سلامت نیوز: موضوع تخریب شش هكتار از اراضی و جنگل‌های پارك ملی سرخهحصار توسط شهرداری تهران برای ساخت اتوبان شهید شوشتری این روزها دغدغه‌های بسیاری برای مردم و فعالان محیط زیست به وجود آورده است. هر چند این عملیات، از سوی سازمان حفاظت محیط زیست و با حكم قضایی متوقف شد و ادامه عملیات منوط به انجام ارزیابی محیط زیستی و تایید آن ذكر شد، اما تلاش برای اجرای این پروژه در پارك ملی و جنگلی سرخهحصار از سوی شهرداری همچنان ادامه دارد.
به گزارش سلامت نیوز،روزنامه اعتماد در ادامه نوشت: در همین حال مسوولان شهرداری گفته‌اند كه برای رعایت حال حیات وحش منطقه، مسیر داخل پارك ملی را تونل می‌كشند. اما به گفته كارشناسان احداث این تونل خود می‌تواند باعث تخریب پارك و برهم خوردن تعادل اكولوژیك آن شود. گفت‌وگوی زیر در همین باره با دكتر اسماعیل كهرم انجام شده است. كهرم تجربه كار در كمیته محیط زیست شورای اسلامی شهر تهران به عنوان كارشناس و زندگی و تدریس در كشورهای اروپایی را نیز در كارنامه خود دارد.
اهمیت پارك ملی سرخهحصار برای شهروندان تهرانی چقدر است؟
پارك ملی سرخهحصار و منطقه جاجرود قبلا منطقه‌ای وسیع و سرسبز بود كه از قدیم و حتی پیش از دوران نادرشاه و همچنین در زمان قاجاریه، به عنوان شكارگاه، قرق می‌شد. هر چند در فصولی حیات وحش آنجا را شكار می‌كردند، اما در بقیه اوقات از آنها نگهداری می‌شد تا زاد و ولد كنند برای فصل بعدی شكار. بعد در دهه ٦٠ آمدند و مجوز تردد و چرای دام در بخشی از وسط آن را به شكل نعل اسبی به چند دامدار دادند كه این كار، موجب تكه تكه شدن این پارك شد، در نتیجه جاجرود آن وسط ماند و در شرق و غرب آن، سرخهحصار و خجیر. این دو منطقه از نظر وسعت یكسان هستند ولی از نظر توپوگرافی، ارتفاع خجیر بیشتر است و كوهستانی؛ اما سرخهحصار با ١٧٠٠ متر ارتفاع، حدود ٧٠٠ میلی‌متر بارندگی دارد كه بی‌نظیر است. در این منطقه حیات وحش متنوعی از قبیل كل، بز، قوچ ، میش، گراز و... زندگی می‌كنند و پوشش گیاهی بسیار خوبی نیز دارد. از نظر درجه حرارت هوا نیز بسیار عجیب است؛ از منهای ٣٠ درجه تا ٤٠ درجه سانتی‌گراد متنوع است. اهمیت این منطقه در حالی است كه توجه كنیم در اقلیم كوهستانی و نیمه‌خشك تهران قرار گرفته است.
پس قدمت این مناطق از پارك‌های ملی دنیا بیشتر است؟
بله. خجیر و سرخه حصار و منطقه جاجرود بیشتر از «پارك ملی یلواستون» كه نخستین و قدیمی‌ترین پارك ملی دنیاست قدمت دارد. پارك ملی یلواستون در اول مارس ١٨٧٢ از سوی كنگره امریكا به عنوان پارك ملی ثبت شد. در حالی كه حفاظت و قرق منطقه خجیر به زمان قبل از نادرشاه برمی‌گردد. ما در گذشته در آنجا مجموعه حیواناتی مانند روباه، شغال، پلنگ و یوزپلنگ داشته‌ایم و آنجا «آهوگاه» ایران بوده؛ چرا كه تعداد آهوها در آن منطقه بسیار زیاد بوده است. آنجا علاوه بر اینها ارزش باستانی دارد، چراكه ناصرالدین شاه در آنجا شیر نگه می‌داشته و نیز خط تلگراف كشیده بوده است.
برای امروز تهران چه اهمیتی دارد و تخریب آن چه عوارضی را بر سلامت شهروندان برجا می‌گذارد؟
شرایط كنونی تهران بسیار خطرناك است، این همه بارگذاری در تهران كه حدود ٣٠ درصد صنایع مملكت را در آن گرد آورده‌ایم شرایط بغرنجی را برای این كلانشهر ایجاد كرده است. قانونی هم بود با عنوان «ممنوعیت استقرار صنایع در شعاع ١٢٠ كیلومتری تهران» كه متاسفانه در زمان دولت آقای احمدی‌نژاد، بدون توجه به فریادها و هشدارهای كارشناسان لغو شد. اوضاع آلودگی هوا و بحران آب را هم كه می‌دانید. هرچند الان به خاطر جلوگیری از مصرف بنزین پتروشیمی‌ها وضع بهتری دارد ولی بالاخره مشكل به‌طور كامل حل نشده و تمركز و افزایش جمعیت كنونی انسان و خودرو در این شهر هرروز مشكل‌سازتر خواهد شد. در چنین شرایطی خجیر و سرخهحصار، گوشواره‌های تهران هستند؛ هم به لحاظ زیبایی و هم اثرگذاری بر كیفیت آب و هوا. این همه دود و آلاینده‌ها را فقط می‌توان با پوشش گیاهی تلطیف كرد و تنها ابزارهای دفاعی ما در برابر این آلودگی‌ها و گازهای سمی پوشش گیاهی و كلروفیل‌دار هستند. خاطرم هست در شورای شهر قبلی تحقیقی توسط كارشناسان «شركت كنترل كیفیت آلودگی هوای تهران» انجام گرفته بود كه نشان می‌داد اگر خجیر و سرخه حصار دست بخورند و در آنها ساخت و ساز انجام شود چه باری بر دوش پایتخت خواهد گذاشت و چگونه میلیون‌ها تن آلاینده روی آسمان تهران تلمبار خواهد شد. خاطرم هست این گزارش در كمیته محیط زیست شورای قبلی خوانده شد و واقعا نگران‌كننده بود. حالا می‌خواهند این نعمتی را كه در فاصله یك ساعتی این كلانشهر آلوده است با عبور جاده تخریب كنند؛ بعد بیایید ببینید چه خواهد شد.
اگر آنجا تونل بزنند چه؟ بازهم آثار تخریبی خواهد داشت؟
مسوولان گفته‌اند كه به خاطر حفظ حیات وحش و زیستگاه پارك ملی تمام مسیر را تونل خواهند كشید و معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران تاكید كرده كه «عملیات اجرایی بخش باقیمانده این پروژه نیازمند انفجار، عملیات سنگ‌برداری و البته احداث یك تونل ٨٠٠متری است».
این انفجارها برای احداث تونل چه عوارضی برای سرخه حصار و خجیر دارد؟
اینكه بدتر است و خطرناك‌تر. ایجاد تونل نیاز به انفجار كوه و صخره‌ها دارد. با نخستین انفجار، امنیت آنجا به هم می‌ریزد و تمام حیات وحش آنجا «رم می‌كنند» و می‌روند. سال‌های سال، با تلاش‌های شبانه‌روزی محیط‌بان‌های مظلوم و سختكوش و با خون جگر خوردن‌های ممتد، آنجا را حفظ كرده و جلوی انفجار را گرفته‌ایم و حالا برای عبور یك اتوبان هر چند مهم، تمام آن حیوانات در آنجا وحشت‌زده شده و فراری می‌شوند. این اصل علمی در جهان آزموده شده كه امنیت برای حیات وحش بیش از غذا اهمیت دارد و باعث جلب، جذب و ماندگاری حیوان در منطقه است. اگر امنیت نباشد حیاتوحش منطقه در آن نقطه نمی‌مانند. از طرف دیگر پارك ملی در قانون تعریف دارد. پارك ملی یعنی حتی برای جابه‌جایی یك سنگ یا كندن یك بوته باید با سازمان حفاظت محیط زیست هماهنگ شده و مجوز داشت. قانون حفاظت و بهسازی این را می‌گوید. در تمام جهان هم این‌طور است و پارك‌های ملی بالاترین درجه حفاظتی در جهان را دارند و از نظر امنیت بالاترین كیفیت امنیت را برای حیات وحش باید بسازند. آن وقت اینها می‌خواهند به خاطر حیاتوحش كوه را منفجر كنند و تونل بكشند؛ این دیگر از عجایب است.
راهكار چیست؟
راهكار را باید كمیته ارزیابی سازمان حفاظت محیط‌زیست مشخص كند اما آنچه مسلم است این است كه باید مسیر تغییر كند و كمی دورتر برود. آیا آن همه اكوسیستم‌های ارزشمند و داشته‌های محیط زیستی اینقدر ارزش ندارند تا برای حفظ‌شان اتوبان را كمی جابه‌جا كنیم؟ من این نكته را قبلا هم به مسوولان شهرداری تهران گفته‌ام. در شورای قبلی آقای چمران آمد و گفت كه ما مخالف محیط زیست نیستیم اما این جاده را می‌خواهیم برای كاهش بار ترافیكی و كمك به محیط زیست بكشیم. من گفتم آقای چمران! كشیدن جاده به خاطر محیط زیست نباید باعث تخریب یك پارك ملی ارزشمند و كم نظیر در منطقه شود كه اگر بشود زیانش هزاران برابر از سودش بیشتر است و جبران‌ناپذیر. همانجا به ایشان گفتم كه در هیچ كجای جهان، از پارك ملی جاده و تاسیسات عبور نمی‌دهند. این می‌شود «پارك ملی با استاندارد ایرانی» مثل هتل‌های چند ستاره ایران. اینها را به آقای قالیباف هم گفته‌ام.
و سخن آخر؟
چند روز پیش آقای قالیباف لوح قدردانی بابت فعالیت‌های محیط‌‌زیستی دریافت كرده‌اند و نسبت به وقوع بحران زیست محیطی در جنوب البرز هشدار داده‌اند. خب اگر واقعا ایشان دغدغه دارند چرا در سرخهحصار می‌خواهند این كار را بكنند و بر آن اصرار هم دارند؟ توصیه من این است كه اگر قرار است این همه بلا بر سر پارك ملی سرخه حصار بیاوریم این پارك را از لیست پارك‌های ملی خارج كنیم تا آبروی‌مان بیش از این در سطح جهانی و ملی نرود، بعد هر كاری دل‌مان خواست در آنجا انجام بدهیم. برج بسازیم، چاه نفت بزنیم و اتوبان عبور بدهیم و ادعا هم نداشته باشیم كه نگران محیط‌زیست هستیم. اول در حیطه مسوولیت خودمان حساس باشیم و بعد نگران دیگر نقاط. نیاییم خواهان معامله پارك پردیسان شویم و بعد بی‌سر و صدا و چراغ خاموش بولدوزر ببریم در سرخه حصار و درخت‌ها را بكنیم و خاك را زیر و رو كنیم و بعد هم بگوییم به خاطر نگرانی برای آهوها می‌خواهیم كوه را منفجر كنیم و تونل بزنیم. خب این یعنی شما آهوها را خانه خراب می‌كنی و بعد برای‌شان قصر می‌سازی. توصیه می‌كنم به جای این نمایش‌ها و شعارها دوستان ما ابتدا بروند و تعریف پارك ملی را بخوانند.
نظر شما