سلامت نیوز: برخورداری از امنیت غذایی حق مردم است. در همین عرصه، توجه به مقوله تغذیه در سلامتی و امنیت غذایی بویژه  برای افراد
حاشیه نشین و دهک‌های پایین جامعه که فقر غذایی  را تجربه می‌کنند و با کمبود ویتامین و پروتئین مواجه  هستند، یکی از مهمترین اقداماتی است که دولت در بیست ماه گذشته آن را دنبال کرده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران،طی این مدت بیش از 7 میلیون نفر تحت پوشش طرح حمایت غذایی قرار گرفته و امسال نیز با توجه به مطالعات انجام شده، برای آنکه هر سفره‌ای از حداقل های لازم کالری و پروتئین برخوردار باشد و با فقر‌ غذایی مقابله شود، مقرر شده است که دامنه پوشش طرح تأمین امنیت غذایی افزایش پیدا کند و 10 میلیون نفر از محرومان در نوبت‌های مختلف سبدغذایی قرار بگیرند. طرحی که به عقیده کارشناسان باید تمام قد و با جدیت دنبال شود. 

اجرای طرح امنیت غذایی با گستره کشوری و پوشش دهی قشرهای محروم و آسیب پذیر از‌جمله سیاست‌های رفاهی دولت  تدبیر و امید است که در دولت قبل  پس از اجرای قانون هدفمند‌سازی یارانه‌ها به سبب  افزایش نرخ تورم و بی‌توجهی به سیاست‌های جبران غذای ارزان، قشرهای ضعیف و محروم بیش از پیش در معرض آسیب قرار گرفتند و همین مسأله باعث شد تا در دولت  یازدهم به منظور جلوگیری از موازی کاری‌ها و اقدامات پراکنده در این زمینه  برنامه‌ مدون و مشخصی با عنوان برنامه «امنیت غذایی» برای نزدیک به 7 میلیون نفر به اجرا درآید. البته در ابتدا  به دلیل نبود بانک اطلاعاتی قابل اعتنا از وضعیت دقیق معیشتی مردم و همچنین درآمد، شغل و نوع فعالیت‌هایی که صورت می‌گیرد اجرای طرح امنیت غذایی  با مسائل و مشکلات فراوانی همراه بود. رویکرد این طرح،حمایت از معیشت خانوارهایی است که با فقرغذایی مواجه هستند اما برخی حواشی و مسائل که خارج از برنامه و عمدتاً به ناهماهنگی‌های بین دستگاه‌های اجرایی بر می‌گشت  سبب شد در فاز اول اجرای این طرح  نارضایتی و مشکلاتی  برای جامعه هدف به‌وجود آید اما با آسیب شناسی  های صورت گرفته ضعف‌ها و نقص‌های آن بر طرف شد و با شناسایی افراد نیازمند و محروم  در اقصی نقاط کشور بویژه مناطق محروم این کار به صورت هدفمند انجام گرفت  و فقط به خانواده‌هایی سبد غذایی ارائه می‌شد  که مواد پروتئینی لازم به سفره‌‌هایشان نمی‌رسید.

  اجرای تکالیف قانونی در زمینه ریشه کنی فقر و محرومیت
 کارشناسان اظهار می‌دارند با گذشت بیش از یکسال از اجرای این طرح ارزیابی‌ها   نشان می‌دهد
جهت ‌گیری دولت در زمینه ریشه کنی فقر مطلق  با ارائه بسته‌های غذایی، به  افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی و دیگر مشمولان نیازمند درست بوده و تا حدودی در تحقق بخشیدن اصل چهل و سوم قانون اساسی  که بیان می‌کند: «برای تأمین استقلال اقتصادی جامعه و ریشه کن کردن فقر و محرومیت و برآوردن نیازهای انسان در جریان رشد، یکی از نیازهای اساسی تأمین خوراکی و تغذیه فرد است» موفق عمل کرده است. در حالی که پیش از روی کار آمدن دولت یازدهم نه تنها  از سوی مسئولان دولت قبل به  اجرای تکالیف قانونی وقعی گذاشته نشد بلکه با اقدامات عوام پسند به معدود گروه هایی کمک‌های مالی و غذایی صورت می‌گرفت که چه بسا جزو قشرهای کم درآمد و آسیب پذیر  هم نبودند. به گفته  کارشناسان حوزه رفاه اجتماعی  وجود برخی از آسیب‌های اجتماعی و ناهنجاری‌ها در جامعه به  فقر، بیکاری ومحرومیت هایی  بر می‌گردد که بر اثر توزیع ناعادلانه ثروت وشکاف‌های طبقاتی به‌وجود آمده و  اگر  متولیان  امر به طور ریشه‌ای و اساسی به این معضلات رسیدگی نکنند و برنامه هایی برای  ریشه کنی و حذف آن نداشته باشند همانند طرح امنیت غذایی  به طور قطع جامعه با  بحران‌های اجتماعی مواجه خواهد شد که جبران آن مشکل خواهد بود. البته گفته می‌شود در سال جدید دولت دربودجه کل کشور برای حمایت از اقشار آسیب پذیر و محروم جامعه اعتبارات مناسبی را درنظر گرفته که استمرار و تدوام اجرای امنیت غذایی برای
10 میلیون نفر از جمله این برنامه هاست.

  مبارزه با فقر غذایی 
با شروع‌به‌کار دولت دکتر روحانی  اجرای سیاست‌های رفاهی منسجم به‌عنوان حق مردم و در راستای ایجاد فرصت‌های برابر، گسترش عدالت اجتماعی، افزایش اعتماد اجتماعی و تضمین توسعه و پیشرفت کشور در دستور کار قرار گرفت. در اولین سال شروع به کار دولت تدبیر توزیع سبد کالایی که به عنوان یک رویکرد سیاستی با هدف ایجاد امنیت غذایی مردم در دستور کار دولتمردان قرار گرفته بود، اما در اجرای این طرح مشکلاتی بروز کرد. در این میان دولت تدبیر با تأکید بر این نکته که ارزیابی یک خط مشی یا سیاست و بررسی نتایج اجرای آن، یکی از مؤلفه‌های اصلی در فرایند سیاستگذاری محسوب می‌شود پس از بررسی نتایج و اثرات طرح سبد کالا،  ضمن ارزیابی نقادانه اجرای توزیع سبد کالا، مشکلات اجرای آن را تشخیص و  اصلاحاتی در اجرای آن پدید آوردند و از شهروندان عذرخواهی  کردند. البته دولت فقط به اعلام اینکه در اجرای توزیع سبد کالا مشکل پدید آمده است بسنده نکرد و در راستای اصلاح طرح توزیع سبد کالا چند راهکار مشخص را نیز تعیین کرد.

  طرح حمایت غذایی
دولت یازدهم مصوبه‌ای با عنوان حمایت غذایی تصویب کرد و اقلامی را برای توزیع در سبد غذایی درنظر گرفت. اقلام بسته حمایت غذایی برای مرحله اول شامل گوشت قرمز، گوشت مرغ، تخم مرغ، برنج، ماکارونی، حبوب، لبنیات، روغن مایع،رب گوجه فرنگی و خرما است.
همچنین ارزش بسته  غذایی برای خانوار تک نفره در هر مرحله از توزیع بسته حمایت غذایی، سیصد هزار ریال و خانوار دو نفره ششصد هزار ریال و خانوارهای بیش از دو نفر، به ازای هر نفر اضافی یکصد هزار ریال و در هر خانوار حداکثر یک میلیون و دویست هزار ریال تعیین می‌گردد.
در اجرای طرح حمایت غذایی مشکلات و مسائل متعددی نظیر  لزوم هماهنگی بین حداقل 10 دستگاه و نهاد درگیر در اجرای طرح، مشخص نبودن تفاوت بین طرح سبد کالا و بسته حمایت غذایی در بین مردم و مسئولان، دغدغه دستگاه‌ها و عاملان، از تکرار مجدد مشکلات سبد کالا در طرح حمایت غذایی، مطالبات و توقعات فزاینده بین افکار عمومی و اقشار اجتماعی وجود داشت.  از سوی دیگر جدید بودن طرح حمایت غذایی و جزئیات آن اعم از هدف، مدت برنامه، دستگاه‌ها و وزارتخانه های اجرایی مربوط، افراد تحت پوشش طرح، نحوه توزیع کالا و عاملان توزیع و...، امکان پیش‌بینی نحوه عملیاتی شدن طرح و چالش‌های پیش رو را دشوار ساخته بود. به عنوان مثال جامعه هدف این طرح، افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی(ره) بوده است، در حالی که در طرح سبد کالا، تقریباً عموم مردم را در بر می‌گرفت. کاهش جامعه  هدف می‌توانست یکی از بحران‌های این طرح باشد. همچنین پرداخت یارانه نقدی از طریق کارت اعتباری برای نخستین بار در این طرح انجام شد. با این وجود و برخلاف وجود همه مسائل و مشکلات، این طرح بدون حاشیه و با موفقیت انجام شد.

  چرا طرح حمایت غذایی با موفقیت اجرا شد
اجرای طرح حمایت غذایی که دارای پیچیدگی‌ها و ظرایف فراوانی بود، آن هم بعد از تجربه نه چندان موفق توزیع سبد کالا، یک تجربه نسبتاً موفق سیاستگذاری به شمار می آید. در اجرای این طرح با شناسایی دقیق گروه‌های هدف، ایجاد هماهنگی بین نهادها و دستگاه‌های ذی ربط و استفاده از کارت‌های اعتباری سبد‌های غذایی بین ١٠میلیون نفر از افرادی که دچار فقر غذایی بودند، توزیع شد. گفتنی است، اجرای طرح به صورت پایلوت در چند استان پیش از اجرای سراسری آن، تبیین دقیق اهداف طرح برای مدیران استانی، ارزیابی و نظارت بر نحوه اجرا، اصلاح موارد و مشکلات پیش آمده در هنگام اجرای طرح، تفویض برخی اختیارات اجرایی به مدیران استانی و عدم تمایل به تبلیغات رسانه‌ای و ایجاد سروصدای بی‌مورد از دیگر دلایل اجرای موفق این طرح  بوده است.