سلامت نیوز: وجود انواع گونههای جانوری در کشور باعث شده است که عدهای را این توهم بردارد که این گونهها هیچگاه به پایان نخواهند رسید. بسیاری از ما سرنوشت یوزپلنگ ایرانی را میدانیم اما اگر به فهرست انقراض خود نامهایی مانند ببرایرانی، پلنگایرانی، گوزنزرد، روباهترکمنی و چند گونه دیگر را اضافه کنیم، میبینیم که زنگ خطر زودتر از اینها به صدا درآمده است. بسیاری از گونههای دیگر هم وجود دارند که خطر در کمین آنهاست و انگار تا نسلشان به خط قرمز انقراض نرسد خطر جدی گرفته نمیشود. یکی از این جانورانی که وضعیت بسیار بدی دارد، کل است که شکار بیرویه آن در کوهستانها بارها داد فعالان محیط زیست را درآورده است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ،شکار غیرمجاز در همه جا جریان دارد و برخی از افراد با سلاح و بیسلاح با انواع روشها به جان محیط زیست افتادهاند. این شکار غیرقانونی و بیقاعده باعث شده است که بسیاری از گونهها در کشور ما در معرض نابودی قرار بگیرند. سازمان محیط زیست با توجه به کمبود امکاناتی که در نظارت دارد، نمیتواند حریف غول بزرگ شکار شود و بسیاری از مسئولان محیط زیست بهرغم علاقه بسیاری که به محیط زیست دارند نمیتوانند در این زمینه دست به اقدام مفیدی بزنند. در کوهستانهای غرب کشور هم شکار انواع جانوران رایج است اما یکی از گونههایی که شکار بیرویه و افسارگسیخته آن در این مناطق رواج دارد و بر آن نظارت خاصی صورت نمیگیرد «کل کوهستان» است که در صورت عدم رسیدگی به وضعیت آن در آیندهای نهچندان دور به سرنوشت یوزپلنگ ایرانی گرفتار میشود.
شکار کل ماده، کار بیرحمانهای است
برای قدم گذاشتن به دنیای کوهستان و شکار با دو نفر از شکارچیهای قدیمی همصحبت میشویم. رضا و علی دو دوست قدیمی هستند. آنها خود را دوستان کوهستان میدانند. پنجاه سالی سن دارند و به گفته رضا دوستیشان عمر 35ساله دارد. رضا صحبت را آغاز میکند و به «آرمان» میگوید: ما معمولا به صورت گروهی با دوستانمان به شکار میرویم و چند روزی را مهمان کوهستان میشویم. اواخر پاییز بهترین موعد شکار است زیرا این موقع فصل جفتگیری کلهاست و آنها از پناهگاههای خود که در مناطق سخت کوهستانی است که دسترسی به آن سخت است بیرون میآیند و دنبال جفت میگردند و ما با کمین کردن در منطقه عبور آنها میتوانیم شکارشان کنیم. او ادامه میدهد: در مابقی ایام سال این حیوانات زیاد بیرون نمیآیند و به همین دلیل یافتنشان سخت است. شکار ما به این صورت است که با تفنگ به کل شلیک میکنیم.
البته بعضی از افراد هم با گذاشتن تله در مسیر عبوری کل اقدام به زندهگیری این جانور میکنند. در حین این حرفها علی با دادن یک هشدار رشته کلام را به دست میگیرد: البته شکار در بین ما بیقاعده نیست و اینجور نیست که هر چی دستمان آمد شکار کنیم.
شکار کل ماده در بین ما قبح دارد زیرا این کل ماده میتواند ادامهدهنده نسل باشد. ما کل نر شکار میکنیم. در بعضی ایام مثل فصل بهار که کلهای ماده تازه زایمان کردهاند اصلا آنها را شکار نمیکنیم زیرا بچههایشان بیمادر میشوند و این اصلا کاری درست و انسانی نیست.
رضا هم با حرفهای علی موافق است و میگوید: یکسری افراد سنگدل وجود دارند که بیرحمانه دست به شکار میزنند و همه گونهها را در هر فصل که دستشان برسد، شکار میکنند.
فرهنگ سازی؛ بهترین راه مقابله با شکار غیرمجاز
رضا در ادامه حرفهای علی میگوید: یکی از دلایل اصلی که باعث میشود شکار غیرقانونی بیشتر شود، راحت مجوز گرفتن برای تفنگ است. همین مساله باعث شده است که خیلی از افراد سلاح داشته باشند و به دلیل کمبودن نظارتها بهراحتی دست به شکار غیرقانونی بزنند.
از سوی دیگر، بهدلیل اینکه این مناطق کوچک هستند و همه افراد هم را میشناسند، محیطبان بومی بهخوبی نمیتواند بر این منطقه نظارت کند. چون در برخورد با افراد متخلف معمولا به دلیل وابستگیهای قومی و خویشاوندی که وجود دارد با نرمی رفتار میشود و سختگیریها کمتر است.
بهتر است محیطبانان منطقه غیربومی باشند. علی با تائید حرفهای رضا تأکید میکند: با جریمه و قانون نمیتوان جلوی شکار را گرفت. باید در این زمینه دست به فرهنگسازی زد و به افراد آموزشهای لازم را داد تا با کوهستان آشتی کنند.
در این منطقه نهتنها کل بلکه خیلی از گونههای دیگر مانند کبک، خرس، گرگ و خوک هم شکار میشود و معمولا هم بسیاری از این شکارچیان با روشهای بیرحمانه و در فصلهایی مثل فصل زایمان یا زمان جفتگیری دست به شکار میزنند.
رضا در تکمیل حرفهای علی میگوید: شکار در بین این افراد جنبه تفریح دارد و برای تأمین نیاز این کار را نمیکنند. البته ما شکار مجاز هم داریم که هرکس در فصلهایی به جز فصل جفتگیری و فصل زایمان میتواند سالی یک کل شکار کند.
هر چند که بسیاری از افراد این را رعایت نمیکنند و هم در زمانهای مجاز و هم در سایر ایام سال روی به شکار غیرقانونی انواع گونهها در تعداد زیاد میآورند.
گونههای تجدیدناپذیر و کمیاب مناطق کوهستانی
یک مقام محیط زیست در منطقه اورامانات که خواست نامش فاش نشود میگوید: شکار غیرمجاز کل معمولا در آخر فصل پاییز که زمان جفتگیری این حیوان است روی میدهد. در این زمان نظارت به صورت گشت و گذار و کنترل در مناطق کوهستانی اتفاق میافتد.
او میافزاید: اما در زمینه نظارت بر شکار غیرقانونی یکی از مشکلات اصلی کمبود نیرو است. بهویژه در مناطق صعبالعبور اورامانات کمبود نیرو بیشتر احساس میشود. مناطقی که باید نظارت شوند زیاد و صعبالعبور هستند و به دلیل کمبود نیرو به خوبی نمیتوان نظارت لازم بر تمامی این مناطق را داشت.
او ادامه میدهد: بیشتر گونههای زیستمحیطی این مناطق کمیاب و تجدیدناپذیر هستند. بهدلیل کوهستانی بودن این مناطق آسیبپذیری و شکنندهبودن آن بیشتر میشود و درصورت نابودی یک گونه به سختی دوباره تجدید میشود.
وی در ادامه به مشکلاتی که قوانین و مقررات در اجرا دارند اشاره میکند: برای اینکه بتوان فردی را جریمه کرد باید او را با مدرک گرفت و با توجه به کمبود نیرویی که سازمان دارد گرفتن فرد با مدرک کار سختی است.
از پارسال جریمهها سختتر شدهاند ولی یکی از مشکلات جرایم این است که جنبه بازدارندگی آنها کم است. جریمهها به نسبت ضرری که به محیط زیست وارد میشود ناکافی هستند.
برای کاهش شکار و مقابله با آن فرهنگسازی و بالابردن نظارت، بسیار بیشتر از جریمه تأثیر دارند. او تصریح میکند: جریمه غیرقانونی برای کل، یک میلیون و 800 هزار تا 3 میلیون جریمه نقدی و دو تا شش سال زندان است که بسته به گونه و نوع کل شکار شده جریمهها فرق میکند.
نظر شما