سلامت نیوز: «متاسفانه بعضی از مردم آگاهانه سونوگرافی بی‌رویه می‌كنند تا از دوره جنینی فرزندشان آلبوم درست كنند.» اینها بخشی از اظهارات ماه گذشته سید حسن قاضی‌زاده‌هاشمی، وزیر بهداشت درمورد مد جدیدی به نام آلبوم جنین است كه مدتی است در بین مادران باردار رایج شده است؛ امری كه جدا از اینكه هزینه زیادی دربردارد برای سلامتی مادر و جنین نیز خطرناك است.

به گزارش سلامت نیوز، روزنامه آرمان با این مقدمه نوشت: به نظر می‌رسد امروز می‌توانیم با افتخار اعلام كنیم كه ما با قدرت از مونوپاد (همان سیخ‌هایی كه با آن عكس می‌گیرند)، سلفی و سه رخ عبور كرده و به عكس سونوگرافی رسیده‌ایم! تب داغ عكس گرفتن از تمام مراحل زندگی و حین انجام همه كارها باعث شده دوربین عكاسی و فیلمبرداری بعد از رفتن به مراسم ترحیم و عزاداری سر از اتاق عمل و زایمان و این بار دوران جنینی كودك و داخل شكم مادر درآورد؛ كاری كه در ظاهر برای عده‌ای عامل فخرفروشی و تظاهر شده و آن را در صفحات شخصی خود در شبكه‌های اجتماعی نمایش می‌دهند. این كار از چند جنبه قابل بررسی است: در درجه اول اثراتی كه این رفتارمی‌تواند بر سلامتی جنین و مادر داشته باشد و اینكه بر چه اساسی پزشك مجوز عكس‌برداری از جنین را صادر می‌كند. در درجه دوم اثرات اجتماعی و فرهنگ نادرستی كه پشت این رفتار نهفته است و میل به خودنمایی كه به این شكل خودش را نشان می‌دهد.
 
 می‌خواست برای بچه‌اش سنگ تمام بگذارد
منشی یك مركز رادیولوژی و سونوگرافی در خیابان ونك تهران با بیان اینكه آلبوم جنین از سال گذشته تا الان به شدت مد شده و خانم‌های باردار زیادی بعد از گرفتن عكس‌های سه بعدی و چهاربعدی دنبال تهیه آلبوم از جنین هستند، به آرمان می‌گوید: از هر 10 خانم بارداری كه برای سونوگرافی به ما مراجعه می‌كند 9 نفر آنها می‌خواهند سونوگرافی سه بعدی و چهاربعدی انجام دهند تا ببینند فرزندشان چه شكلی است و به تازگی تعدادی هم برای گرفتن عكس از این صحنه و ثبت آن به ما مراجعه می‌كنند كه با دستگاه‌های مخصوص عكسبرداری حین سونوگرافی این كار را انجام می‌دهیم. او در مورد هزینه این كار می‌گوید: از 500 هزار تومان به بالا و بستگی به تعداد عكس‌ها دارد. اسفند سال گذشته خانمی به ما مراجعه كرد و حدود 200 عكس از جنینی كه داخل شكمش بود تا ماه آخر بارداری گرفت یعنی هر ماه  20 عكس و ما مانده بودیم این همه عكس از صورت جنینی كه اصلا شكلی ندارد(چون همه جنین‌ها شبیه هم هستند و بعد از تولد و یك ماهگی ظاهرشان شكل می‌گیرد) برای چیست؟ بعدها فهمیدیم این خانم بسیار ثروتمند است و این بچه بعد از سال‌ها نذر و نیاز به دنیا آمده و آنها می‌خواستند از این طریق سنگ تمام بگذارند. او با خنده اینها را می‌گوید و به سوالی كه من می‌خواستم از او در مورد ضررهای جسمی این كار بپرسم خودش پاسخ می‌دهد: البته كه سونوگرافی برای همه آدم‌های عادی هم خطرناك است چه رسد به جنین. ما وقتی خودمان می‌خواهیم سونوگرافی یا ماموگرافی انجام دهیم تا جای ممكن دستگاه را روشن كرده و از اتاق خارج می‌شویم زیرا اشعه مضری است كه به بدن تابانده می‌شود و اثراتی دارد چه رسد به جنین كه به شدت حساس است.
 پزشكم اجازه داد
بیتا، خانم جوانی كه سه ماه از تولد فرزندش می‌گذرد،  یكی از افرادی است كه به گفته خودش سال گذشته سه میلیون تومان برای تهیه آلبوم جنینی دخترش هزینه كرده است. وقتی با خوشحالی این آلبوم را به من نشان می‌دهد نمی‌توانم جلوی خنده‌ام را بگیرم چرا كه همه عكس‌ها شبیه همان عكس‌هایی است كه از همه جنین‌ها دیده‌ایم وهیچ ویژگی خاصی ندارد: سیاه و سفید در یك فضای سیاه شبیه همه عكس‌های رادیولوژی! اما اینكه این عكس‌ها با فتوشاپ شبیه عكس‌های آتلیه‌ای شده شاید تنها وجه تمایز آن با پاكتی باشد كه از عكس و آزمایش به ما می‌دهند و داخلش پر از این عكس‌هاست كه فقط به درد خود پزشكان می‌خورد. در صفحاتی از آن قسمتی از عكس صورت بچه را با ادیت كردن جدا كرده و با بزرگنمایی آن را نمایش داده‌اند. اما جنین كاملا چشم‌هایش بسته است و بقیه اجزای صورت هم حتی با آن چیزی كه الان از بچه می‌بینم تفاوت دارد و هنوز كامل فرم نگرفته است. او كه وضع مالی متوسطی دارد و این مقدار پول چندان هم برایش كم و بی‌ارزش نیست در مورد انگیزه‌اش از این كار به آرمان می‌گوید:
عكس گرفتن در هر حالتی باعث ثبت خاطراتی می‌شود كه تكرار نخواهد شد و دیدن عكس‌های این دوران در آینده به طور قطع برای دخترم جالب خواهد بود. او در مورد اینكه آیا می‌داند این كار ضررهایی دارد، می‌گوید: پزشكم اجازه این كار را داد و او پزشك مطرحی است. اگر ضرر داشت او این كار را نمی‌كرد.

 زنان ایرانی با خوشحالی هر ماه سونوگرافی می‌كنند
یك متخصص زنان و زایمان در این زمینه به آرمان می‌گوید: سونوگرافی‌های سه بعدی به جنین آسیب می‌رساند زیرا از تمام جهت به جنین اشعه تابانده می‌شود و حالت گرمازایی در جنین ایجاد می‌كند و انجام آن توصیه نمی‌شود. همچنین این روش در انجام سونوگرافی‌های چهار بعدی هم اثرگذار است و در سنین پایین بارداری انجام آن اصلا توصیه نمی‌شود؛ چون سبب داغ شدن قلب جنین خواهد شد یا اینكه حالت گرمازایی ممكن است با یكی از سلول‌های در حال رشد جنین درگیر شود و حالت ناهنجاری در جنین پیش آید.
ناهید صفایی می‌افزاید: متاسفانه به علت چشم و هم‌چشمی بین فامیل و دوستان و عدم آگاهی مادران باردار سونوگرافی‌های مكرر تبدیل به آلبوم جنین دوران نوزادی شده است كه بدعتی است كه سلامت جنین را به خطر می‌اندازد. او در جواب سوالی مبنی بر تجویز كل دفعات سونوگرافی در ایام بارداری می‌گوید: در شرایطی كه مادر و جنین سالم هستند بیش از چهار مرتبه جایز نیست. سونوگرافی در هفته ۳۲ بارداری برای بررسی اندام‌های مغزی است و اینكه رشد جنین در حد طبیعی است یا خیر؟ بعد از آن دیگر معمولا نیازی به سونوگرافی نیست مگر اواخر بارداری با توجه به اینكه سر جنین به سمت لگن برگشته است. در این مرحله سونوگرافی مشخص می‌كند مادر شرایط زایمان طبیعی دارد یا سزارین؟ آن هم به شرط اینكه این تشخیص با معاینه مشخص نشود.  كاری كه الان در كشور ما مد شده و انجام می‌شود در هیچ جای دنیا باب نیست. حتی سونوگرافی سه بعدی هم فقط در مواردی كه پزشك شك دارد جنین معلولیتی داشته باشدانجام می‌شود در حالی كه، زنان ایرانی هر ماه سونوگرافی سه بعدی می‌كنند و به تازگی با خوشحالی از آن آلبوم هم درست می‌كنند. به نظر من باید پزشكانی كه مجوز این كار را صادر می‌كنند توبیخ شوند.

 وقتی تكنولوژی بلای جانمان شد
یك  كارشناس مسائل اجتماعی و استاد دانشگاه در مورد تهیه آلبوم از جنین می‌گوید: این كار دو حالت دارد: یا مادران آگاهانه و با علم به ضررهایی كه اشعه برای سلامتی خودشان و جنین دارد این كار را می‌كنند یا ناآگاهانه است. محمد زاهدی اصل ادامه می‌دهد: در صورتی كه آگاهانه باشد بیشتر شبیه خودآزاری، دیگرآزاری و حتی كودك‌آزاری است. در دنیایی كه علم اثرات مخرب همه اشعه‌ها را به اثبات رسانده همه می‌دانند حتی امواج موبایل برای جنین خطراتی دارد چه رسد به استفاده زیاد و دائمی از امواج رادیولوژی كه استفاده از آن جز در موارد ضرورت از سوی پزشكان منصف توصیه نمی‌شود. او ادامه می‌دهد: اما اگر ناآگاهانه مادران این كار را كه هزینه سنگینی را هم به خانوار تحمیل می‌كند انجام می‌دهند باید گفت رسانه‌ها و به ویژه صدا و سیما هستند كه در این مورد باید شفاف‌سازی بیشتری کنند تا افراد به اشتباه خود پی ببرند و نخواهند با به رخ کشیدن آن در برابر دیگران به این عمل نادرست خود افتخار کنند. این استاد دانشگاه عنوان می‌كند: این كار از هر لحاظ نادرست است و ریشه آن در میل به نمایش دادن خود و دارایی‌هاست كه در برخی زنان جوان وجود دارد. نداشتن علم و آگاهی باعث شده در كشورهای جهان سوم ابزارهای تكنولوژی به دلیل فقدان فرهنگ مصرف درست، کارکردهای نادرست و گاهاً تجملاتی داشته باشد كه این هم یكی از آنهاست.