سلامت نیوز: مرگ و میر ناشی از مسمومیت با سم در سال گذشته در كشور با كاهش مواجه بوده است. در این مدت یكهزار و 30 نفر شامل 663 مرد و 367 زن بر اثر مسمومیت با سم جان خود را از دست داده‌اند، این رقم در مقایسه با سال قبل از آن كه آمار تلفات مسمومیت با سم یكهزار و 101 نفر بود، 6.4 درصد كاهش یافته است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از اداره كل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پزشكی قانونی كشور، در سال گذشته استان های تهران با 267، ‌مازندران با 100 و فارس با 77 فوتی بیشترین و استان‌های بوشهر با سه، خراسان شمالی، كهگیلیویه و بویراحمد، مركزی و یزد هر كدام با چهار و استان‌های سمنان و سیستان و بلوچستان هر كدام با پنج فوتی كمترین آمار تلفات را داشته‌اند ضمن آنكه استان خراسان جنوبی هیچ مرگی بر اثر مسمومیت با سم نداشته است.

61 درصد تلفات مسمومیت مربوط به قرص برنج است
این گزارش می افزاید: طی سال گذشته (1393) در بین سموم آنچه بیشترین سهم را در مرگ افراد داشته قرص برنج است، به نحوی كه در این مدت 61.7 درصد از كل تلفات مسمومیت با سم را به خود اختصاص می دهد، پس از آن به ترتیب سموم دفع‌آفات نباتی، الكل، سیانور و جونده‌كش‌ها در رتبه های بعدی مرگ بر اثر مسمومیت با سم قرار می گیرند.

در سال گذشته 636  نفر بر اثر مسمومیت با قرص برنج در كشور جان خود را از دست دادند، این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل كه آمار تلفات 661 نفر بود، 3.8 درصد كاهش یافته است. در این مدت 376 مرد و 260 زن  بر اثر مصرف قرص برنج جان باخته‌اند این در حالی است كه تعداد مردان فوت شده بر اثر مصرف قرص برنج در سال 1392، 382 و تعداد زنان 279 نفر بود.

همچنین در سال گذشته استان‌های تهران با 195،‌ مازندران با 95 و گیلان با 55 فوتی بیشترین تلفات مسمومیت با قرص برنج را داشته‌اند.

یادآور می شود در پنج سال گذشته (1389 تا 1393) بر اساس آمارهای موجود پنج هزار و 230 نفر بر اثر مسمومیت با سم جان خود را از دست داده‌اند كه بیشترین آن مربوط به سال 1392 با یكهزار و 101 فوتی و كمترین آن با 991 فوتی مربوط به سال 1390 است.

افزایش تلفات مسمومیت دارویی
اما در این مدت تلفات ناشی از مسمومیت دارویی در كشور با رشد 4.1 درصدی مواجه بوده و این آمار از 747 فوتی در سال 1392 به 778 فوتی(504 مرد و 274 زن) در سال گذشته رسیده است. در سال گذشته استان‌های تهران با 215، فارس با 158 و كرمانشاه با 57 فوتی بیشترین آمار تلفات ناشی از مسمومیت دارویی را داشته‌اند.

نكات مهم در  پیشگیری از بروز مسمومیت ها
عمده ترین موارد مسمومیت در بزرگسالان ناشی از داروهای مسكن، آرامبخش، ضدافسردگی و همچنین محصولات پاك كننده و شیمیایی است كه ممكن است عوارض جبران ناپذیری را برای فرد به همراه داشته باشد. در كودكان نیز مسمومیت‌ها در اثر خوردن مواد شیمیایی و بهداشتی، مواد شوینده، داروها، اجسام قابل بلع مثل باطری و یا گیاهان آپارتمانی به وجود می آید بنابراین لازم است والدین ضمن آگاهی از خطراتی كه به دنبال ایجاد مسمومیت، فرزندشان را تهدید می كند، هر گونه موادشوینده، سموم و ‌داروها را از دسترس كودكان دور نگه دارند. در این بخش ضمن اشاره به برخی از انواع مسمومیت‌ها، نكاتی را برای آگاهی بیشتر و نیز  پیشگیری از بروز آن بیان می كنیم.

نكات مورد توجه برای پیشگیری از مسمومیت دارویی:
-  با مصرف خودسرانه داروها بدون تجویز پزشك، سلامت خود را به خطر نیندازید.
-  مقادیر بالای برخی از داروهای به ظاهر كم خطر، می توانند برای فرد كشنده باشند.
-  داروها را دور از دید و دسترس كودكان و در ارتفاع بالا ودر كمد مجهز به قفل نگه داری نمایید.‌
-  در هنگام مصرف دارو و یا استفاده از فرآورده های شیمیایی حتماً در نور كافی برچسب روی بسته بندی را مطالعه كرده سپس مصرف نمائید. استفاده از داروها و مواد شیمیایی در تاریكی می تواند خطرناك باشد.

برای پیشگیری از مسمومیت با مواد شیمیایی و شوینده ها توجه كنیم:
-    در صورت تماس پوست و یا چشم با مواد اسیدی و یا قلیایی، هرگز از مواد قلیایی و یا اسیدی جهت خنثی سازی استفاده نكنید بلكه پوست و چشم را با مقادیر فراوان آب شستشو داده و مصدوم را به مركز درمانی منتقل نمایید.
-  در صورت بلع مواد با خاصیت خورندگی مانند اسیدها و قلیاها، هرگز بیمار را وادار به استفراغ نكنید. این كار می تواند سبب وخیم شدن وضع بیمار شود.
-  قبل از دور انداختن ظروف حاوی مواد شیمیایی و شوینده داخل ظرف زباله، آن را آبكشی نمایید.
-  محصولات خانگی خطرناك مانند محلول لوله بازكن، جوهر نمك، محلول سفید كننده و لكه بر، مواد شوینده، گاز پاك كن، داروها و دیگر مواد شیمیایی و همچنین ضد یخ و الكل را در بسته بندی اصلی آن ها و با درب بسته و دور از دسترس كودكان نگه داری نمایید.
-  از قرار دادن ظروف حاوی مواد شیمیایی در كنار مواد غذایی خودداری نمایید.
-  چنانچه در منزل كودكی دارید، از قرار دادن خمیر دندان، دهان شویه و یا دیگر فرآورده های آرایشی و بهداشتی در دسترس كودكان خودداری نمایید.
-  موادی مانند نفت و بنزین را در ظرف اصلی آن ها نگه داری كنید و ازریختن این مواد داخل ظروف مربوط به فرآورده های خوراكی و نوشیدنی مثل نوشابه جداً پرهیز كنید.
-  در هنگام استفاده از مواد شیمیایی و فرآورده های شوینده و پاك كننده، پنجره ها را باز كنید تا هوا به خوبی در محیط جریان داشته باشد.
-  از اختلاط مواد شیمیایی مانند جوهر نمك  با  فرآورده های سفید كننده جداً خودداری كنید. بخارات و گازهای ناشی از این اختلاط بسیار سمی و خفه كننده می باشد.
-   پس از مصرف مواد شوینده، سفید كننده، جرم بر و لوله بازكن در محیط های دربسته و كوچك مانند دستشویی و حمام، به هیچ عنوان در این مكان ها توقف نكنید چرا كه گازهای تولید شده در این محیط خفه كننده و سمی می باشد.
-   ضمن استفاده از مواد شیمیایی حتماً از وسایل محافظت كننده مانند دستكش بلند، كفش نفوذ ناپذیر، لباس آستین بلند، شلوار بلند و جوراب استفاده نمایید.
-  هرگز سعی نكنید با چشیدن و یا بوییدن یك ماده ناشناخته آن را شناسایی كنید.

مراقبت ویژه از كودكان برای پیشگیری از مسمومیت:
- كودكان زیر 5 سال، پر خطرترین گروه سنی از نظر بروز مسمومیت هستند.
- كودكان خردسال ممكن است هر چیزی را به دهان ببرند. این عمل بخشی از آموزش و درك این گروه سنی از محیط اطرافشان است و می تواند زمینه ساز بروز مسمومیت باشد.
- در هنگام بروز مسائل و مشكلات خانوادگی، بیشتر مراقب كودكان باشید. در این شرایط كودكان در برابر حوادث و مسمومیت اتفاقی آسیب پذیرترند.
-  به كودكان بیاموزید هیچ چیزی ننوشند و یا نخورند مگر اینكه با اجازه بزرگسالان باشد.
-  خطرات ناشی از مسمومیت در كودكان، خانم های باردار و افراد سالمند می تواند شدیدتر از دیگر افراد باشد.
گیاهان آپارتمانی نیز گاه باعث بروز مسمومیت می شوند پس توصیه می كنیم:
-  گل ها و گیاهان آپارتمانی را دور از دسترس كودكان قرار دهید و هنگام بازی كودكان در فضای باز مراقب آن ها باشید تا توسط گل ها و گیاهان سمی، مسموم نشوند.
-  نام گیاهان خانگی را به خاطر بسپارید و آن را روی برچسبی كنار آن ها بنویسید. بسیاری از گیاهان و گل های آپارتمانی مانند خرزهره و دیفن باخیا، سمی هستند و تماس پوست با آن ها و یا به دهان بردن آن ها منجر به مسمومیت می شود.

و به طور كلی در صورت بروز هر نوع مسمومیت به یاد داشته باشیم:
-  لحظات اولیه پس از بروز مسمومیت، برای نجات فرد مسموم حیاتی است. بلافاصله پس از برخورد با موارد مسمومیت ضمن تماس با اورژانس 115 برای انتقال فرد به مراكز درمانی، می توانید با تلفن 1490 (مركز اطلاع رسانی داروها و سموم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی) تماس بگیرید. این مركز اطلاعات اولیه در مورد برخورد با فرد مسموم را در اختیارتان می گذارد.
-  ایجاد استفراغ در فرد مسموم، همیشه بهترین راه خارج كردن سم از بدن نیست و گاهی ممكن است جان بیمار را به خطر بیندازد.
-  از خوراندن مایعات به فرد مسمومی كه هوشیاری خود را از دست داده است، خودداری كنید.