عدالت در طرح پرداخت مبتنی بر عملکرد، زیرِ سوال

سلامت نیوز:محمود عمیدی ،کارشناس پرستاری طی یادداشتی که به سلامت نیوز ارسال کرد نوشت : از منظرهای مختلفی به طرح پرداخت مبتنی بر عملکرد پرداخته شده است اما در این نوشته در نظر است تا از متن خود طرح برای ناموفق بودن آن اسنادی آورده شود:

1- در ماده ی 4 این طرح به وضوح بیان کرده است که این طرح به صورت آزمایشی تا آخر خرداد 94 اجرا می شود، وقتی طرحی در آزمیش مردود می شود نباید به اجرای ان اصرار ورزید.

اصرار به اجرای این طرح که با واکنشهای شدید کلیه ی کارکنان مراکز درمانی مواجه شده است (درمانی و غیر درمانی)، نشان دهنده ی چه نکته ایست؟

2-طبق ماده ی 5؛حداکثر رقم پرداختی و سهم مدیریت نباید از مجموع سقف ریالی اعتباری اضافه کاری ماهیانه ی قبلی آن بیمارستان و 27/5درصد کارکرد پزشکان از محل جزء حرفه ای ارزش نسبی خدمات سلامت ودرآمد حاصل از ویزیت سرپایی، بالاتر باشد.

طبق تبصره ی 2 همین ماده ، سقف ریالی اضافه کاری بر اساس میانگین پنج ماهه ی مختوم به شهریور ماه نود و سه محاسبه می گردد.

این در حالی است که اولا مبالغ اضافه کاری در سال نود و چهار نسبت به سال نود و سه افزایش لااقل 14 درصدی داشته و ثانیا نیاز سنجی مراکز به اضافه کاری در بخشهای مختلف کاملا سلیقه ایست.

مثلا در برخی واحدها نیازی به اضافه کاری نیست و در برخی واحدها اضافه کاری بسیار ضرورت دارد. ضمنا ممکن است به دلیل عدم جایگزینی پرسنل خارج شده از سیستم به دلایل مختلف مانند مرخصی زایمان و بازنشستگی و ....هر سال یا ماه نیاز به اضافه کاری افزایش یا کاهش داشته باشد.

در ضمن اگر قرار است که مبنا همان پرداختهای قبلی باشد چه ضرورتی دارد که این همه هزینه شود تا طرحی جدید نام گذاری گردد؟ البته این مبنا بودن پرداختها در سال 93 در محاسبه ی درآمد مبنای بخشها لحاظ شده و فقط به اضافه کاری محدود نیست. لذا اگر قرار است که مبنا پرداختهای سال 93 باشد و سقف پرداختها به کادر غیر پزشک بر اساس آنها اعمال شود،  نیازی به این همه طمطراق و ... نیست.

3-در بند 7 لزوم تامین منابع مالی نیروهای شرکتی و ... از بخش مورد استفاده مورد نظر قرار گرفته است که باید گفت در بخشهای درمان به دلیل کمبودهای بسیار از نیروی خدماتی تا پرستاران به شکل شرکتی جذب می شوند حال آنکه در سایر بخشها چنین چیزی وجود ندارد.

تامین اعتبار نیروهای شرکتی و خدماتی از بودجه ی مسقف بخشهای درمان ، موجب می شود که برخی همکاران با وجود انجام اضافه کاری نه تنها مبلغی دریافت نکنند بلکه در سیستم بدهکار هم باشند.که این مورد در عمل هم در اجرای آزمایش ثابت شده است.

4-در ماده ی 21 نکات جالبی یافت می شود؛در صد سهم کارکنان غیر پزشک از درآمد مبنای بخش از درآمد حاصل از میانگین ساعات اضافه کاری تقسیم بر درآمد مبنای بخش ضرب در 100 محاسبه می گردد. حالا اینکه مثلا واحدهای اداری مانند کارگزینی و نگهبانی و ......درآمد مبنا، یا درامد زمان اضافه کاریشان چگونه محاسبه و پرداخت می شود جای سوال دارد؛ کلا برخی واحدها ذاتا درآمد زا نیستند.

به نحوه ی محاسبه ی میانگین اضافه کاری و .. هم که اشاره شد که بر مبنای سال 93 خواهد بود. جالب است که در محاسبه ی کارانه ی تعدیل، معیار از مهر 92 در نظر گرفته شده است که می تواند در محاسبه ارقام را به شدت کاهش دهد.

5-در ماده ی 22 به درامد قابل توزیع ماهیانه بخش اشاره شده است.که از حاصل ضرب درصد سهم کارکنان از درامد بخش در درآمد مبنای هر بخش در پایان ماه در ضریب کیفی بخش حاصل می شود.

اما نکته ی اساسی در تبصره ی 2 همین ماده (22) دیده می شود. یعنی خود این طرح پیش بینی کرده است که احتمال دارد مبلغ قابل محاسبه در بخشها کمتر از فقط مبلغ ریالی اضافه کاری باشد و در اینجا بخش را ملزم به پرداخت حداقل مبالغ ریالی اضافه کاری می کند که مشخص نکرده در سیستم جدید چگونه توزیع می شود.

چون ممکن است اضافه کاری کسی نزدیک صفر و اضافه کاری دیگری در بخش 100 باشد. وبر اساس فرمولهای این طرح ممکن است کسی که اضافه کاریش کمتر بوده با اعمال سلیقه ی مسئولین واحدها (که همواره مشاهده می شود) مبلغ بیشتری دریافت کند.

در تبصره ی 4 ماده ی 22 اما خود- نقضی دیده می شود. در این تبصره اشاره دارد که اگر سی درصد واحدها بیش از پانصد امتیاز بگیرند بالاترین امتیاز را یک در نظر گرفته و ضریب کیفی سایر بخشها نسبت به آن سنجیده می شود در حالیکه در تبصره ی 3 ضریب کیفی را عددی بین 8/ تا 1/1 عنوان کرده است و اگر بناباشد بیشترین امتیاز را 1 محاسبه کنیم بخشی نخواهد توانست که 1/1 باشد.

6- اما در فصل پنجم مشکل اصلی رخ می نماید چرا که مبنای محاسبه در واحدهای پشتیبان را درآمد مبنای بیمارستان در نظر گرفته اند و این یعنی درآمد مبنای بخشها قطعا از درآمد مبنای کل بیمارستان پایین تر خواهد بود، چرا که از درآمد بخشها جز هزینه های جاری هزینه ی نیروهای شرکتی و خدماتی و ... و  کم شده و حتی  اضافه کاری هم از محل همین درآمدها محاسبه می شود.

البته برخی بخشها ممکن است درآمد مبنایشان بیش از درآمد بیمارستان باشد که با تعدیل کارانه ها به هم نزدیک می شوند. ضمن اینکه همه میدانند که اضافه کاری در واحدهای پشتیبان فیزیکی نیست ولی در واحدهای  درمانی به ثانیه محاسبه می شود.

7- به وضوح در ماده ی 27 مشخص است که واحدهای درآمد زا سهم کمتری از درآمد دارند چرا که در فرمول کادر درمان درآمد واحد در زمان اضافه کاری لحاظ شده است ولی در فرمول مربوط به واحدهای پشتیبان میزان کارانه ی تعدیل در ساعات اضافه کاری مبنا قرار گرفته است.

8-در ماده ی 29 در جدول امتیاز شغل کارکنان درمانی اختلاف یک باره ی 3 امتیاز بین پرستار و سرپرستار و مسئولین واحدها و 3/5 نمره ای با سوپروایزرهای اورژانس و اتاق عمل و سپس اختلاف 5 نمره ای با سوپروایزهای بالینی و نمود بیشتری دارد.

این در حالیست که این اختلاف در رده های پایینتر که اختلاف نوع عملکرد بیشتر است کمتر لحاظ گردیده است و متاسفانه در جدول مربوط به واحدهای پشتیبان این اعداد و ارقام کاملا با واحدهای درمان همسان دیده شده است. مثلا امتیاز کارکنان واحدها 4 و پرستاران بالین نیز 4 لحاظ گردیده است.

9-در ماده ی 30 به نحوه ی پرداخت به هر فرد می رسیم که اتفاقا امتیاز نوع شغل که در بالا و بند 8 اشاره شد نقشی اساسی دارد. بر اساس این فرمول ها امتیاز هر فرد به دو شکل محاسبه می گردد: امتیاز موظف که حاصل ضرب امتیاز حضور موظف در نوع شغل در ضریب کیفی است و امتیاز غیر موظف حاصل ضرب امتیاز غیر موظف در امتیاز نوع شغل در ضریب کیفی است.

در نهایت امتیاز هر فرد در هر قسمت را در مبلغ هر متیاز که از تقسیم درآمد قابل توزیع هر بخش بر کل امتیاز بخش به دست می آید محاسبه می شود که قبلا گفته شد این مبلغ درآمد قابل توزیع در واحدهای پشتیبان به طور یقین بیشتر از واحدهای درمان خواهد بود.

10- جالب است که در ماده ی 34 در فصل هشتم مربوط به پاداشها تا سطح مسول واحد/بخش می توانند پاداش پایان سال دریافت کنند!!

11-درباره ی ماده ی 37 که مربوط به کارانه ی همکاران 115 است واقعا نمی توانم چیزی بگویم چون بسیار غیر عادلانه است. پیشنهادی که می توانم به ارای این همکاران داشته باشم این است که در حوزه های مربوطه از نظر عملکردی و ... این همکاران می توانند فقط برای کارانه جزو کادر مراکز تحت پوشش با تقسیم مناسب قرار بگیرند تا کارانه ی مناسبتری از صفر دریافت کنند گرچه ممکن است با این نوع محاسبه بدهکار هم بشوند.

در کل قابل ذکر است که ایرادهای زیادی بر این طرح وارد است و اولین عیبش نگاه از بالا به پایین طراحان آن است که کارمندان را به دو گروه پزشک و غیر پزشک تقسیم کرده اند در حالیکه کارکنان در واقع در دو رده ی درمانی و غیر درمانی هستند.

اشکال بعدیش مغایرت با قانون بهره وری است چرا که قانون بهره وری بر ساس کاهش ساعت کاری پرسنل درمانی تصویب شده است و لی طرح بر انجام اضافه کاری بیشتر تاکید دارد.

همینطور حذف مبلغ زیالی اضافه کاری با قانون مدیریت خدمات کشوری مغایرت دارد.چرا که در ماده ی 68 این قانون به وضوح اشاره شده است که بابت اضافه کاری باید مبلغی پرداخت شود ولی در این طرح این مبلغ حذف شده است.

و اما حرف آخر که شاید وسط حرفها گفته می شود این که وزیر محترم بهداشت بارها ذکر کرده اند که این طرح آزمایش است و اگر رضایتبخش نباشد حذفش می کنیم اما اینک که نارضایتی کل پرسنل (درمان و پشتیبانی ) را می بینند چه اصراری به اجرای آن دارند؟ ایشان طبق وعده ای که داده اند باید این طرح را کنسل و قدم در اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری بگذارند.


برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha