روز چهارشنبه گذشته نشستی تخصصی با حضور واندانا شیوا و نمایندگانی از انجمن بین المللی محصولات ارگانیک در محل سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل شد و در حاشیه این نشست معصومه ابتکار معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست با خانم واندانا دیدار و گفت و گو کرد.

زنانی که طلایه دار جنبش های زیست محیطی بوده اند!

سلامت نیوز: روز چهارشنبه گذشته نشستی تخصصی با حضور واندانا شیوا و نمایندگانی از انجمن بین المللی محصولات ارگانیک در محل سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل شد و در حاشیه این نشست معصومه ابتکار معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست با خانم واندانا دیدار و گفت و گو کرد.
 خانم شیوا از مخالفان جدی کاربرد محصولات کشاورزی تغییر یافته‌ی ژنتیکی است. این بانوی فیزیکدان هندی و از رهبران جنبش چیپکو‍‍‍1 در هندوستان معتقد است که کشاورزی صنعتی به واسطه‌ی وابستگی شدیدش به کودها  و سموم  شیمیایی، سوخت‌های فسیلی و منابع آب، فشار غیرقابل  قبولی به کره زمین وارد کرده است.


 شینا انصاری ،مدیر کل پایش فراگیر آلودگی محیط زیست طی یادداشتی به سلامت نیوز نوشت : واندانا شیوا بیش از سه دهه است که در ترویج این پیام تلاش می‌کند: «شرکت‌های چندملیتی  نظیر مونسانتو از طریق مهندسی، ثبت مالکیت اختراع‌، تغییر دادن بذرها و تبدیل کردن آن‌ها به بسته‌های گران‌قیمتی از جنس مالکیت معنوی، گسترش روند تک‌کشتی زراعی موجبات بیماری و نابودی تدریجی بشر را فراهم می آورند»، او می‌خواهد «صدای کسانی باشد که می‌خواهند کشاورزی‌شان از خطرات محصولات تراریخته در امان باشد». 
او نه تنها در هندوستان  فعالیت می کند، بلکه برای مبارزات و نشر عقایدش دائما به اروپا، آمریکای شمالی و جنوبی،‌ آفریقا و استرالیا سفر می‌کند. شیوا طی سالهای فعالیتش بیست و پنج کتاب تألیف کرده است: «خشونت انقلاب سبز»، «تک‌محصولی‌های ذهن»، «کشت مسروقه»، «جنگ‌های آب»  و «آشتی با زمین» از مهمترین کتابهای این بانوی فعال محیط زیست هست.
وی در یکی از کتاب های خود با نام «زنده ماندن؛ زنان، اکولوژی و نجات در هند» در سال 1988 از «مرگ اصول زنانه» صحبت می کند و نشان می دهد که نه تنها رابطه میان سلطه بر زن و طبیعت، ناشی از دوگانگی مفهومیِ غربی است، که این دوگانگی به سرکوب دیگری نیز مرتبط است، و از همین روست که انسان غربی به نژادپرستی و استعمار دست می زند.
شیوا در این کتاب علم و فناوری مدرن را به عنوان یک پروژه غربی که ذاتاً خشونت بار بوده و بر زنان و طبیعت بیشترین خشونت را اعمال  می کند مورد انتقاد قرار داده است. وی بیان می کند که اگر هند بخواهد این مدل توسعه را به کار بندد، باید از فلسفه سنتی هندی دور شود. زیرا فلسفه سنتی هند، نگاهی متفاوت به طبیعت دارد و پراکریتی(طبیعت) را به عنوان یک فرایند زنده و خلاق می بیند، در این نگرش طبیعت «اصل زنانه» است، که تمام زندگی ها از وی برمی خیزد. در صورتی که در توسعه غربی، طبیعت به اسم پیشرفت و تکنولوژی به صورت بی رحمانه ای مورد بهره کشی قرار گرفته و این «اصل زنانه» به عنوان یک امر منفعل و صرفا در مقام «منبع» نگریسته شده و  بنابراین حرمت و تقدسی برای آن متصور نیست.
البته اندیشه ها و تألیفات شیوا مورد نقد فراوانی نیز قرار گرفته است. برخی از منتقدانش اظهار داشته اند که شیوا در نقدهای خود بر توسعه غربی، مشکلات سیاسی و اقتصادی جامعه را نادیده می گیرد و فرض می کند که ما جامعه ای داریم که در آن همه ی افراد، زمین کافی برای زنده ماندن از طریق تولیدات کشاورزی خود در اختیار دارند. دیگران همسو با این انتقادات گفته اند که شیوا در تمجید از سنت ها و نحوه زندگی سنتی هندی، زیاده روی کرده، و شرایط سیاسی و مشکلات طبقاتی جامعه هند و واقعیت های قشربندی اجتماعی، انقیاد، پدرسالاری و خشونتی را که در قبایل سنتی و جوامع دهقانی وجود داشته، انکار می کند.
با این حال زندگی واندانا شیوا به عنوان یک چهره شاخص بین المللی مملو از فعالیت های اجتماعی گسترده برای حفاظت از محیط زیست بوده است. او در سال 1991، جنبش ملی ناودانیا را برای حمایت از تنوع زیستی، کشاورزی ارگانیگ و تجارت عادلانه به راه انداخت و در سال  2004 دانشگاه بین المللی بیجاویدیاپیث‌2‌‌ را با مشارکت کالج شوماخر انگلستان با تمرکز بر آموزش و تحقیقات در زمینه زندگی پایدار تأسیس کرد. این فعال محیط زیستی طی این سال ها جوایز متعددی را دریافت کرده است که مهم ترین آن جایزه نوبل صلح آلترناتیو3 در سال 1993 بوده است.
واقعیت آن است از زمانی که راشل کارسون به عنوان آغازگر اصلی جنبش حفاظت از محیط زیست در جهان با انتشار کتاب بهار خاموش در سال 1961  علیه جامعه صنعتی و استفاده بی محابا از سموم شیمیایی بپاخاست تاکنون، زنان بسیاری طلایه دار جنبش های زیست محیطی توام با صلح در سراسر جهان برای دستیابی به زندگی پایدار و برقراری امنیت برای تمامی موجودات روی زمین بوده اند؛ از وانگاری ماتایی موسس جنبش کمربند سبز درکنیا و برنده جایزه صلح نوبل گرفته تا جین گودال، دایان فاسی، جولیا هیل، روزالین اج  و زنان بی شمار دیگری که امروزه بواسطه نزدیکی غریزی خود با طبیعت از اصلی ترین فعالان حرکت های زیست محیطی در جهان محسوب می شوند و علیرغم همه محدودیت ها و موانع  و نگاههای بعضا زن ستیزانه برای برقراری صلح، عدالت بین نسلی و حفاظت از طبیعت تلاش می کنند؛ به قول خانم شیوا « زنان از زندگی و از آنچه براستی حیاتی هست درکی غریزی دارند و این درک آنها را نسبت به آنچه در جهان درخطر است حساس می سازد و چه کسی بهتر از زنان می تواند زنگ خطر را به صدا درآورد، زنانی آگاه و مسلح به سلاح علم و تجربه!»

پی نوشت:
1.جنبش زنان روستایی در هند که مانع از تخریب جنگل توسط شرکت های صنعتی چوب بری شدند.
2.(Earth University) Bija Vidyapeeth
3. این جایزه بین المللی که از آن با نام «جایگزین نوبل» هم یاد می شود، از سال 1980 توسط یک خیر آلمانی- سوئدی پایه گذاری شد و هر ساله به فردی تعلق می گیرد که برای حل مهم ترین معضلات پیشروی بشریت تلاش می کند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • عصمت AF ۰۵:۲۲ - ۱۴۰۱/۰۳/۱۴
    0 0
    خوب است اما کتاب جنبش های زیست محیطی زنان در دنیا را pdf کرده روان کنبد