گفتگو با : دکتر شهناز بنیان پوردندانپزشک کودکان و نوجوانان

کودک از همان اوایل برای جویدن غذا، تلفظ كلمات، حفظ زیبائی صورت و سلامت بافت های لثه و استخوان به دندانهای سالم نیازمند است.

تحقیقات نشان داده که کودکانی که دارای دندانهای شیری سالم تر ی هستند، بعدها نیز شانس بیشتری برای داشتن دندانهای زیباتر و سالم تر دائمی دارند.
دندانهای شیری از همان ماه های اولیه در آمدن، می توانند دچار پوسیدگی بشوند. یکی از موارد بسیار شایع پوسیدگی دندان در کودکان زیر سه سال در اثر استفاده مکرر از شیشه شیر یا لیوان های نی دار مخصوص بچه ها و یا حتی شیر مادر به خصوص قبل از خواب و یا هنگام خواب کودک است(Early Childhood Caries) . در هنگام خواب محیط دهان کودک بسیار خشک و به شدت آماده ایجاد پوسیدگی دندان است.
تغذیه شیر مادر، استفاده از شیشه شیر حاوی شیر یا آب میوه و یا هر نوشابه دیگر غیر از آب بعد از یک سالگی باید بسیار محدود شود. هرگز برای ساکت و آرام کردن کودک خود از مواد غذایی به طور نا مناسب استفاده نكنید.
هر نوع تغذیه کودک( شیشه شیر یا شیر مادر) قبل از خواب باید پایان یافته و دندانها مسواک زده شوند تا کودک با دندانهای تمیز به خواب رود.

تمیز نگه داشتن دندان کودک شما
از همان ماههای اولیه، تمیز کردن دهان و زبان را آغاز کنید. بعد از هر بار تغذیه، دهان کودک خود را با آب ولرم و گاز استریل تمیز کنید. بعد از در آمدن دندانهای شیری از مسواک های کوچکی که روی انگشت سوار می شوند و پرزهای بسیار کوتاه دارند، می توانید استفاده کنید و به تدریج به مسواک های مخصوص کودکان برسید. در اوایل فقط از آب گرم استفاده کنید اما از حدود دو سالگی مقدار بسیار کمی خمیر دندان هم می توان استفاده کرد.

اهمیت تغذیه در پیشگیری از پوسیدگی دندانها
تحقیقات در سالهای اخیر نشان داده که تعداد دفعاتی که هر نوع ماده غذائی بجز آب وارد دهان می شود، به اندازه مسواک زدن و بهداشت دهان حائز اهمیت می باشد.
افرادی که علاقمند به خوردن به مقدار کمتر اما دفعات بیشتر هستند، بیشتر دچار پوسیدگی دندان می شوند. اگر تعداد دفعات تغذیه را طوری تنظیم کنیم که حدود دو ساعت دهان در حال استراحت بوده و هیچ نوع ماده غذائی در اطراف دندانها نباشد، شانس کمتری برای ایجاد پوسیدگی خواهد بود. همچنین مواد غذایی چسبنده، نظیر میوه های خشک(کشمش، لواشک،....) مدت زیادتری در اطراف دندان می مانند و به خصوص در کودکان ایجاد پوسیدگی بیشتری می کنند.

برای سالم نگه داشتن دندانهای کودک چه باید کرد؟
1- از ماه های اولیه تولد تمیز کردن دهان کودک را آغاز کنید.
2- از دادن شیر یا هر نوشابه دیگر بجز آب به طور مداوم خودداری کنید.
3- از دادن شیر یا هر نوع غذا به کودک در هنگام خواب بپرهیزید.
4- کودکان نیز مثل بزرگسالان باید با دندان های تمیز به خواب بروند.
5- حداقل دو ساعت بعد از هر غذا به دندانها استراحت داده از دادن غذا و نوشابه به کودک خود خودداری کنید. آب آشامیدنی همیشه مناسب است.
6- استفاده از مواد نشاسته ای و قندی را بجز در مواقع صبحانه،ناهار و شام محدود کنید.
7- برای تغذیه کودک خود برای زمان های بین غذا از سبزیجات و میوه های تازه، پسته، بادام، پنیر و گردو می توانید استفاده کنید.

چه زمانی باید کودک را به نزد دندانپزشک برد؟
از آنجایی که بسیاری از کودکان می توانند قبل از دو سالگی دچار پوسیدگی دندان شوند، انجمن دندانپزشکان اطفال در آمریكا پیشنهاد می کند،کودکان خود را حدود یک سالگی به نزد دندانپزشک اطفال ببرید و برای بهداشت دندانها کمک بگیرید.