سلامت نیوز: شریفی‌مقدم می‌گوید اختلاف درآمدی پزشك-پرستار در امریكا 1.8برابر، در عربستان 1.5برابر و در ایران حدود 100برابر است.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه تعادل نوشت: پرستاران را همیشه تمام و كمال تكریم می‌كنند. آنها روزی برای خودشان در تقویم دارند كه سر رسیدش كه می‌شود، همه مسوولان برای عرض ارادت به آنها از یكدیگر سبقت می‌گیرند. با این حال همین پرستارانی كه همه در تكریم‌شان بر هم سبقت می‌گیرند مدت‌هاست كه معترض ناعادلانه بودن نظام پرداخت كارانه‌ها هستند. آن‌طور كه دبیركل خانه پرستار خبر می‌دهد، بیش از 65درصد از حق‌العملی كه بیماران و مراجعان نظام درمان در كشور پرداخت می‌كنند، مستقیم به جیب پزشك متخصص می‌رود، حدود 10درصد سهم بیمارستان است و تنها 27.5درصد به جیب بیش از 93درصد پرسنل دیگر می‌رود.
با دكتر ابوالفضل جاریانی رییس انجمن پرستاری ایران تماس می‌گیرم تا از او درمورد پیگیری نارضایتی پرستاران از نظام پرداخت كارانه‌ها بپرسم. جاریانی با خوشرویی پاسخ می‌دهد، اما می‌گوید كه به‌دلیل برگزاری انتخابات جدید در انجمن پرستاری، ترجیح می‌دهد گفت‌وگو نكند. قول گفت‌وگویی در فرصتی دیگر را از او می‌گیرم و با محمد شریفی‌مقدم دبیركل خانه پرستار تماس می‌گیرم. شریفی‌مقدم می‌گوید كه داستان پرستاران داستان مفصلی است؛ «پرداخت كارانه‌ها از سال1378 شروع شد و قرار بود براساس میزان تحصیلات پرداخت شود. ما هم توقع نداریم كه پرستاری كه برای مثال تا سطح فوق‌لیسانس تحصیل كرده به اندازه پزشك متخصص كارانه دریافت كند اما موضوع این است كه اختلاف در پرداخت كارانه به پرسنل درمانی به قدری زیاد است كه نمی‌توان توجیهی برایش پیدا كرد.» شریفی‌مقدم می‌گوید كه او و همكارانش در خانه پرستار نظام‌های پرداخت در كشورهای مختلف را بررسی كرده‌اند و تقریبا در هیچ كشور و نظام درمانی موفقی، به شكافی بر نخورده‌اند كه میان حقوق پزشكان و پرستاران در ایران وجود دارد؛ «در امریكا اختلاف دریافتی پزشك و پرستار 1.8برابر است، در انگلیس و تركیه 2.4برابر، در عربستان‌سعودی 1.5برابر و در ایران حدود 100برابر است. ما معتقدیم اگر نظام سلامت ما كپی شده از روی نظام سلامت این كشورهاست، چرا درمورد پرداخت كارانه نباید نیم نگاهی به كاری كه آنها كرده‌اند، بیندازیم؟»
كاسه كوچكی كه همه در آن سهیمند
دبیركل خانه پرستار معتقد است كه به دلایل مختلف، دریافتی پرستاران بسیار كم است؛ «پرستاری جزو مشاغل سخت و زیان‌آور به حساب می‌آید، چون جو بیمارستانها و مراكز درمانی، بیماری‌های صعب‌العلاج، قرار گرفتن در معرض بیماری‌های مختلف و همه اینها باعث می‌شوند كه شرایط كاری پرستار سخت باشد.» شریفی‌مقدم ادامه می‌دهد: «در محیط بیمارستان، پزشك مسوول است و پرستار زیرنظر او كار می‌كند، اما اگر اتفاقی برای بیمار رخ بدهد و مثلا فوت كند، پرستاری كه بالای سر بیمار است، خودش مسوول مرگ اوست و باید دیه بدهد. اما عمده اعتراض ما درمورد مسائل مالی است.»
وی مشكل اصلی پرستاران را، تبعیض در میزان كارانه‌یی می‌داند كه به آنها پرداخت می‌شود؛ «بیماری كه به یك مركز درمانی مراجعه می‌كند، بابت خدماتی كه دریافت می‌كند حق‌العمل می‌پردازد یا درواقع بیمه‌ها این حق‌العمل را پرداخت می‌كنند. از 100درصد پولی كه برای مثال یك بیمارستان از یك بیمار دریافت می‌كند تا سقف حدود 65درصد آن مستقیم به جیب پزشك متخصص بالای سر بیمار كه عضو هیات علمی باشد می‌رود، 10درصد را هم بیمارستان بر می‌دارد و طبق قانون، حداكثر 27.5درصد هم به جیب 93درصد پرسنل باقی‌مانده آن مجموعه درمانی می‌رود. یعنی درواقع این 27.5درصد در یك كاسه‌یی ریخته می‌شود كه پرستاران، تكنیسین بیهوشی، دبیرخانه بیمارستان، حراست و حتی انترن‌ها و رزیدنت‌ها هم در آن سهیمند.
جالب است كه حتی رزیدنت‌ها كه دستیاران پزشكان متخصص هستند هم دریافتی بسیار كمی دارند، هر چند در بسیاری از پرونده‌های پزشكی در بیمارستان‌های دولتی، آنها هستند كه بیماران را ویزیت می‌كنند اما درنهایت مهر ویزیت پزشك متخصص پای كار می‌خورد.»
بیمه‌ها هم چوب كارانه‌ها را خورده‌اند
شریفی‌مقدم می‌گوید كه بخشی از فشاری كه روی دوش بیمه‌ها اعمال شده هم ناشی از همین تبعیض درآمدی است؛ «تعرفه‌های پزشكی بعد از اجرای طرح نحول سلامت سه‌برابر شده‌اند، یعنی اگر شما قبلا برای درمان آپاندیسیت باید 80هزار تومان می‌پرداختید، الان باید 240هزار تومان بدهید. سهم پزشكان اما همچنان همان 65درصدی است كه عرض كردم، بنابراین دریافتی آنها بیشتر هم شده و این‌باری است كه روی دوش شركت‌های بیمه‌گر سنگینی می‌كند و می‌بینید كه به‌تازگی صدای آنها هم بلند شده. البته سهم بقیه پرسنل جز پزشكان متخصص از حق‌العمل‌های درمانی، از 22درصد قبل از اجرای طرح تحول سلامت به 27.5درصد افزایش پیدا كرده است.
«یك‌درصدی‌های» 10هزار نفری
او ادامه می‌دهد: «بگذارید آماری به شما بدهم. در كل كشور، حدود 90هزار پرستار زیرنظر وزارت بهداشت به فعالیت مشغولند كه همه مشمول دریافت كارانه‌اند. در مقابل، 16 تا 17هزار پزشك متخصص در كشور وجود دارد كه اگر پزشكان داخلی و برای مثال اطفال را كه دریافتی آنها هم كم است از كل این تعداد كم كنیم، تقریبا 10هزار نفر باقی می‌مانند. این 10هزار نفرند كه درآمدهای كلان دارند، درآمدهای ماهانه 70-60میلیون تومانی و حتی گاهی چند صد میلیونی. ما تعدادی از فیش‌های حقوقی این پزشكان را داریم اما بنا به ملاحظات اخلاقی منتشرشان نكرده‌ایم.» شریفی‌مقدم ادامه می‌دهد: «الان همین فیش‌های حقوقی اینها 6قفله و 7قفله شده است و كسی نمی‌تواند به آنها دسترسی داشته باشد. چرا این دریافتی‌ها علنی نیست؟ به‌نظر شما اگر مشكلی وجود نداشته باشد نباید فیش‌های حقوقی هم شفاف باشند؟ ما معتقدیم كه آقایان باید شفاف‌سازی كنند. تمام حرف‌مان هم همین است. می‌گویند كه این اختلاف درآمدی عجیب‌وغریب درمورد همه پزشكان صدق نمی‌كند، راست هم می‌گویند ولی این باعث نمی‌شود كه صورت مساله پاك شود. علاوه بر این موضوعی كه مطرح است این است كه حدود 10هزار نفر از پزشكان متخصص و عضو هیات علمی، بخش اعظمی از بودجه و درآمد وزارت بهداشت را به خود اختصاص می‌دهند.»
از شریفی می‌پرسم كه شفاف‌سازی درمورد درآمدهای نجومی پزشكان چطور ممكن است؟ می‌شنوم: «رییس سازمان نظام پزشكی انتقاد كرده و گفته بود صحبت‌هایی كه در رسانه‌ها درمورد دریافتی‌های بالای پزشكان هست، صحیح نیست. بله، بسیاری از پزشكان عمومی هم درآمد كمی دارند و حتی قبلا گفته شده بود كه اعضای هیات علمی دانشگاه علوم‌پزشكی تهران هم دریافتی حداكثر 4.8میلیون تومانی دارند. بحث ما اینها نیست، من حتی قبلا هم گفته‌ام كه دریافتی تا 12-10میلیون تومان را هم ما غیرطبیعی نمی‌دانیم، مثل كشورهای دیگر كه تفاوت‌ها حداكثر تا دو، سه برابر است، اما درآمد 100برابری واقعا جای تامل دارد.»
ما می‌گوییم نه حرف ما نه حرف شما، یك نهاد بی‌طرف بیاید و تایید كند كه درآمد و دریافتی پزشكان در حد رقم‌های نجومی كه عرض كردم هست یا نه. باید بازرس‌های وزارتخانه بیایند تا مساله روشن شود. الان بخش بزرگی از جامعه پرستاران و پرسنل وزارت بهداشت به‌دلیل همین قسم تبعیض‌های درآمدی، به وزارت بهداشت بی‌اعتماد شده‌اند.»
جامعه پزشك- سالار
از او می‌پرسم كه كدام نهاد می‌تواند این وساطت و بی‌طرفی را داشته باشد، می‌شنوم: «متاسفانه جامعه ما به‌شدت پزشك-سالار شده و ما شكایت‌مان را به هر جا كه می‌بریم به در بسته می‌خوریم. در كمیسیون بهداشت مجلس و شورای عالی بیمه هم اكثریت با پزشكان است و گوش شنوایی برای صدای ما وجود ندارد. من فكر می‌كنم شاید اداره مالیات وزارت امور اقتصادی و دارایی، نهاد مناسبی باشد كه بتواند طبق مالیاتی كه می‌گیرد راجع به تبعیض‌های درآمدی در حوزه سلامت نظر بدهد.»
پرستاران خود معترفند كه در هر حال، درآمد پزشكان متخصص به‌دلیل سطح تخصص‌شان، منطقا باید بالاتر از درآمد آنها باشد اما سوال اینجاست كه چه اندازه اختلاف درآمدی اخلاقی و مجاز است؟ عدالت در پرداخت دستمزد‌ها، عنصر مهمی در بررسی وضعیت اقتصادی یك جامعه است. تنها اندازه ثروت نیست كه مهم است، بلكه توزیع ثروت هم مهم است. در اقتصاد، «ضریب جینی» نشان می‌دهد كه ثروت به چه شكل در جامعه توزیع شد و بنا به اصطلاح مشهور، هر كسی چه سهمی از «كیك» برداشته است. شاید بد نباشد روزی كسی با عدد و رقم نشان بدهد كه تفاوت 100برابری در دریافت كارانه، چه تاثیری روی ضریب جینی داشته است.
شریفی‌مقدم می‌گوید اختلاف درآمدی پزشك-پرستار در امریكا 1.8برابر، در عربستان 1.5برابر و در ایران حدود 100برابر است.
نظر شما