سلامت نیوز:زندگی عده‌ای از مردم عقیده دارند در این روزگار همه چیز گران است جز جان آدمیزاد،اما من فکر می‌کنم زمانه طوری شده که تا خیالشان راحت نشود پس اندازی برای خرج کفن و دفنت نداری جانت را هم مفت و مجانی نمی‌گیرند، یا حتی اگر بتوانی جانت را مجانی بدهی برود، تا پول ندهی عمرا نمی توانی آرام بگیری!
به گزارش سلامت نیوز به نقل از شفقنا هرچند که می گویند "مرده روی زمین نمی‌ماند" و بالاخره یکی پیدا می‌شود تا به دادت برسد،در این شرایط، سنگینی بار همه هزینه‌ها به دوش بستگانت می‌افتد و تو می‌مانی و کلی ناله و نفرین که اون خدابیامرز حتی مردنش هم گران تمام شد!
می‌گویم سنگینی بار هزینه ها،زیرا در این روزگار حتی مردن هم گران شده و از لحظه‌ای که فرد آخرین دم و بازدم خود را تحویل این دنیا می‌دهد تا حدود یک‌سال بعد از آن، یعنی حتی زمانی که در این دنیا حضور ندارد، خویشاوندان او باید پول خرجش کنند.
البته نباید همه این تقصیرات را بر گردن فردی که فوت شده است بیندازیم، درواقع این بازماندگان هستند که می‌خواهند از هر فرصتی برای هرچه پولداتر و با آبرو نشان دادن خودشان استفاده کنند،غافل از اینکه ضد ارزش‌هایمان تبدیل به ارزش شده‌اند و مجلل برگزار کردن مراسم ختم نه تنها باعث جمع شدن آبرویمان نمی‌شود بلکه صرف هزینه‌ها در جای نادرست جلوی خیر و برکاتی که آن دنیا می‌تواند نصیب فرد فوت شده بشود را هم می‌گیرد.
قیمت بی حساب و کتاب خانه آخرت
در میان هزینه‌ها، جدا از هزینه نصب پلاکارهای آنچنانی،مجلس گرفتن در یکی از مجلل‌ترین سالن‌های شهر،پذیرایی از مهمان‌ها با انواع و اقسام غذاها،آنچه که بیش از همه بر سر زبان افتاده،قیمت قبر، آن هم در شهر تهران است.جالب است که در قیمت خرید خانه آخرت هم مسائلی مانند آب و هوا،دوری یا نزدیکی به خروجی قبرستان،قرار داشتن در مکان‌های زیارتی و...تاثیرگذار است.
در همین راستا، روزنامه اعتماد در سوم خردادماه نوشت:بهشت زهرا حالا برای خودش شهری شده است با همان قوانین و حساب و کتاب‌های دنیای زنده‌ها. اینجا هم در اصطلاح «هر چقدر پول بدهی آش می‌خوری». اگر بخواهی در یکی از نقاط خوش آب و هوای فاز یک مرده‌ات را دفن کنی باید بین ١٧ تا ٢٠ میلیون بابت خانه آخرتش هزینه کنی. اما اگر فوت شده، از تمکن مالی چندانی برخوردار نباشد می‌تواند در فازهای جدید حتی رایگان دفن شود.
حقانی، رییس كمیته محیط زیست شورای شهر در مورد اینکه چه کسانی رایگان دفن می‌شوند، می‌گوید: به تشخیص مدیرعامل بهشت زهرا، فوت‌شدگان می‌توانند به صورت رایگان در طبقه زیرین فاز ٣ دفن شوند. البته طبقات ٢ و ٣ قبرها رایگان نیست. اقوام و فوت‌شدگان متوفی طبقه اول می‌توانند در طبقات بالای این قبر رایگان با قیمت ۵٠٠ یا ٧۵٠ یا ٢ میلیون تومان به ازای هر قبر دفن شوند.
مظنه مقبره خانوادگی چند است؟
با تمام محدودیت‌هایی كه در مورد ظرفیت بهشت‌زهرا وجود دارد، هنوز هم متمولین می‌توانند برای خود مقبره بخرند. به گفته حقانی قیمت هر قبر از مقابر روباز ٥/١ میلیون و مقابر سرپوشیده ٣ میلیون تومان است البته اینها در قطعات جدید قرار دارند.
طی سال‌های گذشته بارها از بازار داغ خریدوفروش قبر در بهشت‌زهرا گزارش‌های متعددی تهیه شده است. اما با این وجود عبداللهی، معاون خدمات شهری شهرداری تهران به «اعتماد» می‌گوید هم‌اینك دیگر چنین مواردی وجود ندارد: «اولا خرید و فروش قبر غیرقانونی است و با متخلفین به‌شدت برخورد می‌شود. ثانیا روش‌هایی اتخاذ شده كه امكان خریدوفروش قبر را عملا غیر‌ممكن می‌كند.»
وی از همه افرادی كه مدعی‌اند قبرها به شكلی غیرقانونی خرید و فروش می‌شوند، می‌خواهد تا اگر گزارشی دارند، حتما آن را اطلاع دهند. عبداللهی همچنین با تاكید بر اینكه نرخ‌های قبرهای تعیین شده، واقعا معقول است، می‌گوید: «اینگونه كه گفته می‌شود، الان قیمت قبر در برخی زیارتگاه‌های تهران به چند صد میلیون هم می‌رسد، در چنین شرایطی و در جایی كه هزینه‌های سازمانی مانند بهشت زهرا واقعا سرسام‌آور است، قیمت قبرهای جدید اصلا زیاد نیست.»
تكلیف مردگانی كه هیچ‌كس‌و‌كاری ندارند، چیست؟ عبداللهی در این مورد می‌گوید: «این افراد با دستور و اختیار مدیرعامل بهشت زهرا به صورت رایگان دفن می‌شوند. البته هزینه آن را شهرداری به بهشت زهرا پرداخت می‌كند.»
قبرهای چندصدمیلیونی تا یك میلیاردتومانی
قبرهای چند صد میلیونی؛ كجای تهران هستند؟ در همین خصوص یكی از مسوولان مرتبط كه نمی‌خواهد نامی از وی برده شود، می‌گوید: این قبرها، قبرهایی هستند كه در زیارتگاه‌ها وجود دارند. مثلا قبر در امامزاده طوبی شهرری ٣٠٠ میلیون تومان است و در امامزاده صالح تا یك میلیارد تومان هم می‌رسد.
البته حقانی، عضو شورای شهر می‌گوید: «با توجه به اینكه دفن مردگان در داخل شهرها ممنوع است پس دفن مردگان در داخل امامزاده داخل شهر ممنوع است.»
آخرین قیمت قبر و کفن و دفن در پایتخت
همچنین معاون خدمات شهری شهرداری تهران با رد شایعه فروش قبرهای 30 میلیون تومانی، توضیحاتی را درخصوص افزایش نرخ کفن و دفن ارائه کرده است.
مجتبی عبدالهی در خصوص قیمت قبر در پایتخت و شایعات افزایش چندبرابری قیمت قبر در تهران، بیان می‌کند "با وجود مصوبه شورای شهر در خصوص افزایش قیمت، تغییر چندانی نسبت به مصوبه سال 92 شورای شهر نداریم"، و می‌گوید مصوبه دو سال قبل شورای شهر، اشکالاتی در برخی متون در خصوص چگونگی دفن همسر، فرزندان و خانواده‌های شهدا داشت و در مصوبه جدید اشکلات نگارشی آن رفع شد.
وی به مصوبه جدید شورا اشاره می‌کند و می‌گوید در برخی موارد شاهد افزایش جزئی قیمت‌ها هستیم،به عنوان مثال در فاز 3 بهشت زهرا در گذشته به ازای هر طبقه دوم و سوم مبلغ 350 هزار تومان دریافت می‌شد که با این اوصاف برای قبر دو طبقه مبلغ 700 هزار تومان هزینه دریافت می‌شد اما در حال حاضر و براساس مصوبه شورای شهر در حال حاضر به ازای هرطبقه مبلغ 750 هزارتومان دریافت می‌شود که برای خرید دوطبقه قبر، مبلغ یک میلیون و 500هزار تومان باید پرداخت شود اما بااین حال خانواده‌هایی که توانایی پرداخت ندارند می‌توانند این پول را به صورت اقساطی پرداخت کنند.
معاون خدمات شهری شهرداری درمورد افزایش هزینه‌های انتقال، کفن و دفن نیز توضیح می دهد در گذشته مبلغی بابت انتقال متوفی از منزل یا بیمارستان و همچنین تنها مبلغ 200 هزار تومان بابت تکفیبن، تلقین، مداح، روحانی، صوت و... دریافت می‌شد که البته خانواده‌های بی بضاعت این مبلغ را پرداخت نمی‌کردند و این نرخ در سال 94 در پی مصوبه شورای شهر به 300هزار تومان افزایش یافته است.
عبدالهی از دفن شدن حدود 95درصد متوفی‌ها در فاز 3 بهشت زهرا (س) دفن خبر می‌دهد و در مورد افزایش بهای قبر در فاز یک می‌گوید اگر خانواده‌ای درخواست دفن عزیزشان در قطعات یک تا 100، را داشته باشند و اگر توانایی ایجاد قبر در این قطعات وجود داشته باشد، مبلغ 20 میلیون تومان از خانواده‌ها اخذ خواهد شد. در گذشته مبلغ خرید قبر در قطعات یک تا 100، 15 میلیون تومان بود و در این بخش نیز با مجوز شورای شهر تهران شاهد افزایش قیمت هستیم اما دقت داشته باشید که تنها دو تا سه درصد فوتی‌ها درخواست دفن در این قطعات را دارند. (ایسنا،27 اردیبهشت‌ماه)
برگزاری مراسم سوگواری در جامعه ما از مسیر درست خود خارج شده است
در ادامه گفت‌وگوی خبرنگار شفقنا زندگی با مصطفی فروتن، روان‌شناس و کارشناس مسائل اجتماعی آمده است که عقیده دارد: برگزاری مراسم سوگواری در همه دنیا مرسوم است اما در جامعه ما به چند دلیل عمده از جمله ترس از قضاوت دیگران از مسیر درست خود خارج شده است.
فروتن بر این موضوع که مراسم سوگواری نه تنها در ایران بلکه در همه ملل دنیا رسم است تاکید می‌کند و ادامه می‌دهد: افرادی که درد یا غمی ناشی از مرگ و از دست دادن عزیزی دارند، به انجام دادن دو کار نیاز دارند. یکی تخلیه هیجانی و دیگری برگزاری مراسم سوگواری که به نوعی یک فرآیند اجتماعی بوده و باعث همدردی افراد دیگر با شخص سوگوار می‌شود.
وی درمورد اقدام اول توضیح می‌دهد: فردی که عزیزی را از دست می‌دهد نیاز به تخلیه هیجانی دارد، منظور از تخلیه هیجانی این است که فرد غصه بخورد،گریه کند و شیون کند.چنانچه فرد این شیون‌ها و سوگ‌ها را انجام ندهد، تخلیه هیجانی و روحی نشده و همین امر در آینده منشا مشکلات روانی می‌شود.
وی به اقدام دیگر اشاره می کند و می گوید: اقدام دیگر برگزاری مراسم سوگواری است که یک اقدام اجتماعی بوده و باعث ابراز همدردی افراد دیگر با فردی که سوگوار است شده و به فرد آرامش می‌دهد. باید گفت برگزاری مراسم برای عزیز از دست رفته اقدام مطلوبی است اما متاسفانه این مساله در جامعه ما از مسیر درست خودش منحرف شده است.
مسابقه‌ای به نام برگزاری مراسم ختم
این روان‌شناس و کارشناس مسائل اجتماعی بر اینکه برگزاری همه مراسم‌ها در جامعه با نوعی تجمل گرایی مواجه شده است تاکید می کند و ادامه می‌دهد: برگزاری مراسم‌ها از جمله مراسم عروسی، مراسم سوگواری و... برای مردم مانند یک مسابقه شده است و این مسائل که مجلس در چه مکانی برگزار شده، چقدر برای برگزاری آن هزینه شده و... نوعی کبر در فرد ایجاد می کند که کاملا نکوهیده بوده و خارج از فلسفه اصلی سوگواری است. متاسفانه مردم در جامعه امروز، از بودن تبدیل به داشتن شده اند.به جای اینکه به بودن و آسایش خود توجه کنند به اینکه چه چیزی دارند توجه می‌کنند. اینکه چه عزاداری گرفتم، در کدام محله، در کدام مسجد و با چه هزینه ای همه انصراف از فلسفه درست برگزاری مراسم سوگواری است.
فروتن ادامه می‌دهد: چقدر خوب است که به جای اینکه افراد این همه هزینه را صرف برگزاری چنین مراسمی کنند، هزینه ها را در جایی صرف کنند که به جامعه سود برسد. البته منظور این نیست که مراسمی گرفته نشود، بلکه مراسم در حد مطلوب و نه خارج از قاعده برگزار شود و اگر خانواده فرد فوت شده مایل به صرف هزینه بیشتر هستند این هزینه را در اختیار موسساتی قرار دهند که مستقیما با افراد نیازمند در ارتباط هستند.
برگزاری مراسم پر هزینه به دلیل ترس از قضاوت مردم
وی در ادامه به ترس از قضاوت مردم اشاره می‌کند و می گوید: ترس از قضاوت مردم یکی از عواملی است که باعث می‌شود افراد سوگوار مجالس پر هزینه برگزار کنند.ترس از قضاوت ریشه در یک باور غلط دارد و آن این است که اکثر افراد همواره نیاز دارند دیگران تاییدشان کنند و اینکه کار صحیح انجام می‌شود یا خیر در درجه دوم اهمیت قرار می‌گیرد.در صورتی که باید طرز تفکرها طوری باشد که اگر کاری که انجام می‌دهیم صحیح باشد اما از دیگرا نادرست باشد ما کار صحیح را بدون اهمیت به تفکر دیگران انجام دهیم.
این روان‌شناس و کارشناس مسائل اجتماعی به سیره بزرگان دینی اشاره می‌کند و می‌گوید:هیچ‌کدام از انبیا،متفکران و پیش‌تازان در زمان خودشان توسط مردم تایید نمی‌شدند ولی آن‌ها باز هم کار صحیح را انجام می‌دادند. از طرف دیگر نمی توان کاری انجام داد که از سوی همگان تایید شود و همواره هر اقدامی مخالفانی دارد.
راه حل چیست؟
فروتن در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان فرهنگ درست در این مورد را ترویج داد، معتقد است: از آنجائی که میزان کتاب‌خوانی در ایران بسیار کم است و مردم با افکار صحیح از طریق مطالعه آشنا نمی‌شوند، ابتدا باید کتاب خوانی را توسعه دهیم اما تا هنگامی که فرهنگ کتاب‌خوانی توسعه پیدا کند می‌توان فرهنگ صحیح در این مورد و ضد ارزش‌های کنونی را در رسانه های جمعی، نماز جمعه و هرجایی که توده های مردم مخاطب هستند مطرح کنیم و کارهای ارزشمند را به مردم ابلاغ کنیم.
ریشه عزاداری در اسلام
همچنین حجت الاسلام عشقی، کارشناسی مذهبی در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی به برگزاری مراسم سوگواری از زمان فوت پیامبر اسلام (ص) اشاره می کند و عقیده دارد: برگزاری این مراسم از مسیر اصلی خود خارج شده و مسائل حاشیه ای در این مورد وارد متن شده‌اند.
این کارشناس مذهبی به برگزاری مراسم سوگواری در زمان اهل بیت اشاره می کند و می‌گوید: بحث برگزاری مراسمات سوگواری برای اهل بیت (ع) به حدود 1400 سال پیش و زمانی که رسول گرامی اسلام از دنیا رفتند برمی‌گردد.مراسم سوگواری پس از فوت پیامبر اسلام توسط حضرت فاطمه (س) آغاز شد، ایشان در خانه که بودند همسایه‌ها برای گفتن تسلیت نزد ایشان می آمدند یا حضرت از بلال می‌خواستند که اذان بگوید تا هم یاد رسول اسلام زنده شود، همچنین زمان شهادتین رسول گرامی اسلام در اذان، گریه حضرت زهرا (س)به اوج خود می‌رسید.
عشقی ادامه می دهد: پایه عزاداری به سبک اسلام از آن زمان گذاشته شد، البته قبل آن هم مراسم سوگواری انجام می‌شد اما به این سبک و سیاق و عزاداری ناشی از فراق، فقر عاطفه و نبود برکت و رحمت فرد فوت شده نبود، این نوع عزاداری در طول تاریخ ادامه داشت و اوج آن در زمان شهادت امام حسین در کربلا بود که شیوه های دیگری مانند دسته‌های عزا داری و... هم به آن اضافه شد.
بروز انحرافات در جریان برگزاری مراسم سوگواری
وی بر بروز انحرافات در جریان برگزاری مراسم سوگواری تاکید می‌کند و می‌گوید: همانطور که در همه جریانات انحرافاتی وجود دارد در بحث سوگواری هم انحرافاتی ایجاد شده است و مسائلی که حاشیه بوده اند به متن منتقل و مواردی که در متن قرار داشته‌اند تبدیل به حاشیه شده‌اند. برای مثال بحث غذا دادن در مراسم سوگواری از حاشیه های مراسم سوگواری بوده اما اکنون به متن تبدیل شده است.اگر برگزاری مراسم عزاداری یا روضه در 30 الی 40 سال گذشته را با حالا مقایسه کنیم متوجه می‌شویم که 30 الی 40 سال پیش هنگامی که روضه‌ای برگزار می‌شد نهایت با یک چای از عزداران پذیرایی می‌شد اما این چای ساده تبدیل به تجملاتی شده که اکنون شاهد آن هستیم.
نحوه برگزاری مراسم ختم در دین اسلام با نحوه‌ای که اکنون برگزار می‌شود
این کارشناس مذهبی یکی از عوامل بروز این انحرافات را تغییر سبک زندگی مردم می‌داند و اظهار می‌کند: جنبه‌های تجمل گرایی بین مردم و نحوه زندگی مردم رواج پیدا کرده است و نمود آن در مراسم سوگواری تبدیل پذیرایی ساده مراسم ختم به انواع و اقسام غذاها است. گویی نوعی چشم رو هم چشمی و فخر فروشی نسبت به برخی مسائل وارد زندگی مردم شده است.همین باعث شده فردی که اکنون می‌خواهد مراسم ختم برگزار کند به اولین چیزی که فکر می‌کند این است که با چه چیزهایی از مردم پذیرایی کند.
عشقی بر تفاوت بین نحوه برگزاری مراسم ختم در دین اسلام با نحوه‌ای که اکنون برگزار می‌شود تاکید و توضیح می‌دهد: برای مثال در مباحث دینی به این امر سفارش شده است که همسایه‌ها یا اقوام تا یک هفته غذای فردی که عزیزی را از دست داده است را تامین کنند، زیرا فرد عزادار می‌خواهد به عزاداری برسد اما اکنون برعکس این قضیه اتفاق افتاده است و فرد عزا دار آنقدر درگیر اینگونه مباحث می شود که حتی عزاداری هم از یادش می‌رود.
وی ادامه می‌دهد:افرادی که به این جور کارها که نوعی شبه بدعت است تن می‌دهند رسوم غلط را تقویت می کنند و باعث می‌شوند فضا به گونه‌ای شود که اگر فردی مدتی بعد عزیزی را از دست داد مجبور باشد همان روند را طی کند.
هدف اصلی برگزاری مراسم سوگواری عزیز از دست رفته خود را فراموش کرده‌ایم
این کارشناس مذهبی به گم شدن هدف اصلی عزاداری اشاره می‌کند و می گوید: ما هدف اصلی برگزاری مراسم سوگواری برای عزیز از دست رفته خود را فراموش کرده‌ایم. هدف از جمع کردن مردم برای مراسم این است که با قرائت فاتحه، قرآن، خواندن نماز و دعای دسته جمعی باعث شادی روح فردی که فوت کرده است بشوند اما آنقدر درگیر مباحث حاشیه ای شده ایم که فلسفه برگزاری مراسم فراموشمان شده است.
عشقی با تاکید بر اینکه هدف باید دوباره تعریف شود ادامه می‌دهد: اگر هدفمان را دوباره تعریف کنیم و توجه کنیم که هدف از پولی که برای فرد فوت شده خرج می کنم این است که به او خیرات برسد و اوضاعش بهتر شود، این پول را به جای اینکه هزینه سالن و غذا کنیم به یک فرد نیازمند می‌دهیم.
نظر شما