سلامت نیوز: از وقتی که زندگی های شهری بر سرمان سایه انداختند برج های سر به فلک کشیده پستویی شدند برای پنهان نگاه داشتنمان از چشم هایی که قلبشان را به تصویر می کشیدند. همسایه حرمت داشت و برای نگاهش ارزش قائل بودیم وقتی سرزنشمان می کرد از خطایی که کرده ایم و یا حالی می پرسید از بیماری که در خانه بود. حالا اما خانواده و اهل و عیال از حال هم بیخبرند چه رسد به همسایه ای که حتی نمی شناسدمان. همین شد که آپارتمان ها امن شدند برای آنها که به دنبال محلی برای تفریحات مخفی بودند. تفریحاتی که شاید در ماه ها و سالهای اول لزوما نامشروع نباشد اما آنقدر از دیده پنهان می ماند که به سمت عدم مشروعیت میل می کند.

به گزارش  سلامت نیوز به نقل از شفقنا زندگی، در سال های گذشته آسیب اجتماعی دیگری هم به همه آسیب هایی که تا به حال در کشور وجود داشته اضافه شده است. تفریحات مخفی مردان متاهل پولدار در خانه های مجردی که گاه به صورت فردی و گاه به صورت مشارکتی اجاره و یا خریداری شدند. تفریحاتی که لزوما خاص این طبقه نیست اما شرایط اقتصادی کمتر اجازه می دهد مردان طبقات دیگر نیز امکان چنین خاصه خرجی هایی داشته باشند.

موضوعی که حسین باهر، رفتارشناس آن را یک آسیب اجتماعی در حال گسترش می داند که اگرچه نمی توان منحصر به یک طبقه دانست اما به عقیده او در میان طبقات مرفه بی درد بیشتر رواج دارد.

این آسیب شناس با بیان اینکه تفریحات مخفی مردان متاهل پولدار بنیان خانواده ها را دچار مشکل و تزلزل می کند، می افزاید: ارتقای فرهنگ خانوادگی یکی از راههای پیشگیری از کشیده شدن مردان خانواده به سمت چنین آسیبی است.

وی همچنین بر ارتقای سواد همسرداری و فرزند آوری به عنوان راه های مقابله با آسیب های اجتماعی از قبیل تفریحات مخفی مردان تاکید دارد و می گوید: توجه به سواد و فرهنگ صحیح همسرداری در بین خانواده های ایرانی جایگاه مناسبی ندارد و لازم است بسترهای لازم برای این امر فراهم شود.

نقش مهم رسانه ها در فرهنگ سازی موضوعی است که همواره پای تابت تحلیل و بررسی آسیب های اجتماعی است. رسانه هایی مانند تلویزیون می توانند این امکان را فراهم می کنند که مردم نسبت به تاثیرات چنین اقداماتی بر فروپاشی خانواده ها آگاهتر باشند و به یاد آورند بار کج به مقصد نمی رسد.

این موضوع را دکتر باهر نیز در صحبت های خود مورد اشاره قرار می دهد و تاکید دارد که «رسانه ها باید به جای سوء استفاده از چنین موضوعاتی، مضرات چنین روندهای ناجوری را مطرح کنند.»

زندگی های مخفی، دنیاهای مجازی

کانون خانواده ای که دیگر گرم نیست و صمیمیتی که در لابلای پیام های وایبری و واتساپی و هزار اپلیکپیشن دیگر گم شده، راه را بر گرایش بسیاری از افراد به سمت آسیب های اجتماعی باز می کند. دیدن خانواده هایی که هر کدام از اعضایش در گوشه ای سر در یک وسیله ارتباطی دارند و تنها دلیل شادی و تفریحشان خواندن پیامی است که کسی دیگر برایشان فرستاده منظره مالوف همه سال های اخیر است. از وقتی که ماهواره و تلفن همراه توانستند جای خود را در بین خانواده ها باز کنند و یک پای ثابت همه مهمانی ها و دور همی های خانوادگی شوند، یادگاران خوب گذشته هم در فضای ارتباطات مجازی گم شد. ورود به فضای مجازی نه تنها بندهای دنیای واقعی را از هم گسست بلکه این امکان را فراهم کرد که هر کس در این دنیا به دور از چشم ناظران اجتماعی مانند اعضای خانواده امکان زندگی مستقلی برای خود فراهم آورد. زندگی ای که می تواند به راحتی دستخوش آسیب های اجتماعی می شود.

تفریحات مخفی مردان متاهل پولدار هم اگرچه یکی از آسیب های اجتماعی مبتلابه جامعه امروز ایران است اما دکتر علی اصغر کیهان نیا حقوقدان و مشاور خانواده آن را ناشی از آسیب بزرگتری می داند که در قالب شرایط اقتصادی خود را نمایان کرده است. «شکل گیری طبقه مرفهی که پس از سالها ساختن با نداری، ناگهان به ثروتی هنگفت رسیده و احساس می کند حالا می تواند تلافی همه آن سال ها را درآورد.»

کیهان نیا در توضح این پدیده با اشاره به زیاد شدن آن می گوید: متاسفانه این کار مختص مردان نیست و زندگی مخفی در بین زنان نیز در حال گسترش است.

این آسیب شناس خانواده به چند مراجعه کننده مرد خود اشاره می کند که با مدارکی در مورد زندگی مخفی همسرانشان به او مراجعه کردند و خواستار مشاوره و راهنمایی در این زمینه بودند.

او یکی از دلایل رواج تفریحات مخفی به دور از چشم همسران را ورود تکنولوژی هایی همچون ماهواره، ایترنت و برنامه های موبایلی به زندگی خانواده ها می داند که امکان صحبت ازادانه در مورد مسائلی که تا پیش از آن حرمت داشت فراهم کرده است.

کیهان نیا معتقد است: فیسبوک، وایبر، واتساپ و ماهواره حرمت ها را از بین برده و کار را به جایی رسانده که زنان و مردان در مورد خصوصی ترین مسائل با دیگران صحبت می کنند. نشان دادن هر روزه فیلم هایی که خیانت در آنها امری عادی است قبح موضوع را در بین خانواده از بین برده است.

او با بیان اینکه هجوم گستاخانه و بیرحمانه این رسانه ها باعث تغییر دیدگاه های پسران و دختران جامعه به خود و دیگران شده است، می افزیاد: مصرفی شدن برخی زنان واحساس نیاز شدید آنها به داشتن چند کیف و چند کفش و ماشین و موبایل آنچنانی نیز مزید بر علت است. مشکلی که می تواند زمینه ساز انحرافات شود. زیرا در بیشتر مواقع امکان رفع این نیازها از طریق سالم و مشروع فراهم نیست و برخی از زنان برای رفع نیازهای خود به راه های دیگری متوسل می شوند.

این مشاور خانواده؛ اقتصاد بیمار را نیز در زمینه ایجاد اسیب های اجتماعی مانند تفریحات مخفی مردان متاهل پولدار دخیل می داند و می گوید: «اقتصاد بیمار این سال ها باعث شد عده ای افراد از خدا بیخبر با استفاده از رانت خواری و زد و بند پول های بادآورده زیادی کسب کنند که برای به دست آوردنش زحمتی نکشیدند. این اقتصاد باعث شد عده ای فرصت طلب از این موقعیت سوءاستفاده کنند و با دست یافتن به ثروت های آنچنانی احساس کنند اکنون زمان آن رسیده که نیازهای سرکوب شده دوران جوانی خود برآورده کنند. عقده های فروخورده ای که سر باز کردند و به دنبال آن آسیب اجتماعی جدیدی در جامعه فرصت ظهور و بروز یافت.»

وی با اشاره به اینکه حتی عده ای از این افراد دیدگاه های مذهبی دارند و بر اساس ان کار خود را توجیه می کنند، اضافه می کند: «آن دسته از مردانی که به این کار روی می آورند باورهای مذهبی دارند و کار خود را با این موضوع که اسلام راه را برای ازدواج مرد با 4زن باز گذاشته توجیه می کنند. به طور مثال یکی از مراجعان من در مقابل این پرسش که چرا زنی را صیغه کرده جواب داد که شما می خواهید از یک کار شرعی پیشگیری کنید.»

کیهان نیا با بیان اینکه آنها هم که اعتقادات مذهبی قوی ندارند دیگر نیازی به توجیه کارشان نمی بینند، خاطرنشان می کند: «متاسفانه زنان زیادی هستند که برای به دست آوردن یک زندگی بهتر بر اساس دیدگاه خود با این مردان همراه می شوند و راه های آشنایی هم که از طریق اینترنت و فیسبوک و ارتباطاتی از این قبیل باز است.»

وی گرایش مردان به سمت تفریحات مخفی را یکی از دلایل اصلی افزایش طلاق در جامعه می داند و ادامه می دهد: «هیچ کس نمی تواند در زندگی زناشویی با خیانت کنار بیاید و من زنان زیادی را دیده ام که به دلیل خیانت شوهران خود تقاضای طلاق دارند. این موضوع نزد هیچ کس پذیرفته شده نیست و طبیعی است که با مشخص شدن خیانت همسر طلاق اتفاق بیفتد.»

این مشاور خانواده در عین حال خیانت به همسر و گرایش به تفریحات مخفی را مختص طبقه مرفه نمی داند و می گوید: متاسفانه این کار تبدیل به رویه ای عادی در بین مردان شده و هر کس که دستش برسد به نوعی وارد این ماجرا می شود. حال ممکن است این کار یک ارتباطات پیامکی عاشقانه باشد و یا داشتن خانه های مجردی و مخفی.البته هنوز مردان زیادی هستند که به زندگی خانوادگی و همسران خود پایبند هستند هرچند ممکن است در مواردی دلیل آن سرد مزاجی باشد اما برخی نیز به دلیل اعتقادات مذهبی و اخلاقی قدرتمند درونی از این کار سر باز می زنند.

کیهان نیا با بیان اینکه این روزها نجابت، رنگ و بوی سابق خود را از دست داده است، می گوید: «در سال های اخیر نگاه دختران و پسران به مفاهیمی مانند نجابت تغییر کرده و این خصلت در دختران، برای پسران نیز ارزش گذشته را ندارد و حرمت آن شکسته است.»

وی به خانواده ها و به ویژه زنان توصیه می کند که برای نگه داشتن زندگی خانوادگی خود بکوشند و با کارهایی مانند قهر و آشتی های مداوم، حرمت شکنی، اختلافات، سردمزاجی و مجازات های جنسی موجبات دلسردی بی تفاوتی و ایجاد یک رابطه سرد و بیروح را فراهم نکنند چرا که می تواند بهانه ای برای گرایش به زندگی مخفی به دست همسر دهد.

تعدد زوجات اگرچه مساله ای پذیرفته در باورهای دینی و مذهبی ما است اما برای آن شرایط و قوانینی وضع شده که مهمترین آن آگاهی و در عین حال رضایت همسر اول از این موضوع است. اسلام، داشتن چهار همسر دائمی را به طور هم زمان برای مرد جایز می داند. ازدواج مجدد مرد در حالی که زن دائمی دارد در غیر از برادر زاده و خواهر زاده، مشروط به اجازه همسر اول نیست اما اگر زن در عقد شرط کند که همسرش زن دیگری نگیرد به نظر برخی از فقها، این شرط صحیح است و زوج نباید تخلف کند.

طبق ماده ۱۶ قانون حمایت خانواده، مصوب ۱۳۵۳، مرد نمی‌تواند با داشتن زن، همسر دوم اختیار کند مگر به شروط ذیل:

۱ـ رضایت همسر اول

۲ـ عدم قدرت همسر اول به ایفای وظایف زناشوئی

۳ـ عدم تمکین زن از شوهر

۴ـ ابتلاء زن به جنون با امراض صعب‌العلاج موضوع بندهای ۵ و ۶ ماده ۸

۵ـ محکومیت زن وفق بند ۸ ماده ۸

۶ـ ابتلاء زن به هرگونه اعتیاد مضر برابر بند ۹ ماده ۸

۷ـ ترک زندگی خانوادگی از طرف زن

۸ـ غایب یا مفقودالاثر شدن زن برابر بند ۱۴ ماده ۸

از طرفی با توجه به شرایطی که در  عقد نامه های فعلی ذکر شده، از جمله شرایطی که زن می تواند در خواست طلاق بدهد این است که مرد بدون رضایت زن اول بخواهد زن دومی بگیرد.

البته سابقه فرهنگی طبقه خواص جامعه در ایجاد حرمسراها و ارتباط با زنان متعدد را نمی توان نادیده گرفت. موضوعی که با پیشرفت جامعه و شکل گیری جنبش های زنان در دنیای غرب مقبولیت و در عین حال مشروعیت خود را از دست داد و تبدیل به نوعی قبح اجتماعی شد.

قوانین نیز در این زمینه با سختگیری و ایجاد موانع سعی در کنار گذاشتن این رسم از اجتماعی داشتند که دیگر نمی توانست بسیار از رسوم سابق را پذیرا باشد. بنابراین تعدد زوجات و همسر دوم اگر هم وجود داشت بیشتر به صورت مخفیانه و غیر آشکار بود و کمتر مردی حاضر بود به صراحت اقرار به داشتن دو همسر کند.

تردید همیشگی اولین آسیب زندگی مخفی

دکتر سعید معدنی، جامعه شناس آسیب های اجتماعی زندگی های مخفی اینچنین را اگرچه با توجیه شرعی دارای آسیب های متعدد ذکر می کند و در گفت وگو با خبرنگار شفقنا زندگی می گوید: شاید این موضوع در زمان های گذشته به ویژه در بین طبقات مرفه اجتماعی مانند شاهان و شاهزادگان و تجار بزرگ عمومیت داشته و آنها زنان متعدد و حتی مخفی داشتند اما به تدریج با مدرن شدن جامعه تعهدات اخلاقی زوجین به یکدیگر افزایش یافت و چنین رسمی که در جوامع شهری و روستایی رواج داشت از زندگی افراد کنار رفت.

وی با بیان اینکه به دلیل شرایط بیولوژیک زنان، عده ای از مردان در گذشته اقدام به اختیار کردن زنان متعدد می کردند، خاطرنشان می کند: برخی با توجیه شرعی و دینی سعی می کنند چند همسری و یا ازدواج موقت را توجیه کنند اما در دین نیز برای این کار شروطی در نظر گرفته شده و حتی به فتوای برخی علما ازدواج موقت در شهری که همسر مرد حضور دارد مکروه است.

معدنی به ظهور پدیده زندگی مخفی مردان متاهل پولدار به عنوان یک آسیب اجتماعی اشاره می کند و معتقد است: اولین اثر زیانبار این کار ایجاد نوعی دوگانگی و دو شخصیتی در مردی است که به چنین زندگی روی می اورد. چنین مردی حتی اگر خانواده او متوجه نشوند و درگیر آسیب های ناشی از این اطلاع نشود همواره در نوعی ترس، شک و بدبینی به سر می برد. او حتی نسبت به سایر افراد هم طبقه خود نیز دیدگاهی شکاکانه پیدا می کند چرا که این تصور را دارد که سایرین نیز می توانند چنین زندگی ای داشته باشند.

وی با بیان اینکه زندگی مخفی، مرد را از حالت تک شخصیتی خارج می کند، می گوید: مرد در چنین حالتی نمی تواند نقش همسری خود را به طور تمام و کمال ایفا کند چرا که بخشی از وقت و سرمایه خود را طرف زندگی می کند که از دید خانواده اش پنهان است و همین موضوع نوعی غفلت از خانواده را باعث می شود.

وی زندگی مخفی و داشتن به اصطلاح "خانه مجردی" را یک پدیده غربی می داند که در جامعه مدرن بروز یافته، می داند و ادامه می دهد: در جوامع غربی روابط خارج از خانه در بین مردان وجود دارد اما این پدیده با ورود به جامعه ما قالب دینی به خود گرفته و توجیهی از این دست پیدا کرده است.

وی در خصوص میزان آسیب های وارده از زندگی مخفی به زندگی معمولی فرد، بیان می کند: بسته به اینکه مرد تا چه حد در این نوع زندگی پیش رود و چقدر از زمان خود را در آن بگذراند، میزان آسیب متغیر است. اما در آسیب زایی این امر شکی نیست زیاد این زندگی به بنیان خانواده لطمه می زند.

این جامعه شناس آسیب های اجتماعی با بیان اینکه پایبندی به اصول اخلاقی و ترس از آبرو ریزی دو عاملی است که می تواند مردان را از رفتن به سمت چنین آسیب هایی بازدارد، می افزاید: پایبندی به اصول اخلاقی و ترس از صدمه دیدن موقعیت و جایگاه شغلی، اجتماعی و خانوادگی مهمترین عوامل در پیشگیری از گرایش مردان به سمت آسیب های اجتماعی از جمله بحث زندگی و تفریحات مخفی است.

معدنی این قبیل زندگی ها را دارای آسیب های فراوان می داند که در صورت اطلاع یافتن خانواده آسیب های دو چندان خواهد شد.

وی احتمال کشیده شدن فرزندان چنین افرادی به سمت زندگی مخفی و سایر آسیب های اجتماعی را بیشتر ذکر می کند و معتقد است: اگرچه نباید این نوع زندگی را منحصر به مردان دانست و زنان نیز ممکن است دچار چنین آسیب هایی شوند اما بیاد در نظر داشت این موضوع در مردان بیشتر است و در عین حال توجه کرد که فرزندان چنین افرادی نیز با احتمال بیشتری در معرض گرایش به زندگی های مخفی هستند چرا که قبح این عمل در خانواده برای آنها از بین رفته است.