سلامت نیوز: کمبود آب، کاهش نزولات جوی و برداشت بی رویه آب از سفره های زیر زمینی، دشت ورامین را در معرض نابودی قرار داده و زنگ خطر برای این دشت مهم به صدا در آمده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، دشت ورامین با وسعتی بیش از 130 هزار هکتار در جنوب شهرستان ورامین واقع شده که از این میزان بیش از 80 هزار هکتار آن اراضی کشاورزی است که به دلیل کمبود منابع آبی، تنها 40 هزار هکتار از این اراضی زیر کشت محصولات کشاورزی می رود.

در سالیان گذشته ، کمبود منابع آبی و عدم تخصیص حق آبه کشاورزی ورامین از سد های استان تهران باعث شده تا روز به روز بر تعداد چاه های عمیق و نیمه عمیقی که به صورت مجاز و غیر مجاز حفر شده و اقدام به استحصال آب از سفره های زیر زمینی کرده اند افزوده شود و این امر باعث شده تا پدیده ای به نام فرونشست ، دشت ورامین را در معرض نابودی کامل قرار دهد.

اگر چه فرونشست دشت ورامین از سال ها قبل در این بخش از استان تهران آغاز شده ولی روند رو به افزایش آن در سال های اخیر به حدی است که امکان کشاورزی و عبور آب از این اراضی غیر ممکن شده و در بسیاری از موارد، کشاورزان از کشت محصولات در این مناطق خودداری می کنند.

امروز تاغ زارهای دشت ورامین که در سالهای گذشته به جنگل هایی انبوه تبدیل شده بودند و وسعت آن به 10 هزار هکتار رسیده بود در حال نابودی هستند و از آن جنگل های انبوه تنها درختچه هایی باقی مانده که اگر توجه ویژه ای به آنها صورت نگیرد ، در سال های آینده تمامی آنها نیز به طور کامل نابود می شوند.

فرونشست زمین در بخش هایی از دشت ورامین از جمله روستای معین آباد و ابردژ به حدی است که در اراضی آن شکاف هایی عمیق در طول اراضی کشاورزی ایجاد شده ، شکاف هایی که گاه طول آن ها به چند صد متر رسیده و عمق آن قابل اندازه گیری نیست.

پدیده فرونشست زمین باعث تخریب مزارع کشاورزی ، تأسیسات برق رسانی ، تخریب دیوار دامداری ها ، ایجاد ترک در منازل بخش های جنوبی ورامین و نیز انحراف چاه های آب شده و این امر همچنان ادامه دارد .

دراین راستا، نزدیکی راه آهن سراسری تهران - مشهد و محور قم - گرمسار به این پدیده می تواند خسارات جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد.

برخی از کشاورزان منطقه برای عبور دادن آب از این شکاف ها با مشکلات عدیده ای مواجهند و گاه برای رفع این مشکل اقدام به خاکریزی در داخل شکاف های ایجاد شده می کنند که پس از چند روز ، این خاک ها نیز به عمق زمین نفوذ می کنند.

کشاورزان این منطقه جمله ای دارند که می گویند برای رفتن به این اراضی یا باید همراه داشته باشی یا تلفن همراه که اگر داخل شکافی افتادی بتوانی دیگران را به کمک بطلبی.

کارشناسان نشست زمین در معین آباد را سالانه بیش از 36 سانتی متر اعلام می کنند ، پدیده ای که سفره های زیرزمینی این منطقه را در آستانه نابودی کامل قرار داده و این سفره ها دیگر قادر به ذخیره آب در خود نمی باشند.

رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان ورامین در این رابطه گفت: افزایش میزان برداشت آب شیرین از سفره های زیر زمینی باعث برهم خوردن تعادل میان آب های شیرین و شور نیز می شود که این امر به شور شدن زمین های منطقه که باعث نابودی کشاورزی می شود منجر خواهد شد.

ضیاء نصرتی افزود: با افت سطح آب های زیرزمینی، درختان تاغی که سهم عمده ای در تثبیت شن های روان، مقابله با کویرزایی و جلوگیری از ورود ریزگردها به مناطق مختلف دارند برای به دست آوردن آب با مشکل جدی مواجه می شود و این درختان مقاوم به خشکی نیز در معرض نابودی قرار گرفته اند.

وی تصریح کرد: هم اکنون زنگ بحران در بیش از 10 هزار هکتار از مناطق کویری که در آن درختان تاغ کشت شده به صدا در آمده است و اگر برنامه ریزی کامل و جامعی صورت نگیرد این مناطق با خطر نابودی مواجه می شوند.

وی تأکید کرد: با نابود شدن پوشش گیاهی در بخش های کویری ورامین، خطر ریزگردها نه تنها ورامین، بلکه تمامی مناطق استان تهران را تهدید خواهد کرد.

مسوول ستاد حوادث شهرستان ورامین نیز در این رابطه گفت: پدیده فرونشست دشت ورامین به منطقه محدودی خلاصه نمی شود و اثرات آن را می توان در مناطق مختلف ورامین و شهرستان قرچک مشاهده کرد.

حسین فخاری افزود: این پدیده جبران پذیر نیست و نمی توان اقدامی در جهت بازگشت به حالت قبل در آن انجام داد و تنها باید با اقدامات پیشگیرانه، از افزایش و توسعه این پدیده جلوگیری کرد.

مدیرعامل آب منطقه ای استان تهران نیز در این رابطه گفت: در دشت ورامین بالغ بر یک هزار و 800 حلقه چاه آب مجاز و یک هزار و 400 حلقه چاه آب غیر مجاز حفر شده که این چاه ها با افزایش میزان برداشت آب از سطح آب های زیر زمینی ، باعث بروز پدیده فرونشست زمین شده اند.

خسرو ارتقایی افزود: فرونشست زمین باعث می شود که میله چاه بیرون زده و در سطح خاک شکاف های بسیاری ایجاد شود به طوری که هم اکنون در دشت ورامین سالانه 16 سانتی متر فرونشست زمین رخ می دهد.

وی اظهار داشت : امروز در وسعتی بالغ بر 700 کیلومتر مربع از شهرستان های ورامین، پیشوا و پاکدشت که معادل کلانشهر تهران است پدیده فرونشست زمین رخ می دهد که اگر این پدیده به تأسیسات زیر بنایی مانند راه آهن ، راه ، دکل های برق و خانه های روستایی و شهری برسد ، خطرات و خسارات بسیاری را به بار آورده و باعث ایجاد ناپایداری در سازه می شود.

وی خشک شدن بیش از حد مناطق و بروز پدیده گرد و غبار و ورود ریزگردها به مناطق شهری را از دیگر پیامدها و آثار منفی فرونشست زمین عنوان کرد.