سلامت نیوز: عضو ارشد مرجع ملی حقوق کودک ضرورت و دلایل تشکیل پلیس کودک و نوجوان را تشریح کرده و این اقدام را زمینه‌ساز صیانت از منافع عالیه کودکان دانست.

منصور مقاره عابد در گفت‌وگو با ایلنا درباره ضرورت تشکیل پلیس ویژه کودکان و نوجوانان گفت: در سال‌های گذشته کودکانی که به دلایل مختلف دستگیر می‌شدند، در فرآیند دادرسی توسط پلیس غیرمتخصص مورد تحقیق و بازجویی قرار می‌گرفتند و بعضا برخی از آنها دچار آسیب‌های روحی و جسمی می‌شدند و به همین دلیل قانونگذار در ماده 222 آیین دادرسی کیفری اعلام کرد؛ اطفال توسط قاضی مورد تحقیق قرار گیرند، اما دستگیری توسط پلیس  انجام شود.

وی با بیان اینکه در آن ماده صرفا از اطفال صحبت شده‌ بود؛ یعنی افرادی که به سن بلوغ نرسیده باشند، ادامه داد: اما دختران 9 سال به بالا و پسران 15 سال به بالا به دستور مقام قضایی توسط دادسرا و پلیس مورد تحقیق قرار می‌گرفتند، بنابراین وجود چنین موضوعاتی ضرورت تشکیل پلیس کودک را دو چندان می‌کرد، به همین علت مطالعاتی در این زمینه انجام شد تا دریابیم چرا و با چه مکانیزم‌‌هایی باید پلیس کودک تشکیل شود.

مقاره‌عابد با تاکید بر نقش مهم پلیس در فرآیند بازرسی خاطرنشان کرد: اگر پلیس این نقش را به درستی ایفا نکند، در دادرسی ناموفق خواهیم‌ بود. بنابراین ضرورت تشکیل پلیس کودکان قطعی است.

وی با طرح این سوال که آیا امکانات پلیس این اجازه را می‌دهد که در همه کلانتری‌ها بخش پلیس ویژه کودکان وجود داشته باشد، یا اینکه پلیس ویژه کودک در کنار پلیس شهر یا استان مطرح است، افزود: باید دید چه راهکارهایی پیش رو داریم و چه اقداماتی در این زمینه می‌توانیم انجام دهیم.

تحقیقات غیر تخصصی کودکان را دچار خشم و کینه می‌کند

عضو مرجع ملی حقوق کودک بیان کرد: برخی از کودکانی که در زمان مدیریت من به کانون اصلاح و تربیت می‌آمدند، مورد بی‌مهری قرار گرفته بودند و با تحقیقات غیرتخصصی در برخی موارد متحمل آسیب‌هایی شده بودند که بعضا جبران ناپذیر بود.

مقاره‌عابد گفت:  از آنجایی که این کودکان هیچ مجالی برای ابراز خود نداشتند؛ پر از انتقام، کینه و خشم بودند، بنابراین در چنین مواقعی کار اصلاح و تربیت آنان بسیار سخت می‌شد، اما خوشبختانه در حال حاضر قوانینی تحت عنوان قوانین ویژه اطفال داریم.

کودکان تحت فشار به ضرر خود اقرار می‌کنند

این فعال حقوق کودک با اشاره به اهمیت تشکیل پلیس ویژه کودکان ادامه داد: برخی از کشورها همچون هلند پلیس کودکان را تشکیل دادند که این نیرو نمایندگانی در مناطق مختلف داشت و اداره پلیس کودک هر منطقه مداخلات اولیه را انجام می‌داد و نه اینکه ابتدا کودک را دستگیر کرده و بعد به دست پلیس کودکان بسپاریم.

عضو مرجع ملی حقوق کودک خاطرنشان کرد: کودک با کوچکترین فشار و تندخویی یا استفاده از روش‌های ناصحیح به ضرر خود اقرار می‌کند که بعضا برایش عواقب جبران ناپذیری دارد. این درحالی است که بعضی مواقع کودک نباید اقرار کند، به همین دلیل داشتن وکیل برای کودکان در نبود سرپرست، اجباری است چرا که وکیل به کودک می‌گوید که چه چیزی را بگوید و چه چیزی را نگوید و یا اینکه با چه ادبیاتی بگوید.

تدوین لایحه پلیس کودک و نوجوان تعیین کننده است

مقاره‌عابد تصریح کرد:  وقتی با کودک رفتار غیرتخصصی می‌شود، زمینه‌ساز ایجاد مشکلات روحی در وی شده و بعدا که کودک از شرایط خشونت‌آمیز خارج می‌شود، به گفته‌هایش فکر می‌کند و دچار خشم می‌شود.

وی عنوان کرد: ماده 31 قانون آیین دادرسی کیفری جدید می‌گوید به منظور حسن اجرای وظایف ضابطین در مورد اطفال و نوجوانان پلیس ویژه کودکان و نوجوانان باید در نظام جمهوری اسلامی ایران تشکیل شود و حدود اختیارات آن نیز به موجب لایحه‌ای که توسط رئیس قوه قضاییه تدوین می‌شود، مشخص خواهد شد. لذا باید این موضوع که پلیس ویژه کودکان و نوجوانان به چه مواردی می‌پردازد و آیا موارد بزهکاری و بزه‌دیدگی کودکان هر دو را شامل می‌شود، نیز باید در این لایحه مشخص شود.

این فعال حقوق کودک معتقد است: ضروری است؛ در مواردی همچون کودک‌آزاری نیز باید پلیس ویژه کودک و نوجوان وارد عمل شود، چرا که قصد ما دفاع از قربانی است و این قربانی اهمیت بسیاری دارد.

اهمیت صیانت از منافع کودکان در آئین دادرسی کیفری

مقاره‌عابد با تاکید بر اینکه آیین دادرسی کیفری جدید در پی حفظ منافع عالیه کودکان است و اگر قرار باشد، این مهم انجام شود حفاظت و صیانت از منافع کودکان بسیار مهم است؛ تصریح کرد: وقتی طفلی مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرد، باید ضابطان خاصی که در حوزه حقوق کودک آموزش دیده‌اند، وارد موضوع شوند.

وی اضافه کرد:  به عنوان مثال زمانی که یک کودک مورد تجاوز قرار می‌گیرد و توسط پلیس غیرمتخصص مورد سوال واقع می‌شود، ممکن است نحوه سوالات به گونه‌ای باشد که به ترس‌ها و آسیب‌های وارد شده به وی دامن زند. مثلا ممکن است از او بپرسند که تو چه کاری کردی که مورد خشونت یا تجاوز قرار گرفته‌ای، در حالی که پلیس متخصص در مرحله اول سعی می‌کند، به کودک آرامش داده و از آسیب‌های ناشی از تجاوز یا خشونت بکاهد و بعد تحقیقات خود را انجام دهد.

تشکیلاتی ویژه پلیس کودکان باید ایجاد شود

این فعال حقوق کودک تاکید کرد: تدوین لایحه تشکیل پلیس ویژه کودک و نوجوانان صرفا یک عمل حقوقی یا جرم‌شناختی نیست، بلکه باید مجموعه‌ای از نگاه‌های روانشناختی، مددکارانه و جامعه‌شناسانه وجود داشته باشند و به عبارت دیگر انجام این کار عملی میان‌رشته‌ای بوده و باید مجموعه‌ای از علوم به کمک ما بیایند تا بتوانیم لایحه‌ای جامع و کامل را تدوین کنیم.

عضو مرجع ملی حقوق کودک با بیان اینکه من در خصوص تشکیل پلیس کودکان و نوجوانان اجرایی فکر می‌کنم، ادامه داد: بر این باور هستم که برای نیروی پلیس این امکان وجود ندارد که در هر کلانتری چنین بخشی وجود داشته باشد، لذا به نظر من تشکیلاتی ویژه پلیس کودکان باید ایجاد شود، تا موارد ارتکاب جرم مرتبط با کودکان چه درباره کودکان بزه‌کار چه درباره کودکان بزه‌دیده و قربانی جرم به آن گزارش داده شود.