا تغییر کاربری زمین بوده یا معدن کاری و غیره؟
از نظر این اداره کل زمین خواری به معنی تصرف اراضی ملی و تبدیل سند آن به نام اشخاص است و تغییر کاربری اراضی ای که در اختیار مردم بوده در رده زمین خواری قرار نمی گیرد .هر چند که هر زمین خواری در نهایت منجر به تغییر کاربری خواهد شد و هر چند تغییر کاربری های غیرمجاز خرد ، یکی از آفات غیر قابل جبران در محیط زیست استان به شمار می رود . عمده تغییر کاربری های غیر مجاز بدون در نظر گرفتن توان سرزمین بوقوع می پیوندد و آسیبهای غیر قابل جبرانی را بر اکوسیستم ها تحمیل می کند . یکی از این تغییر کاربری ها می تواند تبدیل اراضی مرتعی به اکتشافات معدن باشد که بدون در نظر گرفتن اصل مهم تعیین کاربری ها یعنی شیب ، جهت و ارتفاع تمام توان سرزمین را در اکوسیستم ها مضمحل می سازد . تبدیل اراضی کشاورزی به ویلا سازی نیز هم اکنون یکی از آفات مهم اکوسیستم های جنگل و مرتعی استان است . هجوم فراوان متقاضی از مناطق مرکزی و جنوب کشور برای تهیه زمین و تبدیل کاربری آنها از باغات به مسکونی در تضارب با کمبود سرزمین در گیلان معضلات وخیم محیط زیستی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی را سبب شده است . تغییر ساختار و بافت فرهنگی در روستاهای استان یکی از مهمترین این آسیب هاست . از دست رفتن خرده فرهنگ ها به واسطه این هجوم و بسامد بالای خواست هایی از این دست منجر به در هم ریختگی فرهنگی پیچیده ای شده که خود اندک اندک در آینده به یکی از معضلات استان بدل خواهد شد . تغییر الگوی مصرف در روستاها به واسطه رشد فرهنگ شهرنشینی که به دلیل ورود ویلاسازان و استفاده کنندگان از آنها به وقوع می پیوندد علاوه بر ایجاد دشواری در مدیریت پسماند به تحقیر فرهنگ های بومی و از میان رفتن آنها خواهد انجامید .
معاون اول ریاست جمهوری گفته اند یکی از برنامه های دولت، توسعه شالیزارهاست. این درحالی است که شالیزارها قربانی ویلاسازی می شوند. چه مقدار اراضی کشاورزی و شالیزار در این استان وجود داشته و الان به چه مقدار رسیده است؟
میزان اراضی شالیزاری در استان گیلان بر اساس اعلام سازمان جهاد کشاورزی استان 360 هزار هکتار معادل 24.9 درصدسرزمین گیلان است هم اکنون با افزایش میل تبدیل این اراضی به ویلا سازی، بخش عظیمی از شالیزارها بدون کشت رها شده و یا تبدیل به نهال کاری مرحله انتقالی به این کاربری (ویلا سازی) را می گذرانند. از این تغییرات آمار دقیقی در دست نیست. همچنین وسعت مراتع استان 245000 هکتار است که آن هم در معرض همین تغییرکاربری ها قرارگرفته است .
غیراز زمین خواری و کوه خواری معضلات زیست محیطی برجسته دیگر این استان چه معضلاتی است؟
ورود انواع سموم و کودهای کشاورزی بدون تصفیه اولیه به رودخانه های استان گیلان و سایر اکوسیتمهای آبی ، مصرف بی رویه آفت کش ها ، تخریب زیستگاههای حیات وحش ، عدم تصفیه فاضلاب های شهری و روستایی و ورود آن به زیستگاههای آبی ، تخریب جنگل ها به میزان سالانه ۱۰۰ هزار هکتار، برداشت غیر اصولی شن و ماسه از بستر فعال رودخانه ها ، تصرف غیرقانونی حد بستر رودخانه ها، مدیریت نامناسب مدیریت پسماند شهری ، پسماندهای کشاورزی و پسماندهای خطرناک از جمله این معضلات است.
در این دو سال چه اقداماتی برای حل این معضلات انجام شده است؟
تلاش در توقف فعالیتهای غیر اصولی بهره برداری از جنگل ، ایجاد هم افزایی با نیروهای حفاظتی منابع طبیعی ، محیط زیست و گردشگری، جلوگیری از ساخت جاده های غیر ضروری در مناطق جنگلی به استناد قانون برنامه پنجم توسعه ، سعی در تعدیل تعارض در بین دامداران حیات وحش در مراتع از طریق آموزش های چهره به چهره و پرداخت ضرر و زیان های وارده بر دام ها به واسطه حمله وحوش ، تلاش در راه اندازی سیستم تصفیه فاضلاب های شهری ، جلوگیری از فرایند های غیر لازم سد سازی عبور لوله گاز و خطوط انتقال نفت از بستر رودخانه ها ، هم افزایی با یگان حفاظت آبزیان شیلات ، اجراء طرح احیای تالاب انزلی با استفاده ازاعتبارات ملی و استانی و ... از جمله اقدامات این اداره کل بوده است.
نظر شما