سلامت نیوز:چنارهای خیابان ولیعصر را به جرات می‌توان جزو چهره‌های رسانه‌ای شهر تهران در تاریخ مطبوعات کشور دانست. در زمستان 1319 رفتگرانی که در شب‌های سرد زمستان نیازمند هیزم بودند به سراغ درختان خیابان ولیعصر رفتند. پوست چنارها را دور تا دور می‌کندند تا رشته آوندهایشان قطع و درخت خشک شود. درختانی که خشک می‌شدند، بریدن‌شان مانعی نداشت.
به گزارش سلامت نیوز دکتر میر مهرداد میرسنجری استادیار دانشگاه در روزنامه قانون نوشت ؛زخم چنارها پایانی نداشت. در شهریور ۲۰، بسیاری از این چنارها به دلیل همان تنه ستبر کنده شدند تا کمبود سوخت را جبران کنند. در طول هفتاد سال تعداد چنارها به یک چهارم رسید. در تیرماه سال ۱۳۹۲ تنه ستبر چنارها مزاحم دید تابلوها عنوان شد و اره‌ها شبانه به جان چنارها افتادند.
مهرماه همان سال در یک جلسه کمیته زیباسازی خیابان ولیعصر، وابسته به سازمان زیباسازی شهر تهران، اعلام شد در طول یک‌سال گذشته ، 75 چنار قدیمی با عمری بالای 80 سال، حد فاصل چهارراه ولیعصر تا میدان ولیعصر به‌دلیل بی‌آبی، ابتدا خشک و سپس قطع شده‌اند. حاضران در جلسه دلیل خشکی و قطع‌شدن 75درخت کهنسال را در مدت کوتاه یک‌سال ،نداشتن اجازه آبیاری این درختان از سوی مترو اعلام کرده‌اند. شرکت بهره‌برداری مترو تهران گفته بود درصورت آبیاری در این محدوده سلامت کارگران مشغول کار در تونل‌هابه خطر می‌افتد.
نکته آنجاست که به دلیل ثبت ملی خیابان ولیعصر شهرداری حتی در صورت خشک شدن درختان باید مجوز قطع آنان را از سازمان میراث فرهنگی بگیرد که تا کنون چنین نکرده است اما سازمان میراث فرهنگی هم در این زمینه شکایتی به مراجع قضایی نبرده تا قانون شکنی های شهرداری شاکی قانونی نداشته باشد .حالا اما به همه داستان‌هایی که بر چناران ولیعصر رفته است باید گربه‌های صورتی را هم افزود. گربه‌هایی که به همت و با سلیقه شهرداری از چناران سربریده بالا رفته‌اند و برای همیشه روی آن‌ها آویزان مانده‌اند.
چنارهای خیابان ولیعصر تهران، حال و روز خوشی ندارد، هر روز شاهد سربری و بن‌بری چند درخت دیر زیست این خیابان هستیم. درختانی که با بهانه‌هایی چون خشک شدن (عمدی یا سهوی بودن آن بماند)، خطرناک بودن، شکستگی در اثر باد و ... به نابودی می‌گرایند و در تازه‌ترین هنرنمایی، اخیرا پیمانکاران خوش‌قریحه شهرداری تهران، پس از نابودسازی چنارهای دیرزیستی که چونان هویت تاریخی، فرهنگی و طبیعی تهران محسوب می‌شوند، از مجسمه‌های گربه‌های صورتی‌رنگ برای تزئینِ کُنده‌های باقیمانده این یادگارهای تاریخی و طبیعی تهران استفاده کرده‌اند.
از 24 هزار اصله درخت چناری که در حدود 90 سال پیش در طول یکی از بزرگ‌ترین خیابان‌های مشجر دنیا، از راه آهن تا تجریش و به طول حدود 18 کیلومتر، کاشته شده‌اند، اکنون کمتر از 7000 اصله باقیمانده که آن هم هر روز به بهانه‌ای کم و کمتر می‌شود. احداث جاده مخصوص پهلوی سابق -خیابان ولیعصر (عج)- درختکاری اطراف آن و کشیدن نهر برای آبیاری درختان چنار کاشته شده، در سال 1300
(ه. ش) آغاز شد. حاج قائم نظام‌الملک‌رفیع ماجرای آغاز احداث این خیابان را در کتاب خاطرات خود آورده است. بر اساس کتاب «شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجاریه» نوشته عبدا... مستوفی نیز در آن زمان به فاصله هر دو متر، یک چنار و بین هر دو چنار یک بوته گل سرخ کاشتند؛ بنابراین در دو سوی مسیر ۱۸ کیلومتری خیابان مجموعاً ۱۸ هزار چنار کاشته شد که البته اغلب این تعداد را تا ۲۴ هزار اصله نیز برآورد کرده‌اند. در زمستان ۱۳۱۹ برای نگهداری از درختان پای چنارها را به عمق یک متر و نیم گودبرداری کردند و به جایش کود ریختند. همچنین یک استخر بزرگ هم بین محمودیه و تجریش پی‌کنی کرده بودند که ذخیره آب برای چنارها فراهم باشد، اما قضایای شهریور ۱۳۲۰ این اقدام را ناتمام گذاشت.
درخت چنار با نام علمیPlatanus orientalis از معروف‌ترین گونه‌های زیستی فلور ایران است که نام آن با باغ‌های تاریخی ایرانی عجین شده است. در سفرنامه‌های تاریخی گردشگران آمده همان‌گونه که استانبول به عنوان سروستان شناخته می‌شده، تهران نیز با عنوان چنارستان در دنیا پرآوازه بوده است. درختی که با هوشیاری و دقت نظر و با در نظر گرفتن تطابق اکولوژیک و سازگاری‌های اقلیمی‌بوم‌شناسانه، در نخستین طراحی‌های خیابان‌های شهری در آغاز دوره رضاشاه پهلوی مورد توجه و استفاده در یکی از اصلی‌ترین خیابان‌های پایتخت قرار گرفت.
اهمیت درختان چنار خیابان ولیعصر در این است كه یكی از موارد هویت بخشی به شهر تهران هستند. در این میان خشك کردن و قطع پرشتاب و بی سروصدای این زیست‌مندان زیبای پایتخت نگرانی شهروندان و به ویژه دغدغه‌مندان محیط زیستی را موجب شده است. اصلی‌ترین عامل نابودی این ریه‌های تنفسی تهران، بی‌مسئولیتی و بی‌اعتنایی و خودخواهی اصناف و مالكان مجتمع‌های تجاری و ساختمان‌های بلند مرتبه و برخی واحدهای مسكونی است که درختان را نه به عنوان موجودی زنده و دیرزیست که می‌تواند تا 400 سال زیبایی و اکسیژن و هویت تاریخی را به مردم شهر هدیه بدهد، بلکه به عنوان عاملی مزاحم می‌بینند که جلوی دید فروشگاه‌های پول‌سازشان را می‌گیرد و چاره را در این می‌بینند که با خشک‌کردن مخفیانه و بی‌سر و صدای این درختان، شرایط قطع آن‌ها را فراهم کنند.
البته شهرداران مناطقی كه برای قطع درختان مجوز صادر كرده‌اند نیز در این آسیب شریک بوده‌اند. تنها امسال 90 اصله چنار و سال گذشته 150 اصله از درختان ولیعصر كم شده و می‌شوند. حالااز تجریش تا راه‌آهن وقتی به سمت پایین حركت می‌كنید، درختان چنار ضعیف‌تر، با قطر كمتر و سوختگی برگ بیشتری مشاهده می‌شوند. حالا تعداد چنارهای ولیعصر حدود هفت هزار اصله است. نابودی درختان چنار ولیعصر در حالی است كه عمر چنار در شرایط خوب حدود 400 سال است. این مسئله قابل چشم‌پوشی نیست که چگونه است که در یك دوره زمانی كه فلان مركز تجاری در مسیر خیابان ولیعصر در حال ساخته شدن است، درختان همجوار آن خشك می‌شوند و سپس شهرداری منطقه مزبور، برای قطع این چنارها مجوز صادر می‌کند.
به راستی چه کسی در برابر وجدان‌های بیدار پاسخگوست؟ بر اساس یافته‌های علمی، برگ درختانی مانند چنار ابزاری قوی برای كنترل كیفیت هوا و جلوگیری از آلودگی صوتی، به ویژه در مناطق آلوده و مسیرهای پرتردد شهری است. آیا پاسخگویی وجود دارد که بگوید چرا درختان ۷۰ ساله باغ پسیان همجوار خیابان ولیعصر تهران طی یک هفته قلع و قمع می‌شود و مصوبه تغییر کاربری این باغ تاریخی در کمیسیون ماده ۵ با چه ترفندی به انجام رسیده است؟
همه این‌ها در حالی است که در سال 1390خورشیدی، خیابان ولیعصر ثبت ملی شد و با این حال در سال 1391 خورشیدی در منطقه یک، مجوزی برای ساخت یک هتل ۱۷ طبقه با نابودسازی باغی تاریخی با وسعت ۲۶۰۰ متر و ۱۰۰ اصله چنار قدیمی‌در محدوده این خیابان صادر شده است.
به راستی خیابان ولیعصر تهران به عنوان مهم‌ترین محور تاریخی شهر تهران با توجه به اهمیت زیباسازی، تلطیف هوا و تولید اکسیژن برای شهر آلوده تهران و با توجه به جایگاه فرهنگی و تاریخی آن که عمر درختان آن بیش از دو برابر عمر کشور اماراتی است که با 44 سال عمر ، سفارت آن در کنار این خیابان قرار دارد، آیا شایسته است که مورد سودجویی شخصی و قلع و قمع پیمانکاران و برج‌سازان و مالکان مجتمع‌های تجاری برای کسب سود بیشتر قرار گیرد؟
نظر شما