سلامت نیوز:گفته می‌شود در ۳۰ سال گذشته در ایران 110 نفر محیط بان شهید شده‌اند همچنین تعداد زیادی از محیط بانان مضروب و مجروح و یا دچار نقص عضو دایم شده‌اند، گاهی مواردی از تهدید اعضای خانواده محیط بانان نیز گزارش شده است.
وقتی صبحت از محیط بانان می‌شود به یاد چهره آفتاب‌سوخته و با لباسی خاکی می‌افتیم که با دوربینی در دست و سلاحی به دوش در دشت‌های کشورمان تنشان را سپر جان میراث طبیعی‌مان کرده‌اند. محیط بان سرباز زمین است، او روزهای عمرش را برای نجات جان آهویی می‌بخشد.
گفته می‌شود در ۳۰ سال گذشته در ایران 110 نفر محیط بان شهید شده‌اند همچنین تعداد زیادی از محیط بانان مضروب و مجروح و یا دچار نقص عضو دایم شده‌اند، گاهی مواردی از تهدید اعضای خانواده محیط بانان نیز گزارش‌شده است.
این‌ها از مصایب محیط بانی است، اما این پیشه به عقیده رضا حسن هراتی معاون آموزش و تجهیزات یگان حفاظت محیط زیست سراسر عشق است، آن‌قدر برای صاحبانش زیبا و دوست‌داشتنی است که با وجود مشکلات زیاد و سختی طاقت فرسایش از آن دست نمی‌کشند.
چند صباحی است که سختی کارشان را مسوولان هم درک کردند و بالاترین رتبه سختی کار را برای آنها لازم دانستند.
با وجود این که از محیط بانان و مصایب شان زیاد سخن گفته‌شده اما آن‌چنان‌که باید و شاید از این شغل نمی‌دانیم، ندانستن مان انگیزه‌ای شد که به سراغ جانشین فرمانده یگان حفاظت محیط زیست، رضا حسن هراتی، در سازمان محیط زیست برویم، او در حال حاضر معاون آموزش و تجهیزات یگان حفاظت محیط زیست است و در گفت و گویی به تشریح وضعیت محیط بان و محیط بانی در ایران پرداخت.
هراتی می‌گوید: سازمان محیط زیست از زمانی شکل‌گیری بر اساس قوانین اولیه یک گارد حفاظتی به نام «گارد محیط زیست» را تشکیل داد، اما در برنامه سوم دولت بر اساس ماده 179 بر اساس دستور مقام معظم رهبری فرمانده کل قوا بخشنامه را صادر کرد که تمام ارگان‌های دارای نیروهای حفاظتی، دارای یگان‌های حفاظت شوند بر اساس همین مصوبه، سازمان حفاظت محیط زیست، موظف شد که «گارد محیط زیست» خود را تبدیل به «یگان حفاظت» کند.
این همان روندی بود که در سازمان میراث فرهنگی، شیلات، انرژی اتمی هم اجرا شد؛ اما تفاوت سازمان محیط زیست با دیگر سازمان‌ها این بود که ما در این سازمان پیش از صدور این حکم هم قوانین و مقررات و جرایم لازم را داشتیم.
وی در ادامه می‌افزاید: این یگان بر اساس دستورالعمل پلیس پیشگیری جرایم تعریف شده و هر دستگاه بر اساس وظایف خودش این دستورات را اجرا می‌کند. بر این اساس یگان حفاظت از سال 89 در سازمان تشکیل شد و با فرماندهی یک شخص انتظامی (که ابتدا سرهنگ میر محسنی مسوولیت را بر عهده گرفتند و در حال حاضر سرهنگ خیلدار مسوول آن هستند) آغاز به کارکرد.
هراتی با اشاره به این که نیروهای سازمان شبه‌نظامی تعریف می‌شوند می‌گوید: این نیروها چون از دوشاخه اداری و انتظامی تحت نظارت هستند، هم کارمند اداری سازمان محیط زیست محسوب می‌شوند و ازآن‌جهت که مسلح هستند تحت نظارت پلیس پیشگیری قرارگرفته‌اند. نیروهای یگان حقوقشان را به‌صورت اداری دریافت می‌کنند اما تخلفات انتظامی مثل گم کردن سلاح یا تیراندازی نابجا قوانین و مقررات نظامی برای آنها اعمال می‌شود.
این مقام مسوول معتقد است: حیطه عملیاتی محیط بانان زیاد است چراکه آنها باید مجموعه طبیعت ایران تحت کنترل داشته باشند و این امر مستلزم یک تعامل خوب با دستگاه‌هایی است که همزمان با یگان محیط زیست مغول فعالیت‌اند مثل سازمان جنگل‌ها و شیلات.
از وی درباره تداخل ماموریت ها میان این دستگاه‌ها پرسیدیم او این تداخل را به دلیل نبود مرکز واحد و فرماندهی مشترک می‌داند و عنوان می‌کند: امسال بر اساس پیشنهاد ابتکار و هماهنگی سازمان جنگل‌ها در دو نقطه پایلوت لرستان و گلستان مانور حریق برگزار شد و استانداری ریاست و سازمان محیط زیست فرماندهی این مانور را بر عهده گرفت.
تکمیل دستورالعمل گارد مشترک حفاظت دریایی
گارد مشترک حفاظت از منابع طبیعی از طرح‌هایی است مسوولان از لزوم تشکیل آن بارها سخن گفته‌اند هراتی اظهار می‌کند: تقریبا از سه سال گذشته بحث ایجاد یک گشت دریایی و یگان حفاظت دریایی در سازمان شروع شد که تابع یگان حفاظت است، دستورالعمل تشکیل آن در سازمان محیط زیست تدوین‌شده و الان بخش نهایی یگان دریایی را هم پیش‌بینی کرده‌ایم، البته باید پس از نهایی شدن در مجلس تصویب و به سازمان محیط زیست ابلاغ شود و مطابق آن، نیروی یگان دریایی تعریف می‌شود و شرح وظایفی خواهد داشت.
جانشین رئیس یگان حفاظت سازمان محیط زیست معتقد است: افزایش امتیاز سختی کار محیط بانان توانسته است تا حدودی مشکلات مالی آنها را کم کند، البته هنوز خلاءهای نیروی انسانی در این سازمان باقی است.
به گفته وی حدود 2700 نیرو با پراکنش زیادی در کشور در حال فعالیت‌اند که نسبت به وسعت سرزمین و محل مسوولیت بسیار کم است، این سازمان هم با جذب سرباز کمی شرایط را بهبود بخشیده است.
هراتی می‌گوید در حال حاضر تمامی نیروهای فعال با هر درجه‌ای به‌صورت عملیاتی خدمت می‌کنند، یعنی گشت زنی، تعقیب و گریز متخلفان، رسیدگی به حیات‌وحش و آموزش را از درجه محیط دار سوم تا افسر محیط بان انجام می‌دهند.
تجهیزات هزینه‌بر کم‌کاربرد
سال گذشته از جذب تجهیزات جدید محیط بانی بسیار صحبت شد اما معاون آموزش و تجهیزات سازمان محیط زیست این تجهیزات را مفید نمی‌داند؛ چراکه هزینه‌های سرسام‌آوری را به سازمان نحیف و کم بودجه محیط زیست تحمیل می‌کند، وی به نصب این تجهیزات به‌صورت پایلوت در منطقه ارسباران اشاره می‌کند و اظهار می‌کند: برای کنترل یک پارک ملی چیزی حدود یک میلیارد تومان برای تهیه این تجهیزات باید هزینه کرد که برای ما مقرون به‌صرفه نیست؛ چراکه اگر ما بخواهیم حدود 400 منطقه را پوشش دهیم عدد کلانی می‌شود از همین رو در حال بررسی سیستم‌های دیگری برای کنترل مناطق هستیم، برای مثال سنسورهای حرارتی بر روی حیات‌وحش است و سیستم های دیگر وی می‌افزاید: با این حال در چندین نقطه دوربین‌های مداربسته‌ای از آنها صبحت شده بود نصب شده و منطقه را با این دوربین‌ها کنترل می‌کنیم.
تنها 10 تن از 110 شهید محیط بان، تحت تکفل بنیاد شهیدند
آخرین محور گفت‌وگوی‌مان در خصوص وضعیت شهدا و جانبازان محیط بان بود، هراتی از تصویب یک مصوبه امیدوار کننده در مجلس که چند وقتی پیش صورت گرفته استناد و تصریح می‌کند: در آیین‌نامه مصادیق عملی شهید، کسانی که در جنگ کشته نمی‌شوند بر اساس بند 12؛ کسانی که حین حفاظت و منابع طبیعی کشته می‌شوند شهید محسوب می‌شوند، پیشنهاد کردیم بند محیط زیست هم به این آیین‌نامه اضافه شود که در مجلس به تصویب رسید و در حال حاضر تبدیل به منابع طبیعی و محیط زیست شده است؛ یعنی مشکلی که قبلا برای اثبات شهدای مان داشتیم برطرف شد و شهدای محیط بان هم از مصادیق شهیدند.
وی در ادامه می‌افزاید: با وجود این تنها 10 شهید از 110 نفر از شهدای محیط بان را بنیاد شهید تحت تکلف در آورده است، چون صد نفر مابقی قبل تصویب مصوبه، شهید شدند. البته این سازمان 125 جانباز هم دارد تا آنجا که می‌شود حمایت می‌کنیم.
نظر شما