سلامت نیوز: طوفان‌های گرد و خاكی تهران، چند سالی است كه گریبان شهر را گرفته، هر چند ماه یك بار، بادی از زمین‌های نه چندان دور، شروع به وزیدن می‌كند و ذرات خاك آزاد و رها از هر پوششی را بلند می‌كند و می‌آورد به شهر. طوفان دوشنبه شب تهران، به شب گذشته هم رسید و تهران دو شب متوالی را با گرد و خاك گذراند. زایش بیابان‌های مركزی، اطراف استان‌های مركزی كه تهران هم شاملش می‌شود، پررنگ‌ترین دلیل خاك خوردن مردم شده. طوفان كه شروع می‌شود، شهر پر ترافیك، تبدیل به متروكه‌ای خالی از سكنه می‌شود، همه به خانه‌های‌شان پناه می‌برند، پنجره‌های دوجداره‌شان را می‌بندند و همه منافذ ورودی به خانه را كیپ می‌كنند تا كمتر سرفه كنند و سوزش گلو داشته باشند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد، طوفان‌های دو شب گذشته تهران، تنها خسارت مالی در پی داشت، رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران از خسارت‌ها به داربست‌ها و درختان گفت. احمد صادقی، با تایید پیش‌بینی ادامه‌دار بودن طوفان در غروب سه‌شنبه گفت: خسارات دوشنبه، زیان جانی به همراه نداشت، خسارات مالی چندانی هم به بار نیاورد، در حد افتادن چند داربست و شكستن چند درخت بود كه همه جمع‌آوری شدند. برای سه‌شنبه هم پیش‌بینی در حد طوفان دیشب بود با همان حدود سرعت، بین ٧٠ تا ٨٠ كیلومتر در ساعت كه به همراه بارندگی و گرد و غبار تكرار شد.
او همچنین در خصوص آماده‌باش دستگاه‌های مرتبط با حوادث غیرمترقبه گفت: به همه دستگاه‌های مرتبط با خدمات شهری و دستگاه‌های فعال در حوزه امداد و نجات هشدار داده شده، همچنین از هموطنان خواهشمندیم به خاطر كاهش دیدی كه اتفاق می‌افتد، زمان رانندگی دقت بیشتری كنند، از كنار سازه‌هایی كه احتمال افتادن‌شان هست، دوری كنند. همچنین در این ایام تا جایی كه ممكن است از تردد در سطح شهر خودداری كنند، بد نیست كه ساعات قبل از طوفان هم در چینه‌های خانه‌های‌شان، پشت بام و بالكن‌های‌شان اجسامی را كه ممكن است با وزش باد به خیابان پرتاب شوند، جمع‌آوری كنند. فراگیر بودن سامانه وزش باد در كشور، بیش از استان تهران و استان‌های مركزی است، سامانه باد از سمت غرب و جنوب غرب كشور هم در حال وزش است كه استان‌های غربی را غبارآلود كرده است.
رییس سازمان پیش‌بینی هواشناسی با اشاره به این سامانه، گفت: جریان شدید وزش باد و گرد وخاك در استان‌های ایلام، كرمانشاه، خوزستان و لرستان داشتیم، انتظار داریم به سمت جنوب و غرب كه می‌رود، به صورت واگرا از شدتش كم شود. این سامانه در حال گذر كه منشا آن عراق است، گردو غبارش فراگیرتر است. از عراق آمده. المان‌هایی از این سامانه در مناطق مركزی كشور مثل استان‌های قم، مركزی و اصفهان و شرق یزد هم دیده می‌شود. اما چیزی كه مانع از رسیدن این سامانه به قسمت‌های مركزی‌تر كشور می‌شود، ارتفاعات زاگرس است. گذر از زاگرس سه هزار متری برای این سامانه مشكل است. انتظار داریم به سمت جنوب شرق منتشر شود و احتمال ضعیف دارد كه به سمت تهران بیاید. احد وظیفه از انتظارات هواشناسانه‌اش در خصوص هوای تهران گفت: در خصوص تهران، با توجه به كمتر شدن شدت باد در روز سه شنبه، انتظار وزش باد را داریم، با كمی بارش. رعد و برق‌های دوشنبه، چسبناكی زمین را بیشتر كرده. باد در سه‌شنبه هم با همان سرعت ١٥ تا ٢٠ متر بر ثانیه می‌وزد كه در حالت بیشینه‌اش ٥٠ تا ٧٠ كیلومتر در سطح زمین خواهد بود. برخی مناطق هم مثل گیلان دچار آب گرفتگی خواهند شد. او در خصوص تفاوت طوفان دوشنبه و سه‌شنبه تهران گفت: طوفان دوشنبه در سطح زمین یكنواخت نبود، این عدم یكنواختی باعث تاثیر بیشتر در سطوح پایین‌تر می‌شود. در مورد منشأ باد تهران، باید بگویم منابع داخلی، عامل آن بوده، كه از جنوب غرب تهران و جنوب البرز و شمال استان مركزی منتقل شد و منطقه میانی كشور را بیشتر تحت تاثیر قرار داد. در واقع بیابان‌های اطراف تهران، منشأ طوفان دوشنبه تهران بود اما گرد و خاكی كه سه‌شنبه به جریان افتاد، بیشتر منشأ خارجی داشت.
هشدارها، وحی منزل نیستند
وظیفه، در خصوص پیش‌بینی گرد و خاك كمتر روز دوم تهران اعلام كرد: ما برای سه‌شنبه شدت باد كمتری پیش‌بینی كردیم، البته این هشدارهایی كه اعلام شد، هشدار است و هشدارها هم وحی منزل نیستند، برای اعلام آمادگی مردم و دست‌اندركاران است. انتظار باد دوشنبه را برای تهران نداریم. مناطق جنوبی استان، درگیر گرد و خاك می‌شوند، اما مناطق شمالی كمتر. چینش باد در روز دوشنبه، شدیدتر بود، یعنی تغییرات باد و نوسان باد زیاد بود، خود همین تغییرات، باعث ایجاد تلاطم و بروز جریان‌های مختلف از سمت و سوی مختلف است، ایجاد لرزش هم از عوارض این ناپایداری است، اما جریان یكنواخت‌تر، وزش آرام‌تری را به همراه خواهد داشت. جریان باد سه‌شنبه تهران از سوی شمال غربی ست به سمت جنوب شرق تهران، یعنی از سمت البرز به سمت ورامین. «باد و گردو خاك از چهارشنبه صبح تمام می‌شود و آخر هفته افزایش دو، سه درجه‌ای دما خواهیم داشت.»
او به رصد ماهواره‌ای اشاره می‌كند و علت‌یابی خیزش گرد و غبار در سال‌های اخیر را به پوشش گیاهی منطقه مرتبط می‌داند. وظیفه گفت: در سال گذشته و سال جاری از نظر خشكسالی در وضعیت مطلوبی نبودیم، بارش كشور كمتر از ایده‌آل بوده، اما از نظر سامانه‌های جوی تغییر خاصی نمی‌بینیم. اما اینكه باد به طوفان تبدیل می‌شود، نشانه این است كه بستر زمین مهیا‌كننده این مساله است، اگر نگاهی به باد شدیدی كه در منجیل داریم، بیندازیم، با وجود باد شدید، بستر زمین گردو غبار مهیا نمی‌كند، اما همان باد در سیستان و بلوچستان، یا در عراق گردوخاك ایجاد می‌كند، كمتر بودن چسبندگی ذرات خاك، سست بودن ذرات و فقدان پوشش گیاهی از عوامل تشدید‌كننده خیزش گردو خاك است. كاهش میزان رطوبت در عمق خاك، تغییر پوشش گیاهی، تغییر كاربری زمین، همه را با تصاویر ماهواره‌ای می‌توان دید، كافی است مقایسه كنیم ببینیم پوشش منطقه‌ای‌مان چه تغییری كرده، بیایان ایجاد شده، یا درخت قطع شده. اگر یك درخت را از جنگلی قطع كنیم به راحتی با تصاویر ماهواره‌ای می‌توان این را تشخیص داد.
طوفان ربطی به زلزله ندارد
شایعه همزمانی طوفان و زلزله، شایعه‌ای بود كه دوشنبه شب، ساعاتی بعد از طوفان تهران، در شبكه‌های اجتماعی و مجازی، دست به دست می‌چرخید و خبر از اعلام رسمی وقوع زلزله اصلی تهران در نیمه‌شب سه‌شنبه می‌داد. اما وقوع دو زلزله كوچك در طالقان و فیروزكوه همزمان با طوفان، شایعه مرتبط بودن زلزله و طوفان را قوت بخشید. اما احمد صادقی، رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران، در ادامه سخنانش، از بی‌ربط بودن این ارتباط سخن گفت: از لحاظ علمی ثابت نشده كه همراه با طوفان زلزله هم داشته باشیم، این همه در زاهدان طوفان داشتیم، اما هیچ موقع زلزله نداشتیم. همیشه گفته شده زلزله قابل پیش‌بینی نیست، نمی‌شود ساعتش را گفت، كسی هم نمی‌تواند خلافش را ثابت كند كه زلزله نمی‌آید. همانقدر كه پیش‌بینی وقوع دقیقش غیرعلمی است، پیش‌بینی به وقوع نپیوستنش هم غیرعلمی است. تهران روی گسل قرار دارد، هر ١٥٠ تا٢٠٠ سال فعالیت بالایی داشته، بحث زلزله باید برای مسوولان و شهروندان تكرار شود تا آمادگی مقابله با آن ایجاد شود، اما همزمانی طوفان گردو غبار با زلزله بحثی غیرعلمی ست. تعطیلی معادن شن و ماسه روز سه‌شنبه، از مصوبات جلسه كمیته هماهنگی مواقع اضطرار آلودگی هوا بود كه در پی وقوع طوفان و گردو غبار در تهران اتفاق افتاد.
اما واكنش‌های مردم در شبكه‌های اجتماعی و سایت‌های خبری، هم جای تامل داشت. مردم شهرهای غرب كشور كه همیشه از گرد و غبار رنج می‌برند، ورود گرد و خاك به تهران را به فال نیك می‌گیرند، فالی كه توجه مسوولان را درپی دارد. عده‌ای هم با نقد عملكرد سازمان هواشناسی، از پیش‌بینی‌هایی سخن گفتند كه همیشه عقب‌تر از واقعیت بود. كاربری در این خصوص نوشته بود: من یك بار ندیدم كه هواشناسی درست پیش‌بینی كند؛ دیگری اعلام كرده بود: هیچ تكنولوژی هواشناسی با این همه پارازیت كار نمی‌كند. دیگران هم با زیرسوال بردن آسیب‌هایی كه به محیط زیست و زمین‌های كشاورزی وارد شده و تغییر كاربری‌های رخ داده، نوك پیكان را سوی بی‌توجهی مسوولان نسبت به محیط زیست و مباحث بیابان‌زایی گرفتند: «وقتی كه زمین‌های كشاورزی و جنگل‌ها به بهانه ساخت و ساز و ویلاسازی و... نابود می‌شوند، باید بدتر از اینها سر مردم بیاید.»
جایی هم كسی خبر از كوچی قریب الوقوع داده، كوچ از شهر بزرگ به منطقه‌ای با آسمان صاف و آبی پاك: «دیگر كم‌كم باید گفت شرایط به حدی دارد دشوار می‌شود كه چاره‌ای جز كوچ به مناطق دیگر زمین برای‌مان باقی نمانده.»
نظر شما