سلامت نیوز:در این نشست، معاون امور آموزشی پژوهشی سازمان حفاظت محیط زیست، قائم مقام رییس سازمان جنگل ها، مراتع، آبخیزداری کشور، محمد درویش، مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت مردمی، مدیر کل دفتر ترویج سازمان جنگل ها و مراتع و  آبخیزداری، مشاور قائم مقام وزیر و معاون امور سازمان های مردم نهاد مرکز اجتماعی وزیر کشور حضور داشتند.
 
نیاز امروز کشور رشد کیفی سمن هاست
معاون آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست در این نشست گفت: نخستین نشست سازمان های مردم نهاد را به فال نیک می گیریم. یک سال و نیم پیش صحبت از این می کردیم که چه خوب است شبکه ها فعالیت شان را دوباره شروع کنند. امروز تعداد سمن های ما از 242 به 772 رسیده است. اما نیاز کشور ما این است که سازمان های مردم نهاد از نظر کیفی رشد پیدا کنند.
مهناز مظاهری ادامه داد: هر یک از شما به عنوان روسای شبکه ها یا فعالان محیط زیست دنیایی تجربه دارید. امروز باید مدیریت دانش برای سمن ها شکل بگیرد تا ارتقا سرمایه های اجتماعی را داشته باشیم. مشکلات محیط زیستی فقط مربوط به ما نیست و مشکل همه کره زمین است. کره ای که امروز شبیه انسانی شده است که با 40 سال سن انگار عمری بیشتر از 80 سال دارد. بشر با 10 هزار سال سابقه زندگی بر روی این کره آن را شبیه به کره ای با عمر 10 میلیارد سال کرده است در حالی که زمین فقط 5/4 میلیارد سال عمر دارد.
او ادامه داد: امروز در شرایطی قرار داریم که روزانه 3 گونه ماهی را از دست می دهیم. در کنار آن جنگل ها و گونه های گیاهی را نیز از بین می بریم. جنگل های ما در دنیا معروف هستند اما هنوز به دنبال ساخت جاده در آن ها هستیم. با وجود مصرف آب زیاد برنج می کاریم و یا هندوانه ای که برای عمل آوردنش 100 لیتر آب لازم دارد، پرورش می دهیم تا حداکثر یک دلار به ازای آن بگیریم. این ها کارهایی بود که به این دلیل اتفاق افتاد که شما به عنوان سرمایه های اجتماعی حضور نداشتید.
مظاهری با اشاره به مجموعه نشست های پیش رو در این کارگاه آموزشی گفت: این نشست ها به ما در مدیریت دانش کمک خواهد کرد تا بتوانیم چالش های سرزمین مان را که روزی مرکز تمدن بشری بوده، سامان بدهیم تا آب دوباره به زاینده رود، هامون و پریشان برگردد و همه این حوزه های آسیب دیده دوباره به دست شما احیا شود.
معاون آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر سیاست های حمایتی دولت تدبیر و امید از سمن ها و تشکل های مردمی گفت: من معتقدم که اعتقاد به سمن ها، باور دولت تدبیر و امید است. کلیدی که آقای روحانی از آن صحبت کرد در دست شما مردم است. سازمان محیط زیست فقط یک سازمان تسهیل گر برای سمن های مردم نهاد به حساب می آید. در حال حاضر با پیگیری های آقای درویش دولت در حال تدوین اساسنامه ای قوی در مورد سازمان های مردم نهاد و حضور آن ها در مجلس و دولت است. در اینجا قول می دهم در برنامه ششم توسعه کشور 3 بند از برنامه های ما به سازمان های مردم نهاد اختصاص دارد.
مظاهری در  ادامه گفت: در حوزه آموزش، این نخستین نشست است و بعد از این شما باید آموزش را در دست بگیرید و به مردم آموزش دهید. بسیاری از مردم فکر می کنند با ورود کارخانه فولاد، شغل وارد استان شان می شود و از فقر رهایی پیدا می کنند، اما معضلات آینده آن را نمی بینند. این وظیفه سمن هاست تا این آگاهی را به مردم بدهند. خرد جمعی شما می تواند نقشه راه و برنامه آینده را ترسیم کند تا محیط زیست ما مطابق اصل 50 قانون اساسی به شرایط ایده آل برگردد.
 
افزایش سرطان در شمال کشور بیشتر از سایر نقاط است
وی با اشاره به رشد تصاعدی سرطان در کشور به ویژه در خطه شمال گفت: متاسفانه در خطه شمالی سرزمین ما تعداد بیماران سرطانی بسیار بیشتر از مناطق کویری است و این هیچ دلیلی جز تولید بی مهابای پسماند، آلودگی آب و خاک و هوا ندارد. ما تا دو سال پیش حدود 5/1 کره جای پای اکولوژیک داشتیم در حالی که امروز این عدد به سمت 2 می رود. این در حالی است در آموزه های دینی ما حرمت به طبیعت بسیار وجود دارد اما در عمل آن را اجرا نمی کنیم. هندوها هم که در فرهنگ و آموزه های خود احترام به طبیعت را دارند تنها 6/. کره جای پای اکولوژیک دارند.
مظاهری در پایان بیان کرد: در 2 دهه اخیر بر روی سیاست های توسعه پایدار کار کرده ایم وقت آن رسیده که این سیاست ها اجرایی شود.
 
روند موجود دیگر جواب گو نیست
قائم مقام سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور در این نشست با اشاره به کارگروه مشترک میان آن ها و سازمان حفاظت از محیط زیست گفت: توافقی که بین دو سازمان به دلیل مشابهت وظایف سازمانی انجام شده برای هر دو سازمان بسیار حائز اهمیت است. این کارگروه به سازماندهی و ایجاد فرآیند و برآیند شبکه های اجتماعی برای تصمیم سازی در مسائل مهم کشوری اعتقاد دارد. دیگر روند موجود جوابگو نیست و باید دچار دگرگونی شود و موضوعاتی مانند اقتصاد سبز و اقتصاد کم کربن چاره ساز چالش های جامعه شود.
ناصر مقدسی ادامه داد: هیچ شخص آگاهی در حوزه محیط زیست با توسعه تضادی ندارد. سازمان های مردم نهاد با اعتقادی راسخ محیط زیست را بستر توسعه پایدار می دانند. جان کلام همان است که در سال 1992 عقلای جهان به آن دست پیدا کردند و مقام معظم رهبری در سال 93 بارها بر آن تاکید داشتند که تمام طرح ها و برنامه ها باید با در نظر گرفتن موازین محیط زیست باشند.
 
سطح فرهنگ محیط زیستی ما نازل است
او با اشاره به برخی حوادث در کشور گفت: با وجود تمام آموزه ها و رهنمودها گاهی شاهد قانون گریزی هستیم و پیامدهای و هزینه های هنگفتی که در اثر آن ایجاد می شود. هیچ تردیدی نکنیم که سطح فرهنگ محیط زیستی و منابع طبیعی ما نازل است، علی رغم خاطرات خوبی که از پیشینیان و حرمت آنان به طبیعت داشتیم.
مقدسی ادامه داد: ما نیاز به الگوسازی و آسیب شناسی داریم چراکه هم سازمان محیط زیست و هم منابع طبیعی جوان هستند. با این همه خوشبختانه در کمیسیون های مجلس و دولت صدای واحدی برای حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی وجود دارد.
او در پایان در مورد جنگل های شمال کشور گفت: در مورد جنگل های هیرکانی و جنگل های شمال سیاست ما قطع بهره برداری از جنگل های باستانی شمال است چراکه این جنگل ها موزه تاریخ طبیعی هستند و با وجود همه تلاش ها سطح نازلی از آن ها باقی مانده است. استفاده از جنگل های دست ساز و گونه های درختی سریع الرشد می تواند راه کار مجایگزین مناسبی باشد.  البته این کار الزامات و تبعات حقوقی دارد. یکی از اقدامات شما سمن ها کمک به دست اندرکاران برای عبور از وضعیت موجود است.
 
در سال های آینده نمی توانیم میزان آب مورد نیاز را تامین کنیم
استاندار گلستان در این نشست گفت: در آموزه های دینی ما به بحث مشارکت اشاره شده و نقش تشکل ها در افزایش مشارکت مردمی قابل تامل است. ما باید به ادبیات آموزه های اسلامی برای مشارکت اجتماعی سمن ها توجه کنیم. مسئله اصلی تجلی روح اجتماعی، تعامل و درک متقابل خواهد بود.
حسن صادقلو ادامه داد: در حوزه محیط زیست در سطح کشور مسائل گسترده ای وجود دارد با این وجود نمی شود همه کارها را با هم انجام داد. سمن ها باید با توجه به مسائل بومی هر استان، اهم و مهم موضوعات را مشخص کرده و اولویت را به حل مهم ترین مسائل قرار دهند.
صادقلو با اشاره به چالش عمده آب در گلستان و شرایط سفره های زیرزمینی گفت: گلستان در 20 سال آینده حداقل به 7 میلیارد متر مکعب آب نیاز دارد و امروز در استان 5/2 میلیارد متر مکعب موجودی آب داریم. اگر بتوانیم با فرهنگ سازی و مدیریت منابع آب و فرآیند تولید آب یعنی تبدیل آب های غیرمتعارف به آب قابل استفاده، آبیاری تحت فشار و آب شیرین کن موفق عمل کنیم، فقط می توانیم 5 میلیارد متر مکعب آب تولید کنیم که در بحث توسعه با چالش مواجه خواهیم بود.
او ادامه داد: در گلستان قریب به 85 درصد از آب های مصرفی ما از آب های زیرزمینی است آن هم برای مصارفی مثل کشت برنج. بنا بر آمارها هر هکتار برنج بین 15 تا 18 هزار متر مکعب آب مصرف می کند. اگر همه این میزان آب تبدیل به آب معدنی شود به ازای هر هکتار 15 هزار میلیارد تومان ایجاد درآمد می کند در حالی که یک هکتار شالی حدود 10 میلیون درآمد دارد.
اسماعیل مهاجر مدیر کل حفاظت محیط زیست گلستان، نیز در این نشست با تاکید بر اینکه باید از دانش تشکل ها بهرهکافی را ببریم، گفت: هر کاری که به مردم واگذار شد و برای آن هدف گذاری انجام گرفت، در آن مسئله پیروز و موفق بودیم.
به گفته مهاجر اگر هدفمند سرمایه گذاری شود، میتوانیم به نتیجه دلخواه برسیم.
گفتنی است این نشست تخصی تا سه روز و در بخش های مختلف کارگاهی ادامه پیدا خواهد کرد.