سلامت نیوز: تالاب انزلی این دردانه زیبای دریای خزر بر اثر صدمات ناشی از عملکرد نابخردانه انسان ها و تزریق انبوه رسوبات، پسماندها و پساب ها و کم آبی های اخیر، در وضعیت اورژانس قرار گرفته است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، این تالاب ارزشمند مهارکننده سیلاب ها، مطبوع کننده هوا، پناهگاه پرندگان و آبزیان ، رویشگاه لاله ها و نیلوفرهای آبی ، پالایش دهنده آلاینده ها ، تامین کننده آب کشاورزی مزارع پیرامون و تفرجگاه انسانها از مدت ها پیش در وضعیت بحرانی قرار داشته است.
به گفته کارشناسان محیط زیست و منابع طبیعی، رسوبات حوضه آبخیز تالاب انزلی به علت ضعف عملیات آبخیزداری و تخریب بیش از اندازه پوشش گیاهی و جنگل تراشی، سالانه بالغ بر 585 هزار تن خاک به صورت رسوب به این تالاب سرازیر می شود.

ورود بیش از یک میلیارد و 200 میلیون تن گل و لای ناشی از رسوبات حاصل 40 سال شست و شوی چهار هزار کیلومتر مربع خاک حوضه های آبریز 11 رودخانه منتهی به تالاب و کم آبی های اخیر ، شریان های حیاتی تالاب انزلی را که زمانی عمقش به 11 متر می رسید، مسدود کرده است .
از سویی هرساله بیش از 32 میلیون مترمکعب فاضلاب خانگی شهرستان های رشت، انزلی، صومعه سرا، فومن و ماسال (حوضه آبخیز تالاب انزلی ) ، حجم عظیمی از پسماندها و حدود دو میلیون لیتر سموم و کودهای شیمایی از طریق مزارع کشاورزی وارد تالاب می شود.

*هشدار جایکا
نماینده آژانس بین المللی همکاری های ژاپن(جایکا) که در زمینه احیاء تالاب انزلی با سازمان حفاظت محیط زیست همکاری دارد، اخیرا نسبت به اثرات کم آبی تالاب هشدار داده و اعلام کرده تصاویر ماهواره ای در چند سال اخیر نشان دهنده کاهش شدید عمق تالاب است .
وخامت حال تالاب و خشک شدن آن حتی بدون تصاویر ماهواره ای و به شکل عادی نیز قابل مشاهده است؛ امری که بارها و بارها توسط کارشناسان ، ناظران ، فعالان محیط زیست و رسانه ها نسبت به آن هشدار داده شده بود.

*کاهش آب خزر
طبق آمار رسمی اداره کل بنادر و دریانوردی گیلان، عمق آب دریای خزر بیش از 90 سانتی متر کاهش پیدا کرده که با توجه به ارتباط بین رژیم آب تالاب و دریا بر خشک شدن تالاب تاثیر گذار است .
رییس اداره حفاظت محیط زیست انزلی روز چهارشنبه در این باره به خبرنگار ایرنا گفت : با توجه به کاهش سطح آب خزر و ارتباط رژیم آب تالاب به این دریا شاهد کاهش آب تالاب هستیم .
اکبر میغی همچنین به ارتباط بین اتفاق هایی که در بالادست و حوضه آبریز تالاب می افتد بر روی وضعیت تالاب اشاره و خاطرنشان کرد: برداشت بی رویه پوشش گیاهی مراتع و جنگل ها و پر شدن تالاب در اثر انباشت رسوبات ، ظرفیت نگه داشت آب تالاب کم شده و آب با شدت از این عرصه خارج می شود .
میغی متذکر شد: این وضعیت موجب شد که عمق تالاب انزلی در منطقه جنوبی مثل سیاه کشیم و سلکه به شدت کم و حتی خشک شده و در منطقه شرقی و مرکزی تالاب نیز اوضاع به همین منوال است.
به گفته وی این شرایط برای بوم سازگان منطقه ایجاد مشکل می کند و نه تنها بر حیات آبزیان و پرندگان بلکه بر زندگی انسان ها تاثیر گذار است.
رییس اداره حفاظت محیط زیست انزلی از اظهار نظر در مورد اینکه آیا سدسازی ها و اجرای پروژه های آبرسانی بالا دست حوضه آبریز تالاب در خشک شدن آن تاثیرگذار بوده، خودداری و پاسخ این سوال را را به مسوولان آب منطقه ای محول کرد .

*تهدیدات
تاثیر سوء بر آب و هوای منطقه و بروز پدیده ریزگردها در اثر خشک شدن تالاب، تهدید حیات جانداران به ویژه ماهیان و گیاهان، عدم امکان برداشت آب مجاز برای مصارف کشاورزی، عدم امکان تردد قایق و اثرات سوء اقتصادی ناشی از کاهش گردشگران از جمله نتایج این بحران است.
فرماندار انزلی ضمن ابراز تاسف از وضعیت بحرانی تالاب بین المللی انزلی گفت : به دستور ویژه استاندار گیلان؛ جلسات متعددی برای برنامه ریزی جهت احیاء اصولی تالاب و ساماندهی وضعیت نابسامان آن انجام گرفته است .
عبدالصمد صفرنژاد اظهار کرد : مقرر شده که عملیات لایروبی تالاب در نقاط معینی آغاز شود که امیدواریم با تخصیص بودجه طی هفته دولت عملیاتی شود.

*الزامات
آنچه مسلم است اینکه با این حجم از رسوبات لایروبی و نصب تله های رسوبگیر کاری از پیش نمی برد بلکه باید جلوی ورود رسوبات و آلاینده ها را به تالاب گرفت .
جلوگیری از برداشت و تجدید و تثبیت پوشش گیاهی و تثبیت خاک حوضه آبریز تالاب ، تکمیل شبکه و تصفیه خانه فاضلاب رشت و انزلی ، رعایت حق ابه و رژیم ابی تالاب ، جلوگیری از تغییر کاربری اراضی ، الزام جدی ارزیابی محیط زیستی طرح های عمرانی و عدم رها نمودن زباله در رودخانه ها و تالاب از الزامات نجات جان تالاب انزلی است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان کاهش عمق تالاب را یکی از دغدغه های اساسی این سازمان عنوان و تاکید کرده که باید تالاب را مدیریت کنیم و نگذاریم بمیرد.
اقدام حیاتی که قرار است با برنامه احیاء تالاب و فعالیت های اجرایی مبتنی بر اصول مدیریت اکولوژیک یکپارچه در حوضه آبخیز تالاب بندرانزلی با تمرکز بر سه محور پسماند، فاضلاب ها و رسوبات با همکاری این آژانس انجام پذیرد.
اکنون تالاب انزلی و مردم گیلان در انتظار تخصیص اعتبارات کافی و نسخه ای علمی و عملی برای نجات جان تالاب به دست طبیبانی حاذق و دلسوز هستند.
مباد روزی که نعش این تالاب عزیز، روی دست های گیلان و ایران باقی بماند!