سلامت نیوز: بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی، ارتقای وضعیت بهداشت و تغذیه، پیشرفت دانش و فناوری پزشکی باعث شده که امروزه در اکثر کشورهای جهان و همچنین در ایران شاهد افزایش جمعیت سالمندان باشیم. هر چند پدیده سالمندی از نتایج توسعه است اما بی‌توجهی و کم توجهی به ابعاد مختلف آن و نیازهای سالمندان می‌تواند مانعی جدی در برابر توسعه قلمداد شود. نیازهای روانی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی این قشر نباید نادیده گرفته شود پس فرهنگ «از ما گذشت» بسیار غلط است و جزو بدترین نگاه‌ها است. باید با توانمندسازی سالمندان موجب حضور فعال آنها در جامعه شد. این نگرش غلط باید اصلاح شود. جوانان امروز، سالمندان آینده هستند؛ پس باید توانمند باشند.
دکتر مهتاب علیزاده متخصص طب سالمندی در گفت‌و‌گو با روزنامه ایران می‌گوید: بر اساس آخرین آمار سرشماری سال 1390، حدوداً 2/8 درصد (بیشتر از 6 میلیون نفر) از جمعیت کشور را سالمندان 60 سال به بالا تشکیل می‌دهند. بنابراین ایران نیز مانند سایر کشورها درحال تغییر الگوی جمعیتی به سمت پیر شدن است، ولی تفاوت مهم شتاب بالای پیر شدن جمعیت در ایران است به طوری که طی 30 سال گذشته (سال‌های 1386- 1356) رشد جمعیت سالمند کشور 3 برابر شده است و انتظار می‌رود که در 12 سال آینده یعنی تا سال 1406 جمعیت 60 سال و بالاتر کشور به 10درصد برسد. نخستین اقدام پیشگیرانه در افراد سالمند تزریق سالانه واکسن آنفلوانزا برای پیشگیری از بار مراجعات بستری در بیمارستان و مرگ ناشی از ایست تنفسی و بیماری‌های ریوی است.
به گفته او، سالمندان مبتلا به بیماری‌های مزمن ریوی، قلبی عروقی، کلیوی و بیماری‌های متابولیک بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند که باید براساس پروتکل بین‌المللی مراقبت‌های سالمندی، سالانه واکسن آنفلوانزا را دریافت کنند، همچنین سالمندانی که در مناطق سردسیر یا بسیار مرطوب زندگی می‌کنند، واجب‌تر از سایرین هستند. علاوه بر اولویت بیماری‌ها در ابتلا به آنفلوانزا، سالمندان مسن‌تر بویژه افراد بالای 75سال و افرادی که از وضعیت اقتصادی واجتماعی مناسبی برخوردار نیستند نیز در معرض بیشترین احتمال ابتلا به آنفلوانزا قرار دارند. این درحالی است که متأسفانه به‌دلیل تعهد ضعیف سازمان‌های بیمه گر نسبت به تحت پوشش قرار دادن واکسن آنفلوانزا درتعرفه بیمه‌های کشور و از طرفی تولید وعرضه ناکافی آن علی رغم پروتکل درمانی بین‌المللی هنوز واکسن آنفلوانزا، جزو پروتکل اجباری- اجرایی کشوری لحاظ نشده است. بر اساس نتایج بررسی سلامت سالمندان وزارت بهداشت (سال 1392) تنها 10درصد سالمندان کشور در سال این واکسن را دریافت می‌کنند.
دکتر علیزاده با اشاره به اینکه یکی از سوانح وحوادث رایج در افراد سالمند بویژه سالمندان آسیب‌پذیر ریسک خطر زمین خوردن سالانه چه در داخل منزل یا بیرون از خانه است، می‌گوید: براساس نتایج کشوری هنوز 26درصد سالمندان کشور در سال زمین می‌خورند که البته محل آن و دلایل آن هنوز بررسی نشده که انجام بررسی‌های آتی عمیق‌تر در این مورد را می‌طلبد. در این بین، 21 درصد زمین خوردن‌ها منجر به شکستگی شده که این یک زنگ خطر بزرگ در امر مراقبت‌های سالمندی است، زیرا می‌تواند منجر به مرگ، بستری‌های مجدد و طولانی در بیمارستان و ارجاع به خانه‌های سالمندان و مراقبت‌های توانبخشی شود که همگی هزینه‌های هنگفتی را بر دوش نظام بهداشتی درمانی، بیمه‌ها و خانواده‌های افراد سالمند تحمیل می‌کند. همچنین میزان اشغال شدن طولانی مدت تخت‌های بیمارستانی را بالا می‌برد. از طرفی 42 درصد سالمندان کشور دچار مشکل در راه رفتن هستند که علاوه بر اینکه نیازمند تهیه وسایل کمکی هستند، پتانسیل زیادی دربرابر خطرهایی نظیر زمین خوردن و شکستگی‌های آتی را نیز به همراه دارند. لذا وضعیت موجود می‌تواند نشانگر ناکامی در بهینه‌سازی و استاندارد نبودن فضای منازل مسکونی و اماکن عمومی مانند خیابان‌ها و پیاده روها، پله‌ها و... باشد که رسالت وعزم ملی شهرداری‌ها، بهینه‌سازی مبلمان شهری و سیستم حمل و نقل عمومی را طلب می‌کند.
وی در خاتمه تصریح می‌کند: بی‌اختیاری ادرار یا دفع 11درصد مشکل سالمندان کشور در سال 1392 بوده است. این امر قطعاً خانواده‌های سالمندان را با مشکلات جدی مراقبتی، هزینه و نیاز به محل مناسب نگهداری و فرد مراقب رو به رو کرده است. حال باید دید که سازمان بهزیستی و وزارت رفاه و امور اجتماعی برای ارجاع و نگهداری این افراد چه اقدامی را اندیشیده‌اند. آیا مراکز نگهداری (خانه‌های سالمندان) به تعداد کافی و با شرایط استاندارد بر حسب توزیع جغرافیایی و جمعیتی وجود دارند؟ آیا سازمان بهزیستی کشور برنامه مدون استانداردی برای مراقبت در منزل از سالمندان دارد؟ نتایج بررسی کشوری نشان می‌دهد که 36 درصد سالمندان ما مبتلا به فراموشی و اختلال حافظه هستند که از این بین بیش از 14درصد برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کرده‌اند که احتمال ابتلا به دمانس (زوال عقل) را در کشور نشان می‌دهد.
نظر شما